Wetenschappelijk tijdschrift voor psychiaters, artsen in opleiding tot psychiater en andere geïnteresseerden
Edit

Nieuwe artikelen

Vorige nummers

Redactioneel

Inleiding tot de neurale netwerken in de psychiatrie

EDITIE 2023/10 Neurale Netwerken
30 november 2023
C. Baeken, M. Arns, O.A. van den Heuvel, E. Van Assche, M. Destoop, J. De Fruyt, H.L. Van, M.C. Klaassen

Dit redactioneel vormt de introductie tot het themanummer van het Tijdschrift voor Psychiatrie, over neurale netwerken in de psychiatrie. We begrijpen dat dit onderwerp voor sommige clinici misschien ver van hun dagelijkse praktijk lijkt. Daarom h...

Lees verder
Essay

De genetica van hersennetwerken

EDITIE 2023/10 Neurale Netwerken
30 november 2023
B.A.P.C. Maciel, K.G. Helwegen, M.P. van den Heuvel

Uit een groeiend aantal studies blijkt dat de anatomische structuur, wittestofbanen en functionele netwerken van onze hersenen ten dele erfelijk zijn.1-3 Deze eigenschappen van de hersenen zijn mogelijk van klinische waarde omdat ze op niet-invasi...

Lees verder
Overzichtsartikel

Functionele hersennetwerken voor diagnostiek en de voorspelling van behandeluitkomst

EDITIE 2023/10 Neurale Netwerken
30 november 2023
G.A. van Wingen

In dit artikel geef ik een overzicht van de laatste inzichten in het gebruik van neuro-imaging en machine­learning voor het maken van diagnostische modellen en prognostische modellen die de behandeluitkomst kunnen voorspellen. Na een korte inleidi...

Lees verder
Overzichtsartikel

Neurale netwerken bij verslaving

EDITIE 2023/10 Neurale Netwerken
30 november 2023
A.E. Goudriaan, C.L. Crunelle, C. Wolf, A. Schellekens

Verslavingsgerelateerde stoornissen, waaronder stoornissen in middelengebruik, zijn samen met depressieve en angststoornissen de meest voorkomende psychische aandoeningen, met een prevalentie van 17% in de laatste prevalentieschatting in Nederland...

Lees verder
Overzichtsartikel

Therapeutische toepassingen van klassieke serotonerge psychedelica: neurobiologische mechanismes en neurale netwerken

EDITIE 2023/10 Neurale Netwerken
30 november 2023
M. Seynaeve, A. Van Besien, M. van Elk

Klassieke psychedelica zijn een groep van psychoactieve stoffen zoals mescaline, psilocybine, dimethyltryptamine (DMT) en d-lyserginezuurdi-ethylamide (lsd), die veranderingen veroorzaken in waarneming, cognitie en emotie. Hun voornaamste bindings...

Lees verder
Essay

Netwerkmodulatie door diepe hersenstimulatie

EDITIE 2023/10 Neurale Netwerken
30 november 2023
V. Visser-Vandewalle

Diepe hersenstimulatie (in het Nederlands afgekort als DBS, van het Engelse deep brain stimulation), is een laatste therapeutische optie bij conservatief uitbehandelde neuropsychiatrische aandoeningen waarvan de symptomen het gevolg zijn van een e...

Lees verder
Overzichtsartikel

Neurale netwerken bij depressie op latere leeftijd

EDITIE 2023/10 Neurale Netwerken
30 november 2023
T. Baert, T. Vande Casteele, F. Bouckaert, M. Vandenbulcke

Depressie is één van de frequentste psychische aandoeningen bij ouderen. Naar schatting 5% van de volwassenen ouder dan 60 jaar voldoet aan de DSM-5-criteria voor een depressieve stoornis en tot 18% van de ouderen vertoont depressieve symptomen.1,...

Lees verder
Overzichtsartikel

Neurale netwerken en klinische effecti­vi­teit van transcraniële hersenstimulatie in de psychiatrie

EDITIE 2023/10 Neurale Netwerken
30 november 2023
D.J.L.G. Schutter, A. Aleman, E. Dijkstra, A.T. Sack

In dit artikel bespreken we de effectiviteit van transcraniële hersenstimulatie bij psychiatrische aandoeningen en de rol van neurale netwerken voor het verbeteren van de klinische effectiviteit, maar eerst beschrijven we voorlopers van de huidige...

Lees verder
Overzichtsartikel

Eeg en innovatieve behandeling van verminderde hersenconnectiviteit bij delirium

EDITIE 2023/10 Neurale Netwerken
30 november 2023
J. van der A, T.H. Ottens, D.Y. Lodema, W. de Haan, I. Tendolkar, M.H. Emmelot-Vonk, D.J.L.G. Schutter, E. van Dellen, A.J.C. Slooter

Delirium is een veelvoorkomend neuropsychiatrisch syndroom dat wordt gekenmerkt door een acute verandering in aandacht, oriëntatie en andere cognitieve functies als gevolg van een onderliggende organische aandoening.1 Delirium heeft verschillende ...

Lees verder
Overzichtsartikel

Innovatieve eeg-analyse voor voorspelling van behandelrespons in de psychiatrie

EDITIE 2023/10 Neurale Netwerken
30 november 2023
M.G. Zandstra, L. Dominicus, B. Mouthaan, B. Oranje, E. van Dellen

Psychiatrische aandoeningen vormen een complex terrein waarbij behandelingen vaak niet voor iedere individuele patiënt even effectief zijn. Daarom wordt er steeds meer aandacht besteed aan gepersonaliseerde behandelingen die beter aansluiten bij d...

Lees verder
Essay

De rol van hart-hersenkoppeling bij het personaliseren van hersenstimulatie

EDITIE 2023/10 Neurale Netwerken
30 november 2023
M. Arns

In de laatste twintig jaar heeft de psychiatrie vele ontwikkelingen de revue zien passeren, waaronder een verschuiving van het ‘anatomiespecifieke’ denken (waarbij functies aan specifieke hersengebieden worden toegeschreven), naar het onderzoeken ...

Lees verder
Essay

Artificiële neurale netwerken als psychiatrisch instrument

EDITIE 2023/10 Neurale Netwerken
30 november 2023
L. Mertens, J. Vennekens, H. Op de Beeck, E. Yargholi, J. Van den Stock

In het relatief jonge onderzoeksveld computationele psychiatrie gebruikt men computermodellen om hersenprocessen te modelleren, en zo voorbij de symptomen (extern waarneembaar gedrag), een beter inzicht te verkrijgen in de (interne, onzichtbare) b...

Lees verder
Algemeen

De redactie dankt

EDITIE 2023/10 Neurale Netwerken
30 november 2023

De redactie van het Tijdschrift voor Psychiatrie dankt onderstaande collega's voor het reviewen van artikelen in 2023.

 

M. Arns, onderzoeksdirecteur;
A.J.L.M van Balkom, psychiater;

J.S. van Bentum, universitair docent;

S. Berendsen, psychiat...

Lees verder
Redactioneel

Waarom geschiedenis ertoe doet

EDITIE 2023/9
23 oktober 2023
J. De Fruyt

‘Those who cannot remember the past are condemned to repeat it.’ 1

Recent verscheen De magie van genezing. In dit lezenswaardig boek beschrijft Willem van der Does (hoogleraar Klinische psychologie) op genuanceerde wijze veertien pioniers uit de ...

Lees verder
Wetenschapsnieuws

Cognitie

EDITIE 2023/9
23 oktober 2023
C.F.M. van Hooijdonk

Werkgeheugen; individuele verschillen bij kinderen van ouders met psychische problemen


Ondanks de genetische overlap tussen schizofrenie en bipolaire stoornis hebben vooral kinderen van ouders met schizofrenie problemen met het werkgeheugen. Deze...

Lees verder
Opinie

De afbouw van psychofarmaca na traumatisch hersenletsel: het belang van een leidraad

EDITIE 2023/9
23 oktober 2023
J.G. Alders, S.J.M. Rijnen, B.A.A. Bus

Traumatisch hersenletsel (THL) komt veel voor in Nederland; jaarlijks lopen naar schatting 85.000 mensen THL op.1 Bij bijna 23.000 van hen is sprake van matig of ernstig THL. Bij een derde hiervan ontstaan er gedrags­problemen, zoals agitatie en a...

Lees verder
Opinie

Somatisch-symptoomstoornis: een grote, maar onderschatte psychiatrische stoornis

EDITIE 2023/9
23 oktober 2023
L.M. Tak, M. Chrispijn, J.G.M. Rosmalen

In een overleg met het onderwijsbureau van de NVvP evalueerden we de cursus ‘Somatisch-symptoomstoornis en verwante stoornissen’. Een somatisch-symptoomstoornis (DSM-5) kan geclassificeerd worden als er sprake is van één of meer aanhoudende licham...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Lichaamsgerichte mentalisatiebevorderende therapie bij patiënten met een somatisch-symptoomstoornis 

EDITIE 2023/9
23 oktober 2023
M. Feldmann-Sinnige, S. Pielage, J.F. van Eck van der Sluijs

In de DSM-5-TR wordt een somatisch-symptoomstoornis geclassificeerd als er sprake is van aanhoudende lichamelijke klachten die het functioneren beperken of lijdensdruk veroorzaken. Bij het aanhouden van de lichamelijke klachten kunnen zowel biolog...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Consultatieve psychiatrie in de huisarts­praktijk

EDITIE 2023/9
23 oktober 2023
E.A.H. Visser, B.H.C.M. Kregting, T.C. Olde Hartman, M. Pop-Purceleanu, F.A. van de Laar

In Nederland kampt 20% van de volwassenen met psychische problematiek.1 De prevalentie van psychische aandoeningen in Nederland blijft relatief stabiel. Er wordt echter een stijgende trend gezien van het aantal doorverwijzingen vanuit de huisartsp...

Lees verder
Overzichtsartikel

Muscarine 1- en/of 4-receptoragonisten als potentieel nieuwe behandeling voor psychosen

EDITIE 2023/9
23 oktober 2023
S.K. Spoelstra, L. Visser, H. Knegtering

Ondanks aanzienlijke verbeteringen in de farmacotherapie van schizofrenie in de afgelopen zeven decennia, blijven negatieve symptomen (apathie, anhedonie en sociale terugtrekking), stemmingsproblemen en cognitieve beperkingen vaak moeilijk te beha...

Lees verder
Essay

Maatschappelijke kosten van trauma

EDITIE 2023/9
23 oktober 2023
H.H. Dijk, C.K. Kiernan

Naar schatting maakt circa 80% van de Nederlandse bevolking op enig moment in zijn/haar leven een traumatische gebeurtenis mee.1 Bij 1,9-7,4% van de Nederlandse bevolking leiden dergelijke gebeurtenissen op enig moment in het leven tot een posttra...

Lees verder
Klinische Praktijk

Euthanasieverzoek door een patiënt met een borderlinepersoonlijkheidsorganisatie

EDITIE 2023/9
23 oktober 2023
W.H. Winthorst, W.H. van Zelst, H.L. Van, H.M. van Loo

Wij zien op de polikliniek voor stemmingsstoornissen geregeld patiënten met een verzoek om hulp bij levensbeëindiging of euthanasie (hier samengevat onder de term ‘euthanasie’). Vaak is er naast een chronische of behandelresistente depressie ook s...

Lees verder
Klinische Praktijk

Depressieve en angstklachten bij erfelijke bindweefselaandoeningen: casus en systematisch literatuuroverzicht

EDITIE 2023/9
23 oktober 2023
M. Vanwesemael, M. Danckaerts, S. Schevenels, W. Schevenels, F. Martens

Erfelijke bindweefselaandoeningen zijn een brede en gevarieerde groep van aangeboren aandoeningen die veroorzaakt worden door varianten in genen die coderen voor primaire componenten van het bindweefsel, zoals elastine en collageen. Door een fouti...

Lees verder
Klinische Praktijk

‘Slimmer’s paralysis’; nervus peroneusletsel bij anorexia nervosa

EDITIE 2023/9
23 oktober 2023
C. Denys, E. Vrieze

Wij beschrijven een casus met een somatische complicatie van een hoofdzakelijk psychische aandoening, namelijk de ontwikkeling van een klapvoet bij een patiënte met anorexia nervosa. Deze casus benadrukt het belang van een multidisciplinaire samen...

Lees verder
12345...219Volgende