Wetenschappelijk tijdschrift voor psychiaters, artsen in opleiding tot psychiater en andere geïnteresseerden
  • EN
  • NL
Tijdschrift voor Psychiatrie
  • Tijdschrift
  • Terug naar hoofdmenu
    Nieuwe artikelen Huidige nummer Vorige nummers Themanummers Boekbesprekingen
    Auteursrichtlijnen Over het tijdschrift Redactie Abonnementen Colofon Adverteren
    Huidige nummer
    Nummer 3 / 2023 Jaargang 65
    Tijdschrift voor Psychiatrie
    3 / 2023

    Huidige nummer
  • Accreditatie
  • Meetinstrumenten
  • Vacatures
Edit
  • EN
  • NL
  1. Home
  2. Nieuwe artikelen

Nieuwe artikelen

Snel naar

Nieuwe artikelen
Huidige nummer
Vorige nummers
Boekbesprekingen

Themanummers

2023/3 Taal
2022/8 Diversiteit
2022/5 Genetica
2021/10 Ethiek
2021/2 Proactieve psychiatrie
2020/11 Leefstijl
2020/8 Psychedelica
2019/11 Verstandelijke beperkingen en psychiatrie
2019/3 themanummer Onderwijs en Opleiden
2018/3 themanummer Personalised Medicine
2017/10 themanummer Hersenstimulatie
2016/10 themanummer Maatschappelijk Rendement van de Psychiatrie
2015/12 themanummer Kinder en Jeugdpsychiatrie
2015/ 2 themanummer Bewegingsstoornissen
2014/3 Themanummer DSM-5
2013/11 themanummer Verslaving
2012/11 themanummer Klinische Stagering en Profilering
2012/2 themanummer ROM
2011/9 themanummer Ouderenpsychiatrie
2009/8 Themanummer Stress en Psychiatrie
MeerMinder

Vorige nummers

2023
2023/3 Taal
2023/2
2023/1
2022
2022/10
2022/9
2022/8 Diversiteit
2022/7
2022/6
2022/5 Genetica
2022/4
2022/3
2022/2
2022/1
2021
2021/12
2021/11
2021/10 Ethiek
2021/9
2021/7
2021/6
2021/5
2021/4
2021/3
2021/2 Proactieve psychiatrie
2021/1
2020
2020/12
2020/11 Leefstijl
2020/10
2020/9
2020/8 Psychedelica
2020/07
2020/6
2020/5
2020/4
2020/3
2020/02
2020/01
2019
2019/12
2019/11 Verstandelijke beperkingen en psychiatrie
2019/10
2019/9
2019/8
2019/7
2019/6
2019/5
2019/4
2019/3 themanummer Onderwijs en Opleiden
2019/2
2019/1
2018
2018/12
2018/11
2018/10
2018/9
2018/8
2018/7
2018/6
2018/5
2018/4
2018/3 themanummer Personalised Medicine
2018/2
2018/1
2017
2017/12
2017/11
2017/10 themanummer Hersenstimulatie
2017/9
2017/8
2017/7
2017/6
2017/5
2017/4
2017/3
2017/2
2017/1
2016
2016/12
2016/11
2016/10 themanummer Maatschappelijk Rendement van de Psychiatrie
2016/9
2016/8
2016/7
2016/6
2016/5
2016/4
2016/3
2016/2
2016/1
2015
2015/12 themanummer Kinder en Jeugdpsychiatrie
2015/11
2015/10
2015/9
2015/8
2015/7
2015/6
2015/5
2015/4
2015/3
2015/ 2 themanummer Bewegingsstoornissen
2015/1
2014
2014/12
2014/11
2014/10
2014/9
2014/8
2014/7
2014/6
2014/5
2014/4
2014/3 Themanummer DSM-5
2014/2
2014/1
2013
2013/12
2013/11 themanummer Verslaving
2013/10
2013/9
2013/8
2013/7
2013/6
2013/5
2013/4
2013/3
2013/2
2013/1
2012
2012/12
2012/11 themanummer Klinische Stagering en Profilering
2012/10
2012/9
2012/8
2012/7
2012/6
2012/5
2012/4
2012/3
2012/2 themanummer ROM
2012/1
2011
2011/12
2011/11
2011/10
2011/9 themanummer Ouderenpsychiatrie
2011/8
2011/7
2011/6
2011/5
2011/4
2011/3
samenvattingen 39ste voorjaarscongres 2011/suppl.1
2011/2
2011/1
2010
2010/12
2010/11
2010/10
2010/9
2010/8
2010/7
2010/6
2010/5
samenvattingen 38ste voorjaarscongres 2010/suppl.1
2010/4
2010/3
2010/2
2010/1
2009
2009/12
2009/11
2009/10
2009/9
2009/8 Themanummer Stress en Psychiatrie
2009/7
2009/6
2009/5
2009/4
samenvattingen 37ste voorjaarscongres 2009/suppl.1
2009/3
2009/2
2009/1
2008
Jubileumnummer 2008, suppl.2
2008/12
2008/11
2008/10
2008/9
2008/8
2008/7
2008/6 Themanummer Evidence-Based Psychiatrie
2008/5
2008/4
samenvattingen 36ste voorjaarscongres 2008/suppl. 1
2008/3
2008/2
2008/1
2007
2007/12
2007/11
2007/10
2007/9
2007/8
2007/7
2007/6
2007/5
2007/4
samenvattingen voorjaarscongres 2007/suppl. 1
2007/3
2007/2
2007/1
2006
2006/12
2006/11 Themanummer Psychiatrie en Filosofie
2006/10
2006/9
2006/8
2006/7
2006/6
2006/5
2006/4
2006/3
2006/2
2006/1
2005
2005/12
2005/11 Themanummer Transculturele Psychiatrie
2005/10
2005/9
2005/8
2005/7
2005/6
2005/5
2005/4
2005/3
2005/2
2005/1
2004
2004/12
2004/11
2004/10 Themanummer Meetinstrumenten
2004/9
2004/8
2004/7
2004/6
2004/5
2004/4
2004/3
2004/2
2004/1
2003
2003/12
2003/11
2003/10
2003/9
2003/8
2003/7
2003/6
2003/5
2003/4
2003/3
2003/2
2003/1
2002
2002/12
2002/11
2002/10
2002/9
2002/8
2002/7
2002/6 Themanummer Psychiatrie en Gender
2002/5
2002/4
2002/3
2002/2
2002/1
2001
2001/12
2001/11
2001/10
2001/9
2001/8
2001/7
2001/6
2001/5
2001/4
2001/3
2001/2
2001/1
2000
2000/12
2000/11
2000/10
2000/9
2000/8
2000/7
2000/6
2000/5
2000/4 Themanummer Psychiatrie en Opleiding
2000/3
2000/2
2000/1 Millenniumnummer
1999
1999/12
1999/11
1999/10
1999/9
1999/7/8
1999/6
1999/5
1999/4
1999/3
1999/2
1999/1
1998
1998/12
1998/11
1998/10
1998/9
1998/8
1998/7
1998/6
1998/5
1998/4
1998/3
1998/2
1998/1
1997
1997/12
1997/11
1997/10
1997/9
1997/8
1997/7
1997/6
1997/5
1997/4
1997/3
1997/2 Themanummer Psychiatrische psychotherapie
1997/1
1996
1996/12
1996/11
1996/10
1996/9
1996/8
1996/7
1996/6
1996/5
1996/4
1996/3
1996/2 Themanummer Dissociatieve Stoornissen
1996/1
1995
1995/boeken 2
1995/boeken 1
1995/10
1995/9
1995/8
1995/7
1995/6
1995/5
1995/4
1995/3 Themanummer Dementie
1995/2
1995/1
1994
1994/boeken 2
1994/boeken 1
1994
1994/10 Neurobiologisch onderzoek bij schizofrenie
1994/9
1994/8
1994/7
1994/6
1994/5
1994/4
1994/3
1994/2
1994/1
1993
1993/boeken 2
1993/boeken 1
1993/10
1993/9
1993/8
1993/7
1993/6
1993/5
1993/4
1993/3
1993/2
1993/1 Themanummer Aspecten van beleid
1992
1992/boeken 1
1992/10
1992/9
1992/8
1992/7
1992/6
1992/5
1992/4
1992/3
1992/2
1992/1
1991
1991/10
1991/9
1991/8
1991/7
1991/6
1991/5
1991/4
1991/3
1991/2
1991/1
1990
1990/10
1990/9
1990/8
1990/7
1990/6
1990/5
1990/4
1990/3
1990/2
1990/1
Editio Amicorum voor P.J. Jongerius
1989
1989/10
1989/9
1989/8
1989/7
1989/6
1989/5
1989/4
1989/3
1989/2
1989/1
1988
1988/10
1988/9
1988/8
1988/7
1988/6
1988/5
1988/4
1988/3
1988/2
1988/1
1987
1987/10
1987/9
1987/8
1987/7
1987/6
1987/5
1987/4
1987/3
1987/2
1987/1
1986
1986/10
1986/9
1986/8
1986/7
1986/6
1986/5
1986/4
1986/3
1986/2
1986/1
1985
1985/10
1985/9
1985/8
1985/7
1985/6
1985/5
1985/4
1985/3
1985/2
1985/1
1984
1984 Tardieve Dyskinesie
1984/10
1984/9
1984/8
1984/7
1984/6
1984/5
1984/4
1984/3
1984/2
1984/1
1983
1983 25 jaar jubileumuitgave
1983/10
1983/9
1983/8
1983/7
1983/6
1983/5
1983/4
1983/3
1983/2
1983/1
1982
1982/11-12
1982/10
1982/9
1982/7-8
1982/6
1982/5
1982/4
1982/3
1982/2
1982/1
1981
1981/11
1981/10
1981/9
1981/7
1981/6
1981/5
1981/4
1981/3
1981/2
1981/1
1980
1980/11
1980/10
1980/9
1980/7
1980/6
1980/5
1980/4
1980/3
1980/2
1980/1
1979
1979 Epilepsiebestrijding
1979/3
1979/2
1979/4-11
1978
1978/1
1977
1977/11/12
1977/10
1977/9
1977/7
1977/6
1977/5
1977/4
1977/3
1977/2
1977/1
1976
1976/1
1975
1975/1
1974
1974/1
1973
1973/1
1972
1972/1
1971
1971/1
1970
1970/1
1969
1969/1
1968
1968/1
1967
1967/1
1966
1966/1
1965
1965/1
1964
1964/1
1963
1963/1
1962
1962/1
1961
1961/herfst
1961/zomer
1961/lente
1961/winter
1960
1960/herfst
1960/lente
1960/winter
1959
1959/herfst
MeerMinder
Redactioneel

De verwevenheid van psychiatrie en taal

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
J.N. de Boer, B.A.A. Bus, Z. Van Duppen, J. De Fruyt, M.B. de Koning, H.L. Van, F.N.K. Wijnen

Het gebruik van taal is een unieke menselijke capaciteit. Hoewel dieren met elkaar communiceren, is er behalve de mens geen andere soort bekend die een complexe taal kan leren. Daarnaast geeft taal een inkijk in de belevingswereld van een individu...

Lees verder
Wetenschapsnieuws

Psychiatrie en taal

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
C.F.M. van Hooijdonk

Kwaliteit van leven verbetert na taaltraining bij patiënten met schizofreniespectrumstoornis

Intacte communicatieve vaardigheden liggen aan de basis van onze sociale interacties. Veel patiënten met een schizofreniespectrumstoornis (SSD) hebben ec...

Lees verder
Essay

Taal: een introductie

EDITIE 2023/3 Taal
13 maart 2023
F.N.K. Wijnen, J.N. de Boer

Psychiaters zijn uiteraard geïnteresseerd in het mentale leven van hun patiënten, en het taalgebruik van een patiënt is daarvoor een belangrijke bron van informatie. Of, zoals Michiel Hengeveld schrijft in zijn boek Psychiatertaal, ‘Aan de taal ku...

Lees verder
Essay

Psychiatertaal 2.0

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
M.W. Hengeveld

‘When I use a word,’ Humpty Dumpty said in a rather scornful tone, ‘it means just what I choose it to mean – neither more nor less.’

(Lewis Carroll, 1948)

 

In dit tijdschrift schreef ik een kwart eeuw geleden een Redactioneel over psychiatrisc...

Lees verder
Essay

Metaforen als taal in behandelingen

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
H.L. Van

Taal is het belangrijkste middel voor elke psychiater en psychotherapeut en kan woorden geven aan een voor patiënten verwarrend innerlijk leven of onbegrijpelijk gedrag. Taal kan hen ook inspireren iets te gaan doen of iets te veranderen. Het gebr...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Technieken van de therapeut: een conversatieanalytisch perspectief op taal in therapie

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
A.S.L. Knol, M. Huiskes

In psychotherapeutische gesprekken construeren therapeut en patiënt gezamenlijk betekenis. Deze betekenis komt interactioneel tot stand. Psychotherapie is daarmee een intrinsiek talige activiteit. De rol van de patiënt en de therapeut zijn hierbij...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Betekenis geven aan psychische problematiek; discoursanalyse van ervaringsverhalen

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
N. van Sambeek, G.E.H.I. Franssen, A.J. Baart, S. van Geelen, F.E. Scheepers

Verhalen vormen de basis van diagnostiek en behandeling in de psychiatrie. Psychiaters en andere zorgverleners luisteren dagelijks naar de ervaringen en interpretaties van hun patiënten om te achterhalen wat er aan de hand is en wat er nodig zou z...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Tegenstrijdigheden in psycho-educatie voor ouders van kinderen met ADHD: een discoursanalyse

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
M.J.M. van Langen, R. Szőke, D.N.J. Rijkelijkhuizen, S. Durston, B.M. van Hulst

Psychiatrische classificaties geven een naam aan clusters van symptomen.1 Kinderen met een classificatie en hun ouders krijgen hierover vaak uitleg in de vorm van psycho-educatie. Omdat zij in deze uitleg (deels) een afspiegeling zien van hoe de t...

Lees verder
Essay

Stoornisme: wat het is en waarom het een probleem is

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
B. de Ridder, B.M. van Hulst

De psychiatrie vormt haar eigen taal, en deze taal vormt de psychiatrie. Onze woorden betreffen nooit een zuivere beschrijving. Een woord, bijvoorbeeld het woord ‘stoornis’, uitspreken in een behandelruimte is een interventie. In onze taal huist i...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Spreken artsen een andere taal? Het geval van ‘patiënt’ zonder lidwoord

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
J.N. de Boer, S. Barbiers

Er wordt vaak gekscherend gezegd dat artsen ‘een andere taal spreken’, vanwege de enorme hoeveelheid jargon die ze gebruiken. Wij beargumenteren dat dit inderdaad zo is, of beter gezegd dat artsen een variatie op het Standaardnederlands gebruiken,...

Lees verder
Essay

Aandacht voor taal; afwijkende taal­ontwikkeling en psychiatrische symptomen bij kinderen

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
T. Boerma, I. Selten, F.N.K. Wijnen

Het leren van de moedertaal (of -talen) is een cruciale taak voor een opgroeiend kind, die bepalend is voor kwaliteit van leven en participatie in de maatschappij. Een grote groep kinderen heeft hier echter moeite mee, onder wie veel kinderen met ...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Taalachterstand en psychose onder mensen met een migratieachtergrond

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
H.E. Jongsma, E.M.A. van der Ven, E. Velthorst, L. de Haan, B.P.F. Rutten, J. van Os

Mensen met een eerste- of tweedegeneratiemigratieachtergrond (hierna: migranten) hebben een verhoogd risico op een psychotische stoornis.1 Hoewel deze ongelijkheid internationaal al bijna een eeuw bekend is,2 is er in Nederland pas veel recenter z...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Visie en werkzaamheden van logopedisten aangaande vriendschappen na hersen­letsel

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
S.J.M. Rijnen, B. van den Broek, M. Reijbroek, B.A.A. Bus

In Nederland hebben ongeveer 650.000 mensen dagelijks te maken met de gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel (NAH). De gevolgen van NAH kunnen fysiek, maar ook cognitief of gedragsmatig van aard zijn en zijn lang niet altijd (duidelijk) zichtba...

Lees verder
Klinische Praktijk

Behandeling van posttraumatische stresssymptomen met EMDR bij een patiënt met afasie

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
E.P.J. Janssen, L. van Donzel

Posttraumatische stressstoornis (PTSS) komt veel voor na niet-aangeboren hersenletsel (NAH), zoals een cerebrovasculair accident (CVA) of een traumatisch hersenletsel. De prevalentie van PTSS na traumatisch hersenletsel wordt in een meta-analyse g...

Lees verder
Klinische Praktijk

Leven met een cognitieve communicatiestoornis na hersenletsel

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
B.B., B.A.A. Bus, M. Reijbroek

proloog

De auteur van het ervaringsverhaal werd naar onze poli bij het hoogspecialistisch centrum voor hersenletsel en neuropsychiatrie verwezen nadat hij ruime tijd een ambulante revalidatiebehandeling bij het regionale revalidatiecentrum had ge...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Geautomatiseerde spraakanalyse bij onderscheiden van frontotemporale dementie en depressie

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
W.A. Krudop, A.E. Voppel, J.N. de Boer, H. van Schothorst, I.E.C. Sommer, Y.A.L. Pijnenburg

Frontotemporale dementie (FTD) wordt vaak, tot bij de helft van de patiënten, aangezien voor een andere (neuro)psychiatrische stoornis.1 Deze diagnostische verwarring en de daaruit volgende vertraging (delay) in het stellen van de correcte diagnos...

Lees verder
Overzichtsartikel

Herkennen van depressie met computationele taalanalyse

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
S. Koops, S.G. Brederoo, J.N. de Boer, A.E. Voppel, I.E.C. Sommer

Depressieve stoornissen (hierna genoemd: depressie) komen veel voor en gaan gepaard met ernstig lijden, een hoge kans op zelfdoding, hoge gezondheidszorgkosten en hoog werkverzuim.1

Accurate en tijdige diagnose is van groot belang voor succesvoll...

Lees verder
Overzichtsartikel

Psychiatrische aandoeningen bij mensen met een gehoorbeperking

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
A.E. Baker

Personen met een gehoorbeperking hebben een beperkte toegang tot gesproken taal. De impact van deze beperking voor het leren spreken, en als gevolg daarvan voor het leren lezen bij jonge kinderen die doof zijn geworden in hun eerste drie levensjar...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Structureel stigma in ggz voor doven en slechthorenden: perspectief van cliënten en zorgverleners

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
G.A.M. De Clerck, R.A. Willems

Doven en slechthorenden (DSH) zijn aanzienlijk kwetsbaarder in mentaal welbevinden dan de algemene populatie.1 Ze hebben een hogere prevalentie van angst en depressie, psychotrauma, suïcidaal gedrag en middelengebruik.2-5 Verder ervaren zij condit...

Lees verder
Essay

Psychiatrische diagnostiek en behandeling bij doven en slechthorenden

EDITIE 2023/3 Taal
9 maart 2023
J. Janse, L. Doornkate

Doven en slechthorenden verwerven taal met name visueel. Gebarentaal is voor hen toegankelijk, gesproken taal niet of in beperkte mate. Daarnaast bevat gesproken taal informatie over omgangsvormen, informele regels en emotionele lading. Doven en s...

Lees verder
Redactioneel

Hypes in de psychiatrie: empathisch meegaan of rationeel weerstand bieden?

EDITIE 2023/2
9 februari 2023
G. Jacobs

De huidige tijdgeest kenmerkt zich door modetrends op verschillende fronten. Deze trekken tijdelijk buitensporig veel aandacht, om vervolgens vaker wel dan niet weer ongemerkt in de vergetelheid te verdwijnen. Ook ons vak ontkomt niet aan zulke ‘h...

Lees verder
Wetenschapsnieuws

Het belang van een gezond leven en een groene omgeving

EDITIE 2023/2
9 februari 2023
C.F.M. van Hooijdonk

Bewegen als preventie bij verhoogd risico op psychose

Patiënten met een klinisch verhoogd risico op een psychotische stoornis hebben een grotere kans op lichamelijke en geestelijke aandoeningen. Zij hebben mogelijk baat bij beweeginterventies. Da...

Lees verder
Commentaar

Lithium: nog geen geschiedenis

EDITIE 2023/2
9 februari 2023
A. Dols, R. Kupka, E. Regeer

Elders in dit tijdschrift beschrijven Hendriks en Geerling de geschiedenis van lithium bij de behandeling van stemmingsepisoden, en de kennelijke terughoudendheid bij het voorschrijven daarvan.1 Lithium is min of meer bij toeval ontdekt als werkza...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Profielschets van de minderjarige patiënt met psychose in een Vlaams kader

EDITIE 2023/2
9 februari 2023
N. Heirbaut, M. Dhar, D. Van West

Psychotische stoornissen komen het frequentst tot ontwikkeling tijdens de adolescentie.1 Bij minderjarigen is de prevalentie van psychose echter laag, naar schatting rond de 0,5% in de leeftijdsgroep 13 tot 19 jaar.2 Dit en de aspecificiteit van d...

Lees verder
12345...214Volgende
Uitgave van de Stichting Tijdschrift voor Psychiatrie waarin participeren de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie en de Vlaamse Vereniging voor Psychiatrie.

Over TvP

Over het tijdschrift Redactie Auteursrichtlijnen Colofon
Abonnementen Abonnee worden Adverteren

Contact

Redactiebureau Tijdschrift voor Psychiatrie
drs. S.L. (Lianne) van der Meer
p/a Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie
Postbus 20062
3502 LB Utrecht
Telefoon: 030 899 00 80
info@tijdschriftvoorpsychiatrie.nl

Copyright

Redactie en uitgever zijn niet aansprakelijk voor de inhoud van de onder auteursnaam opgenomen artikelen of van de advertenties. Niets uit dit tijdschrift mag openbaar worden gemaakt door middel van druk, microfilm of op welke wijze ook, zonder schriftelijke toestemming van de redactie.

© copyright 2023 Tijdschrift voor Psychiatrie