Wetenschappelijk tijdschrift voor psychiaters, artsen in opleiding tot psychiater en andere geïnteresseerden
Edit

Nieuwe artikelen

Vorige nummers

Redactioneel

Hoe kunnen we het tekort aan psychofarmaca oplossen?

EDITIE 2025/04
1 april 2025
T.K. Birkenhäger

Net zoals bij andere medische specialismen is er in de psychiatrische zorg steeds vaker sprake van een tekort aan medicatie. Dit speelt in geheel Europa, maar Nederland wordt wel zwaar getroffen.1 Het gaat dan om o.a. olanzapine (suspensie voor in...

Lees verder
Wetenschapsnieuws

Somatiek en psychiatrie

EDITIE 2025/04
1 april 2025
C.F.M. van Hooijdonk

Lagere sterfte onder psychiatrische patiënten door sepsis

Sepsis is een zeer heftige ontstekingsreactie van het lichaam op een infectie. Hierbij raken organen beschadigd. Bij sommige patiënten daalt de bloeddruk zo sterk dat er onvoldoende zuurst...

Lees verder
Juryrapport Publicatieprijs

Juryrapport publicatieprijs artsen in opleiding tot psychiater 2023-2024

EDITIE 2025/04
1 april 2025
R.M.C. Klaassen, M.J.A. Van Den Bossche, E. Warreman, M. Boks, R.J. Duvivier

Sinds de instelling in 1997 heeft de juryprijs van het Tijdschrift voor Psychiatrie als doel om Nederlandse artsen in opleiding tot psychiater (aiossen) en Vlaamse arts-specialisten in opleiding (ASO’s) te stimuleren om een wetenschappelijk artike...

Lees verder
Opinie

Hoe stevig is de wetenschappelijke basis van het concept positieve gezondheid?

EDITIE 2025/04
1 april 2025
C.H. Vinkers, C.L. Chiu

Van oudsher werd gezondheid, ook door de WHO, gedefinieerd als de afwezigheid van ziekte. Er is steeds meer bewustwording dat gezondheid niet alleen draait om de afwezigheid van ziekte, maar dat ook het welbevinden en de veerkracht van een persoon...

Lees verder
Commentaar

Zorgen om de beschikbaarheid van het olanzapinedepot in Nederland

EDITIE 2025/04
1 april 2025
M. Russcher, J. van Breeschoten, R. Moss, J.G.W. Kosterink, F. Mermi, B. van de Lagemaat, M. Bakker, S.R.T. Veerman

Geneesmiddelentekorten − ook van psychofarmaca − vormen de laatste jaren helaas een hardnekkig probleem in Nederland. Zo kampten in 2024 ruim 4,5 miljoen mensen met beschikbaarheidsproblemen van geneesmiddelen en was er in 13% van de gevallen zelf...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Klinische gedragsactivatie bij depressie: eerste effectmeting van multimodaal programma

EDITIE 2025/04
1 april 2025
C. Hennipman-Herweijer, C. Vrijmoeth, L.A. Bergsma, H.G. Ruhé, B. van den Brink

Een ernstige depressie is een van de meest voorkomende psychische ziekten en heeft een hoge gezondheidslast.1 Volgens de Nederlandse Richtlijn Depressie zijn psychotherapeutische en medicamenteuze behandelingen aanbevolen bij matige aanhoudende of...

Lees verder
Overzichtsartikel

Familiaal accommoderend gedrag en obsessieve-compulsieve stoornis: meta-analyse en systematische review

EDITIE 2025/04
1 april 2025
J. De Witz, M. Danckaerts

Een obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) is een chronische angststoornis gekarakteriseerd door de aanwezigheid van ongewenste en terugkerende gedachten of gevoelens (obsessies) die leiden tot angstklachten. Deze obsessies leiden vaak tot gedragin...

Lees verder
Klinische Praktijk

Eerste psychose bij volumetoename van een arachnoïdale cyste in de fossa posterior

EDITIE 2025/04
1 april 2025
L. Van Buggenhout, F-L. De Winter

Door toenemend gebruik van hersenbeeldvorming worden er steeds vaker incidentele bevindingen gedaan, zoals arachnoïdale cystes (AC’s).1 AC’s zijn meestal congenitale intracraniële ophopingen van cerebrospinaal vocht die gevormd worden door het spl...

Lees verder
Klinische Praktijk

De ziekte van Fahr en manie: ­casusbeschrijving en literatuuroverzicht

EDITIE 2025/04
1 april 2025
B. Daems, K. Noppe, P. Sienaert

De ziekte van Fahr is een zeldzame neurodegeneratieve aandoening die wordt veroorzaakt door bilaterale, symmetrische verkalkingen in de basale ganglia. De aandoening wordt gekenmerkt door een breed scala aan neurologische en psychiatrische symptom...

Lees verder
Klinische Praktijk

Methylfenidaat- en lisdexamfetamine-intoxicatie bij een patiënte met ADHD na gastric bypass

EDITIE 2025/04
1 april 2025
A. Doyle, S. Stes, E. Berkmans, M. Destoop

Obesitas, gedefinieerd als een body mass index (BMI) > 30 kg/m², is een chronische ziekte die wereldwijd voorkomt en door de World Health Organization (WHO) wordt beschouwd als een toenemende globale epidemie. Volgens de WHO zijn er wereldwijd ong...

Lees verder
Referaat

Antipsychoticagebruik en opname na eerste psychose én cannabisgebruiksstoornis

EDITIE 2025/04
1 april 2025
S.K. Spoelstra, J. Bruins, A. Batalla, H. Knegtering

Gebruik van cannabis komt vaak voor bij mensen met een eerste psychose. Prevalentiecijfers van een comorbide cannabisgebruiksstoornis bij een eerste psychose variëren van 10% tot 50%.

Denissoff e.a. onderzochten de effectiviteit van verschillende...

Lees verder
Impactvol Nederlands-Vlaams Onderzoek

Risico op psychose voor lhb-personen: systematische review en meta-analyse

EDITIE 2025/04
1 april 2025
J-P. Selten

Waarom dit onderzoek?

Volgens de social-defeat-hypothese is de combinatie van gering aanzien, herhaalde vernedering en geringe homeostatische controle van dopaminerge neuronen in mesencefalon en striatum een risicofactor voor een non-affectieve p...

Lees verder
Impactvol Nederlands-Vlaams Onderzoek

Effectiviteit van lamotrigine bij bipolaire stoornis: systematische review en meta-analyse

EDITIE 2025/04
1 april 2025
R. Wesseloo

Waarom dit onderzoek?

De medicamenteuze behandeling van de bipolaire stoornis is complex, de kans op terugval is hoog en vaak is combinatietherapie nodig. Er zijn verschillen tussen richtlijnen wat betreft aanbevelingen voor het gebruik van lamot...

Lees verder
Psychiatrie van de Toekomst

Patiëntgerichte uitkomsten van individuele psychotherapie: een kwalitatieve meta-analyse

EDITIE 2025/04
1 april 2025
I. Graat

Waarom dit onderzoek?

De resultaten van psychotherapie worden doorgaans gemeten met aandoeningspecifieke symptoomvragenlijsten, maar mogelijk sluiten deze niet aan bij behandeluitkomsten die patiënten zélf rapporteren. Daarnaast vraagt de recente...

Lees verder
Ingezonden brief

Zwijgen over taperingstrips helpt patiënten niet

EDITIE 2025/04
26 maart 2025
J. van Os, P.C. Groot

Zorgprofessionals die iets hopen te leren van de bijdrage ‘Afbouwen van psychofarmaca: een kritisch overzicht van de wetenschappelijke evidentie’ zullen zich waarschijnlijk afvragen waarom Van Haaren e.a. daarin niets melden over afbouwen met tape...

Lees verder
Ingezonden brief

Reactie op ‘De verpleegkundig specialist als zorgverantwoordelijke: kansen en uitdagingen’

EDITIE 2025/04
22 april 2025
M. de Leeuw, J. van den Berg, J. Juffer, W. Borren, G. Sibon, K. Nederveen

In het artikel ‘De verpleegkundig specialist als zorgverantwoordelijke: kansen en uitdagingen’ bespreken Van Til e.a. de rol van de verpleegkundig specialist (VS) in de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en stellen zij de vraag i...

Lees verder
Ingezonden brief

Reactie op: ‘Cytisine: even werkzaam en veilig als varenicline tegen nicotineverslaving’

EDITIE 2025/04
24 maart 2025
W. Sliedrecht

Met interesse las ik het stuk ‘Cytisine: even werkzaam en veilig als varenicline tegen nicotineverslaving’.1 Zeker in de langdurige achterliggende periode dat het gelijksoortige middel varenicline niet leverbaar was, was cytisine een waardig alter...

Lees verder
Redactioneel

AI en psychiatrische wetenschappelijke literatuur: kans of uitdaging?

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
T. Pattyn

De laatste jaren heeft artificiële intelligentie (AI) een opvallende opmars gemaakt in allerlei aspecten van de maatschappij. Ook binnen de wetenschap zien we steeds meer inzet van AI-technologieën: van het analyseren van grote datasets tot het on...

Lees verder
Wetenschapsnieuws

Bipolaire stoornis

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
C.F.M. van Hooijdonk

Minder ziekteverzuim bij gebruik van stemmingsstabilisatoren en antipsychotica

De meeste farmacologische studies bij bipolaire stoornissen focussen op de verbetering van psychiatrische klachten en besteden weinig aandacht aan functionele uitkomst...

Lees verder
Opinie

Wat ondeugd ons leert over professionaliteit

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
J.A. Godschalx-Dekker, W.N.K.A. van Mook

De professionaliteit van artsen krijgt toenemend aandacht en ook in dit tijdschrift wordt er geregeld over gepubliceerd. Zo verschenen er recent twee publicaties van Strijbos over professionaliteit in de opleiding tot psychiater en de geestelijke ...

Lees verder
Psychiatrie en COVID-19

Symptomen van aanpassingsstoornis tijdens de COVID-19-pandemie: longitudinale studie

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
G.T.M. Mooren, L. Reitsma, J. Mouthaan, M.J. van Hoof, S.P.N. Groen, L.I.M. Lenferink

COVID-19 heeft verstrekkende gevolgen gehad voor de publieke gezondheid, met name sinds maart 2020 toen de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het virus formeel tot een wereldwijde pandemie verklaarde. Inmiddels zijn vele internationale publicaties...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Diagnose en behandeling van conversieverschijnselen in de jaren zestig in Amsterdam

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
M. Vermeulen

De zenuwarts Samuel Waterman (zie kader) heeft in de avonduren een praktijk aan huis gehad voor expertises en voor patiënten die huisartsen naar hem verwijzen. Een dochter van Waterman heeft mij inzage gegeven in de patiëntendossiers van haar vade...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Externe aanwijzingen binnen de Wvggz bij een ggz-instelling in de regio Rijnmond

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
Y. Fransen, M.A.V. van Verschuer, N.J.M. van Beveren

In de geneeskunde melden patiënten zich doorgaans op eigen initiatief met een probleem of hulpvraag bij een arts. In overeenstemming met de patiënt wordt er dan indien nodig een passende behandeling gekozen. Hiervoor is het nodig dat arts en patië...

Lees verder
Overzichtsartikel

Terugval bij psychotische depressie en vergelijking met niet-psychotische depressie

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
L. Cools, O. Jennen, S. Lambrichts, K. Vansteelandt, P. Sienaert

De psychotische depressie (PD) wordt omschreven als een ernstige depressieve episode waarbij, meestal stemmingscongruente, wanen en/of hallucinaties voorkomen. De levensprevalentie van een PD wordt geschat op 0,35-1% en volgens sommige studies vol...

Lees verder
12345...228Volgende