Wetenschappelijk tijdschrift voor psychiaters, artsen in opleiding tot psychiater en andere geïnteresseerden
Edit

Editie

Vorige nummers

Onderzoeksartikel

Euthanasie in de ggz: kwalitatief onderzoek naar de mening van psychiaters

EDITIE 2023/2
9 februari 2023
M.J. Besjes, S. van de Vathorst

In 1994 bepaalde de Hoge Raad in het Chabot-arrest dat hulp bij zelfdoding niet is uitgesloten voor degenen die psychisch lijden.1 In 2002 stelde de Hoge Raad in het zogenoemde Brongersma-arrest dat dit lijden wel een medische grondslag moet hebbe...

Lees verder
Overzichtsartikel

Antipsychotica voor vrouwen: overzicht van de literatuur en praktijkadviezen

EDITIE 2023/2
9 februari 2023
J.N. de Boer, B.A. Brand, I.E.C. Sommer

Lange tijd werd gedacht dat vrouwen een gunstiger beloop hadden van schizofreniespectrumstoornissen (SSD) dan mannen, maar dat idee is achterhaald. Vrouwen hebben gedurende hun leven evenveel heropnames,1 het herstelpercentage voor vrouwen is verg...

Lees verder
Overzichtsartikel

Het effect van samen beslissen bij depressie: systematische review en meta-analyse

EDITIE 2023/2
9 februari 2023
V.E.M. van Buuren, E. Eigenhuis, R.E. Boeschoten, P. van Oppen, A.D.T. Muntingh, N.M. Batelaan

In de gezondheidszorg van de 21ste eeuw is het devies niet langer dat de professional de wijsheid in pacht heeft, maar wordt samen beslissen (shared decision making; SDM) geadviseerd. SDM is oorspronkelijk binnen de geneeskunde ontwikkeld als stra...

Lees verder
Essay

De geschiedenis van lithium

EDITIE 2023/2
10 februari 2023
S.M. Hendriks, B. Geerling

Lithium is het lichtste metaal van het periodieke systeem der elementen en komt voor in bepaalde rotssoorten en waterbronnen. Lithium werd in 1817 ontdekt door de Zweedse chemicus Johan Arfwedson tijdens het onderzoeken van mineralen in de Utö-mij...

Lees verder
Proefschriftartikel

Op naar een gepersonaliseerde clozapinebehandeling

EDITIE 2023/2
9 februari 2023
C. Okhuijsen-Pfeifer, M.Z. van der Horst, J.J. Luykx

Clozapine wordt vooral voorgeschreven aan mensen met lastig behandelbare psychotische klachten, zoals mensen met schizofreniespectrumstoornissen die niet goed reageerden op eerdere antipsychotica.1 In dit artikel verstaan we onder ‘schizofreniespe...

Lees verder
Klinische Praktijk

Patiënte met foetale alcoholspectrumstoornis

EDITIE 2023/2
9 februari 2023
M.A.J.T. Blanken, G.M. Overvliet, G. Veen

Hoewel de teratogene effecten van alcohol al sinds 1700 bekend zijn, werd foetale alcoholspectrumstoornis (fetal alcohol spectrum disorder; FASD) voor het eerst in 1968 in Frankrijk beschreven door Lemoine e.a. in een serie casusbeschrijvingen.1 I...

Lees verder
Klinische Praktijk

rTMS bij een patiënt met een derealisatie-stoornis; een experimentele behandeling

EDITIE 2023/2
9 februari 2023
P.M. van den Berg, D.W.W. de Knijff, G.N. Beute, J.J.D. Tilanus


Symptomen van derealisatie en/of depersonalisatie worden in de klinische praktijk niet altijd herkend. De lifetimeprevalentie van deze symptomen varieert in de literatuur echter tussen 31 en 66% in de ambulante psychiatrische populatie, tot zelfs ...

Lees verder
Referaat

Antipsychoticadosering en opnamerisico

EDITIE 2023/2
9 februari 2023
H.W. Heetla, H. Knegtering, S.K. Spoelstra

Er is weinig bekend over de optimale medicatiestrategie na een eerste psychose. Taipale e.a. onderzochten het verband tussen antipsychoticagebruik, -doseringen en het opnamerisico na een eerste psychose in het kader van schizo­frenie.1

Uit Finse ...

Lees verder
Referaat

Fysieke activiteit en risico op depressie

EDITIE 2023/2
9 februari 2023
C. Baas, S.K. Spoelstra, H. Knegtering

Lichaamsbeweging helpt om depressie te voorkomen. Maar hoeveel moet je bewegen en wat voor positief effect mag je verwachten?

Om die vragen te beantwoorden onderzochten Pearce e.a. de dosis-effectrelatie tussen lichaamsbeweging en depressie op ba...

Lees verder
Nederlands-Vlaams toponderzoek

De realiteit van waanervaring bij schizofrenie: kwalitatief-fenomenologisch onderzoek

EDITIE 2023/2
9 februari 2023
Jasper Feyaerts

Waarom dit onderzoek?

Wanen bij schizofrenie worden doorgaans benaderd als empirisch foutieve overtuigingen over de alledaagse realiteit. Binnen de fenomenologische psychiatrie suggereert men echter dat we wanen beter kunnen begrijpen binnen een ...

Lees verder
Nederlands-Vlaams toponderzoek

Subjectieve beleving bij antipsycho­tische polyfarmacie

EDITIE 2023/2
9 februari 2023
Martijn Kikkert

Waarom dit onderzoek?

Bij circa 10-30% van mensen met een psychotische stoornis wordt een combinatie van verschillende antipsychotica voorgeschreven. Antipsychotische polyfarmacie (APP) wordt voornamelijk gehanteerd als andere strategieën, waaron...

Lees verder
Psychiatrie van de Toekomst

De subjectieve ervaring en betekenis van wanen in de context van psychose

EDITIE 2023/2
9 februari 2023
Karl Gerritse, Koen Bolhuis

Waarom dit onderzoek?

Hedendaags onderzoek naar wanen in de context van psychose is veelal kwantitatief en daarbij beschouwt men wanen als foutieve en disfunctionele overtuigingen. Hiermee loopt men het risico om de ervaring en persoonlijke betek...

Lees verder
Redactioneel

Zijn SMART doelen wel zo ‘smart’?

EDITIE 2023/1
19 januari 2023
H.L. Van

Mocht u een goed voornemen voor dit nieuwe jaar hebben uitgesproken, dan is niet uitgesloten dat u het advies kreeg het ‘SMART’ te maken. Dat wil zeggen specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden. Dat lijkt een praktische en log...

Lees verder
Redactioneel

Het Tijdschrift in 2023

EDITIE 2023/1
19 januari 2023
H.L. Van

Het afgelopen jaar heeft zich vooral gekenmerkt door toenemende zorgen. Primair uiteraard door de oorlog in Oekraïne en de cascade aan vervolgconsequenties. In Nederland en Vlaanderen komt dat voor de een wat harder aan dan voor de ander, maar jui...

Lees verder
Wetenschapsnieuws

De impact van COVID-19 op de (mentale) gezondheid

EDITIE 2023/1
19 januari 2023
C.F.M. van Hooijdonk

Er is momenteel veel maatschappelijke aandacht voor alle gevolgen van COVID-19. In dat kader wordt er veel onderzoek gedaan naar de impact van het virus op het mentaal welzijn.

Werken antidepressiva preventief tegen COVID-19-complicaties?

Het af...

Lees verder
Commentaar

De invloed van menstruatie op stemmingsklachten: een lacune belicht

EDITIE 2023/1
19 januari 2023
N.M. Batelaan

In dit nummer van het Tijdschrift voor Psychiatrie bespreken de zussen Terwisscha van Scheltinga de mogelijke invloed van hormonale schommelingen op stemmingsklachten bij vrouwen in de premenopauzale periode.1 Zij bespreken pathofysiologie, mogeli...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Meisjes met een subtieler autismebeeld; casusbeschrijvingen

EDITIE 2023/1
19 januari 2023
M.E. Buruma, E.A.M. Boeve-van Sleeuwen, E.M.A. Blijd-Hoogewys

Een autismespectrumstoornis (ASS) wordt bij meisjes vaak later vastgesteld dan bij jongens, maar wordt ook nog vaak niet herkend.1,2 Er kan sprake zijn van op het oog subtielere ASS-problematiek die hulpverleners minder goed herkennen, maar ook va...

Lees verder
Overzichtsartikel

Het opwindingsdelier bij gewelddadige arrestatie: preventie, behandeling en controverses

EDITIE 2023/1
19 januari 2023
S.G. Heuts, J.B. Zoeteman, A.F.R.R. van Reijsen, H.L. Van

De politie komt geregeld als eerste bij personen die met een acute verwardheid worden aangetroffen. Bij aanhouding wordt soms geweld toegepast en in een klein aantal gevallen ontstaat een ernstige medische noodtoestand die een fatale afloop kan he...

Lees verder
Overzichtsartikel

Buprenorfinedepot bij een stoornis in het gebruik van opiaten

EDITIE 2023/1
19 januari 2023
A. Neven, G.J.H. Dumont

Een stoornis in opiaatgebruik is vaak een chronische aandoening met grote individuele en maatschappelijke gevolgen. Deze verslaving kan medicamenteus behandeld worden met methadon of buprenorfine. Methadon is een opiaatagonist, die zich met name b...

Lees verder
Overzichtsartikel

Elektroconvulsietherapie bij patiënten met metallische schedelimplantaten

EDITIE 2023/1
19 januari 2023
D. Segers, T. Segers, G. De Bruecker, E. Lievens

Elektroconvulsietherapie (ECT) is de doeltreffendste behandeling voor ernstige stemmingsstoornissen. Deze kan levensreddend zijn bij patiënten met ernstige katatonie, unipolaire depressie en bipolaire stoornis.1

Patiënten die een hoofdtrauma door...

Lees verder
Klinische Praktijk

Het herkennen en behandelen van premenstruele stemmingsklachten

EDITIE 2023/1
19 januari 2023
A.F. Terwisscha van Scheltinga, J.A. Terwisscha van Scheltinga

Veel vrouwen ervaren fysieke en psychische klachten rondom hun menstruatie. Bij 30-40% is de intensiteit of de hinder door deze klachten zodanig dat gynaecologen spreken van een premenstrueel syndroom (PMS).1 De soortgelijke premenstruele dysfore ...

Lees verder
Klinische Praktijk

Autismespectrumstoornis en schizofrenie: een uitdagende differentiaaldiagnose

EDITIE 2023/1
19 januari 2023
S. De Moerloose, G. Degraeve, C. De Smul, G. Lemmens

De Zwitserse psychiater E. Bleuler gebruikte als eerste de term schizofrenie, een aandoening met ‘autisme’ (waarmee hij emotionele aliënatie bedoelde) als één van de vier kernsymptomen.1 Tot op heden suggereert de DSM-5-classificatie nog altijd ee...

Lees verder
Klinische Praktijk

Ernstige, reversibele encefalopathie bij langdurig valproïnezuurgebruik

EDITIE 2023/1
19 januari 2023
P.C.F. van Haaren, D. Bloemkolk, R.S. Rundervoort, F.L. Gerritse

Valproïnezuur werd voor het eerst gesynthetiseerd in 1882 en werd jarenlang gebruikt als oplosmiddel, onder andere in de farmaceutische industrie.1 De therapeutische eigenschappen van valproïnezuur werden per toeval ontdekt in de jaren zestig, toe...

Lees verder
Proefschriftartikel

Dagboekmetingen als hulpmiddel in de psychiatrische zorg: beloften, valkuilen en mogelijkheden

EDITIE 2023/1
19 januari 2023
F.M. Bos, L. van der Krieke, M. Wichers, R. Bruggeman, E. Snippe

Bij ongeveer een derde van de wereldbevolking wordt ooit in het leven een psychische stoornis gediagnosticeerd, variërend van een depressie of angststoornis, tot minder voorkomende diagnoses als bipolaire stoornis of schizofrenie.1 Een psychische ...

Lees verder
Vorige12345...214Volgende