Tijdschrift voor Psychiatrie

L.M. Tak, J. De Fruyt, M.J. Konings, P. Bracke, K.R. Goethals, A. Dols

Tijd

Ik droomde, dat ik langzaam leefde…

langzamer dan de oudste steen.

Het was verschrikkelijk: om mij heen

schoot alles op, schokte of beefde,

wat stil lijkt. ‘k Zag de drang waarmee

de bomen zich uit de aarde wrongen

terwijl ze hees en h...

Naar een toekomstbestendige psychotherapie: enkele aanbevelingen

W.J.M.W. Cuijpers

‘It is very difficult to predict – especially the future.’
Toegeschreven aan Niels Bohr

Sinds de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw is de zorg voor mensen met psychische aandoeningen enorm verbeterd. Er zijn talloze evidencebased behandelingen ...

Naar effectieve publieke mentale gezondheidszorg in de 21ste eeuw

A. Popma

Rudolf Virchow (Duits arts, antropoloog en politicus; 1821-1902) stelde als één van de grondleggers van het hedendaags denken over publieke gezondheid, dat ‘politiek niets anders is dan geneeskunde op grote schaal’. Ondanks de oer-Nederlandse weer...

Van het huidige medisch model naar mensgerichte zorg in de toekomst

F.P. Velders

‘Neem nooit beslissingen gebaseerd op angst. Neem beslissingen op basis van hoop en mogelijkheden. Beslis op basis van wat er moet gebeuren, niet op basis van wat er niet mag gebeuren.’
– Michelle Obama

Wees gewaarschuwd, want dit speciale the...

Netwerkzorg: waar wachten we op?

K. Hagoort, J.J. van Os, F.E. Scheepers

Om de zorg toegankelijk, passend en betaalbaar te houden, is betere samenwerking een vereiste. In het bijzonder daar waar verschillende disciplines en expertisegebieden elkaar moeten vinden. Het Zorginstituut Nederland (ZIN) concludeerde recent no...

Ouderenpsychiatrie van morgen: oplossingsrichtingen voor een toekomstbestendige zorg

G.J. Hendriks, S. Sobczak, M.L. Oudega, H. Jeuring, E. van Exel, D. Rhebergen, R.C. Oude Voshaar

Het aandeel 65-plussers in Nederland is toegenomen van 12,8% in 1990 naar 20,5% in 2024. Momenteel zijn er drie volwassenen van 20-65 jaar per oudere, maar dit zal tegen 2040 voor de decennia daarna liggen rond de twee per oudere. Daarbij zal de k...

Onderzoeksartikel

Breukjes in het glazen plafond: toename van vrouwelijke hoogleraren in de psychiatrie

A.B. Koopmans, M. Lancee, M.H. Rubbens-Özgen, M.H.J. Hillegers, J. Zinkstok, A. Dols

‘Diversity is being invited to the party. Inclusion is being asked to dance.’
– Vernā Myers

Hoewel in Nederland met regelmaat gedacht wordt dat de vrouwenemancipatie voltooid is, zijn er op de arbeidsmarkt nog steeds aanwijzingen voor structur...

De toekomst van predictiemodellen voor precisiepsychiatrie

E. van Dellen

Individuele behandeluitkomsten en prognoses zijn in de psychiatrie moeilijk te voorspellen. Precisiepsychiatrie is een onderzoeksveld dat zich richt op deze uitdaging.1,2 Er worden onder andere machinelearningalgoritmen getraind op omvangrijke dat...

Van AI tot polygene risicoscores: welke innovaties vormen de psychiatrie van morgen?

J.M. van Gaalen, A. ten Hagen, C.H. Vinkers, J.J. Luykx

Een veelzijdigheid aan benaderingen heeft de wetenschap binnen de psychiatrie de afgelopen jaren gedomineerd. Zo is grote vooruitgang geboekt op gebieden die variëren van behandelopties (bijv. (es)ketamine in de behandeling van depressie) tot gene...

De psychiatrische geneesmiddelontwikkeling: op naar het Rubiconmoment?

G. Jacobs

De psychiatrische geneesmiddelontwikkeling is sinds een paar jaar weer spannend en dynamisch. Dit is broodnodig voor de psychiatrie na een lange periode van betrekkelijke stilstand met relatief weinig innovatie. Desondanks is er onvoldoende reden ...

De opleiding psychiatrie: 10 jaar vooruit

D.W. Strijbos, A.W. Braam, P.K.H. Deschamps, G. Glas, U. Klumpers

Opleiden is vooruitkijken. Tussen start en einde van een opleiding tot psychiater zit ongeveer een half decennium. Hoe kunnen artsen in opleiding tot psychiater (aiossen) in die tijd het beste voorbereid worden op carrières die drie decennia of me...

De artsen in opleiding tot psychiater zijn de toekomst van de psychiatrie in Europa

L. Gezels, M.J. Konings

Wist u dat er een Europese aiosvereniging bestaat? In Nederland bestaat er een nationale aiosvereniging: de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie Jong (NVvP Jong) (https://aiospsychiatrie.nl/) en in Vlaanderen is er de Vlaamse Vereniging Assiste...

Lees verder

De pillenstrijd in de psychiatrie; verleden, heden en toekomst van de medicatierevolutie in de ggz

G. Blok

Op 16 januari 1966 schreef Gerard Reve aan zijn ‘lijfarts’ Jan Groothuyse: ‘Die roze hartjes, die je in tweeën moet breken om je eigen hart te helen, doen mij erg goed. Ze wekken op, maar bevatten ook iets kalmerends, is mijn indruk.’1 Reve doelde...

Over de toekomstige relevantie van de ggz voor de geestelijke volksgezondheid

P. Bracke

Wanneer het raakvlak tussen de psychiatrie en de samenleving ter sprake komt, gaat het meestal over de vermaatschappelijking van de hulpverlening. Minder aandacht gaat naar de impact van de geestelijke gezondheidszorg (ggz) op de geestelijke volks...

Later is te laat: waarom psychiaters vandaag in actie moeten komen voor patiënt en klimaat

D.S. Everaerd, P. Lagerweij, L. Klok, J. Zinkstok

Wat is het probleem?

Klimaatverandering is steeds minder een probleem van de verre toekomst of van elders op de wereld. Problemen door klimaatverandering spelen nu, hier in Nederland en België, en zijn steeds zichtbaarder. Menselijke activiteiten...

De organisatie van de psychiatrie in België en Nederland: wie is een voorbeeld voor wie?

K.R. Goethals, T. Birkenhäger

Het artsenberoep – dus ook dat van psychiater – wordt een professie genoemd. Volgens de Amerikaanse medisch socioloog Friedson heeft een professie drie essentiële kenmerken.1 Ten eerste is er sprake van exclusieve specialistische kennis, enkel toe...

De toekomst van de Belgische psychiatrische patiënt volgens de WPA-Lancet-commissie

K.R. Goethals, G. Dom

In 2017 stelde de World Psychiatric Association (WPA)-Lancet Psychiatry Commission on the future of psychiatry verschillende prioritaire domeinen vast voor de volgende tien jaar.1 Deze vertegenwoordigen, op wereldniveau, uitdagingen en kansen voor...

Hoop op een toekomst met minder psychiatrisch stigma

K.C.E.E.R Catthoor, E. Thys

De aandacht voor stigma en discriminatie van personen met een psychiatrische aandoening blijft exponentieel toenemen in de wetenschappelijke literatuur. De zoekterm ‘mental health stigma’ leverde in PubMed in mei 2024 voor het afgelopen jaar 1797 ...