Tijdschrift voor Psychiatrie

M.B. de Koning, G. Dom, R. Duvivier, D.P. Muller, M.H. Özgen, D. Rhebergen, H.L. Van

Diversiteit betekent ‘verscheidenheid’, ‘variatie’, en speelt als begrip in vele vakgebieden een rol; denk bijvoorbeeld aan ‘biodiversiteit’ voor ‘de verscheidenheid van het leven op aarde’. In de sociale en medische wetenschappen heeft het begrip...

Wetenschapsnieuws

Diversiteit

Mentale problemen bij mensen uit lhbtqi+-gemeenschap: minder met de jaren?

Jongvolwassenen uit de lhbtqi+-gemeenschap kampen ten opzichte van cisgender heteroseksuele leeftijdsgenoten vaker met mentale problemen. Naarmate de leeftijd toeneemt, ne...

Sociaal-economische positie: méér dan een achtergrondkenmerk in de psychiatrie

A.A.L. Kok

Sociaal-economische gezondheidsverschillen zijn een persistent en moeilijk oplosbaar maatschappelijk probleem. Ondanks inspanningen om ongelijkheden in gezondheid tussen mensen met een hoge en lage
sociaal-economische positie (SEP) te verkleinen, ...

Psychiatrische aandoeningen bij ouderen: interindividuele variabiliteit, specifieke presentatie en leeftijdsdiscriminatie

S.P.J. van Alphen, A.C. Videler, S. Sobczak

De ouderenpsychiatrie is nog een relatief jong vakgebied, maar heeft zich de laatste jaren onmisbaar gemaakt in zowel de klinische praktijk, het wetenschappelijk onderzoek als het onderwijs. Dit houdt vooral verband met de sociaal-demografische tr...

Komt een mens bij de psychiater; op weg naar sekse- en gendersensitieve ggz

T.A.M.J. van Amelsvoort, J.R. Zinkstok

De huidige gezondheidszorg is nog steeds vooral ingericht voor de mannelijke patiënt. De klinische richtlijnen zijn geschreven op basis van wetenschappelijke studies die met name uitgevoerd zijn met mannelijke proefpersonen. Dit alles nog steeds v...

Klinische Praktijk

Vrouwen met schizofreniespectrum-stoornissen verdienen betere zorg

J.N. de Boer, B.A. Brand, I.E.C. Sommer

Het is al lang bekend dat het ontstaan van schizofrenie bij vrouwen anders is dan bij mannen. Terwijl mannen hun eerste psychose meestal rond de leeftijd van 20 jaar krijgen, is deze leeftijd veel variabeler bij vrouwen, bij wie een eerste episode...

Klinische Praktijk

Klinische uitdagingen in de besluitvorming rondom somatische transgenderzorg

K. Gerritse, M.A. Bremmer, A.I.R. van der Miesen, A.L.C. de Vries

Het denken over genderdiversiteit en de behandeling van transgender personen kent een bewogen geschiedenis; een geschiedenis waarin de psychiatrie een omstreden rol speelt. Een geschiedenis die bovendien aantoont dat het maatschappelijke discours ...

Onderzoeksartikel

Man-vrouwverhouding in de Nederlandse academische psychiatrie

A.B. Koopmans, M.H. Özgen

De psychiatrie heeft als medisch specialisme een voortrekkerspositie wat betreft de emancipatie van de vrouw als medisch specialist. Dat blijkt onder andere uit het grote aantal vrouwen in de opleiding tot psychiater en uit het feit dat bij behand...

Culturele diversiteit in de geestelijke gezondheidszorg

M.H. Özgen, F. Karimi, M.H. Braakman

De afgelopen decennia is de Nederlandse samenleving cultureel steeds diverser geworden. Van de totale Nederlandse bevolking heeft 25,7% een migratieachtergrond. Tot eind 2016 werd hier de term ‘allochtonen’ voor gebruikt (de Ree 2016). Migranten v...

Klinische Praktijk

‘Als ik met jou over discriminatie praat, voel ik me niet zo klein’

D.P. Muller, M. van Dassen, H.L. Van, M.B. de Koning

De afgelopen decennia is het aantal mensen met een migratieachtergrond in de Nederlandse populatie sterk toegenomen. Ook onder medisch specialisten is er een groei in aantal opleidelingen met een migratieachtergrond, alhoewel deze sterk achterblij...

Opinie

Migratieachtergrond en de opleiding tot psychiater

H.L. Van, D.P. Muller, A.T.F. Beekman, M.B. De Koning

Diversiteit is goed voor organisaties. Een review gebaseerd op 675 studies laat zien dat productiviteit, innovatie en financiële resultaten er positief door worden beïnvloed (Gomez & Bernet 2019). Dat geldt ook in de gezondheidszorg waarbij er aan...

Barrières in de ggz voor asielzoekers in hoge-inkomenslanden

L. Claus, L. Van de Vliet, K. Dockx, B.G.C. Sabbe, N. Destoop, S. van den Ameele

Het aantal mensen dat gedwongen werd hun huis te verlaten als gevolg van conflicten, vervolging, geweld of mensenrechtenschendingen neemt de laatste jaren progressief toe. Eind 2020 ging dit wereldwijd om 82,4 miljoen mensen (UNHCR 2021) en inmidd...

Culturele uitingsvormen van psychische aandoeningen

J.T.V.M. de Jong

‘Every (wo)(man) is in some respects

like all other (wo)(men),

like some other (wo)(men),

and like no other(wo)(man)’

(Kluckhohn e.a. 1953)

In de tweede helft van de negentiende eeuw werden lichamelijke ziekten gaandeweg beschouwd als zelfsta...

Levensbeschouwelijke diversiteit: mozaïek en dynamiek

A.W. Braam, P.J. Verhagen

Denken vanuit diversiteit is niet slechts het registreren van verschillen. Het is een andere wijze van kijken naar en denken over diversiteit. Religieuze oorsprongsmythen zijn heel lang beslissend geweest voor het kijken naar en beoordelen van ver...

Beslissingsbekwaamheid? Met het VN-verdrag Handicap naar een onzekere toekomst

T. Opgenhaffen, G. Dom

De vraag of patiënten zelf over hun behandeling kunnen beslissen is een hoofdbreker in de geestelijke gezondheidszorg. De uitkomst wordt tot op heden gezocht in het criterium ‘beslissingsbekwaamheid‘ (ook wel wilsbekwaamheid genoemd). Wie een situ...

De moeizame aansluiting van psychisch kwetsbare personen bij de wokeness-beweging

K.C.E.E.R. Catthoor, G. Dom

Wokeness is onherroepelijk een maatschappelijke realiteit geworden. Wokeness betekent alertheid voor ongelijkheid en polarisatie bij alle minderheidsgroepen. Van Dale omschrijft wokeness als ‘tot activisme leidend bewustzijn van maatschappelijke o...

Redactioneel

Op naar de psychiatrie met biomarkers: en wat dan?

EDITIE 2022/7

11 augustus 2022

K.R. Goethals

Na ruim 25 jaar in de psychiatrische praktijk vond ik het tijd om even stil te staan bij de verwezenlijkingen en de uitdagingen van ons prachtige vak als psychiater. Verschillende aspecten van de psychiatrie zijn in positieve zin veranderd. Denk h...

Wetenschapsnieuws

Psychosebehandeling

EDITIE 2022/7

11 augustus 2022

Aandacht gevraagd voor zwangere met
psychosegevoeligheid

Zwangere vrouwen met schizofrenie krijgen te maken met aanzienlijk meer risico’s op ongunstige uitkomstmaten dan zwangere vrouwen zonder schizofrenie. Dat al vaker in studies naar voren gek...