Tijdschrift voor Psychiatrie

S. Berendsen

Veel psychiaters hebben in meer of mindere mate te maken met patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen en een afwezig of beperkt ziekte-inzicht. Het opbouwen van een relatie gaat dan vaak moeizaam en er is soms langdurig verplichte zorg n...

Wetenschapsnieuws

PTSS en angststoornissen

C.F.M. van Hooijdonk

Erfelijke component bij PTSS hoger bij vrouwen dan mannen

Vrouwen hebben ongeveer twee keer zoveel kans om een posttraumatische stressstoornis (PTSS) te krijgen als mannen. Zowel genen als omgeving dragen mogelijk bij aan deze geslachtsverschille...

Opinie

Hersteld of niet hersteld? Hoe cannabis mijn herstel van psychose bevorderd heeft

P. Tomlinson

In september 2024 publiceerde ik een artikel waarin ik het verhaal vertel over de rol van cannabis tijdens mijn crisis en herstel.1 Daarin pleit ik ook voor het opnemen van niet-abstinent herstel als een geldige en positieve weg naar herstel. Dit ...

Onderzoeksartikel

Stabiele clozapinegebruikers: zorg voor de tweede lijn

A. Jongkind, L.M. Gielen, P. Martens, K.P. Grootens

Het totale aantal patiënten dat in behandeling is voor een psychotische stoornis in Nederland wordt geschat tussen 120.000 en 150.000 mensen. Bij 20 tot 30% van de patiënten met schizofrenie is er sprake van therapieresistentie, gedefinieerd door ...

Onderzoeksartikel

Psychiatrische verpleegkunde of ggz-verpleegkunde: een Vlaamse vacatureanalyse

K. Desmet, E. Deproost, G. Lemmens, O. Cools, J. De Fruyt, S. Verhaeghe

De Vlaamse bacheloropleiding verpleegkunde kenmerkte zich tot de jaren 80 door een relationele en medisch-psychiatrische oriëntatie, waarbij de nadruk lag op intramurale zorg. De Vlaamse traditie van diverse therapeutische stromingen verrijkte dez...

Onderzoeksartikel

De herstelondersteunende chat van de e-community PsychoseNet.nl als publieke ggz

S. van Duijn, J. van Os

Recente gegevens van het NEMESIS-3-populatieonderzoek tonen een stijging in de jaarprevalentie van psychische aandoeningen over de afgelopen 15 jaar, tot momenteel 25%, die al begon voor de COVID-19-pandemie.1 Deze jaarprevalentie van 25% bij een...

Essay

Psychiatrie verbonden met de maatschappij: leidende kracht in socio-ecologische crisis

P.M.C. Kraanen

We bevinden ons in een existentiële crisis: over de hele planeet verliezen mensen en niet-mensen hun levens, veroorzaakt door de mensheid.1 In de huidige samenleving zijn er daarnaast ook andere onheilspellende ontwikkelingen die van invloed zijn ...

Overzichtsartikel

Seksueel delinquent of grensoverschrijdend gedrag bij adolescenten met autismespectrumstoornis

L. Jeuniaux, D. Van West

Binnen het werkveld van de forensische kinder- en jeugdpsychiatrie is het fenomeen van autismespectrumstoornissen (ASS) bij seksuele delinquentie een thema dat bijzondere aandacht verdient. In het beoordelen van een risico op delictpleging in het ...

Klinische Praktijk

ECT bij patiënten met diepe hersenstimulatie: de eerste Nederlandse casuïstiek

G.J.J. Mol, T. Goedemans, S. Rutten, I.O. Bergfeld, M.S. Oudijn, F. de Wit, L. Aben, D.S. Scheepens, K.W.F. Scheepstra, E.C. Puts, V.J.J. Odekerken, R.H.N. Prins, M. Bot, P. van den Munckhof, A. Lok, R.J.T. Mocking

Elektroconvulsietherapie (ECT) is een van de meest effectieve en grondig onderzochte behandelingen voor depressie. Meer dan 70% van de patiënten bereikt respons en de helft remissie.1 Bij ECT wordt onder narcose een gegeneraliseerd insult opgewekt...

Klinische Praktijk

Zoektocht naar behandeling van adolescent met therapieresistente schizofrenie

E. Métens, C. Cescutti

Schizofrenie zoals beschreven in de DSM-5 kan, hoewel zeldzaam, ook voorkomen voor de leeftijd van 13 jaar. Volgens data van het National Institute of Mental Health bedraagt de incidentie 0,04%.1 Ten opzichte van schizofrenie met aanvang op volwas...

Referaat

Risico op manie en psychose door stimulantia

A. Neven

Middelen voor ADHD, zoals methylfenidaat en dexamfetamine, verhogen de presynaptische dopamineconcentratie. Dit veroorzaakt een verhoogd risico op psychose. Het effect van dexamfetamine is viermaal zo sterk als dat van methylfenidaat.1 In een casu...

Impactvol Nederlands-Vlaams Onderzoek

Effect van directe en indirecte psychotherapie op suïcide-ideatie en -pogingen

W. van Ballegooijen

Waarom dit onderzoek?

Suïcide-ideatie en -pogingen zijn ernstige psychische problemen die vaak worden behandeld met ‘indirecte’ psychotherapie, d.w.z. psychotherapie die zich richt op andere psychische problemen zoals depressie of persoonlijkheid...

Impactvol Nederlands-Vlaams Onderzoek

Associatie chronisch roken en hersenveranderingen bij patiënten met schizofreniespectrumstoornis

M. Koster

Waarom dit onderzoek?

De prevalentie van tabaksgebruik bij patiënten met een schizofreniespectrumstoornis is uitzonderlijk hoog: bijna 70% rookt, 2 tot 3 keer zoveel als in de algemene bevolking. Roken wordt niet alleen geassocieerd met vroegtijd...

Psychiatrie van de Toekomst

Euthanasie bij jongeren met psychiatrische stoornissen

R.A.L. Beekman. R.H. Wichers

Waarom dit onderzoek?

Euthanasie bij jongeren op basis van ondraaglijk en uitzichtloos psychiatrisch lijden leidt tot ethische dilemma’s. Wettelijk kunnen Nederlandse jongeren vanaf 12 jaar een euthanasieverzoek indienen. Beperkte wetenschappelij...

Lees verder

Ingezonden brief

Reactie op ‘De verpleegkundig specialist als zorgverantwoordelijke: kansen en uitdagingen’

M. de Leeuw, J. van den Berg, J. Juffer, W. Borren, G. Sibon, K. Nederveen

22 april 2025

In het artikel ‘De verpleegkundig specialist als zorgverantwoordelijke: kansen en uitdagingen’ bespreken Van Til e.a. de rol van de verpleegkundig specialist (VS) in de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en stellen zij de vraag i...

Lees verder

Ingezonden brief

Reactie op ‘De artsen in opleiding tot psychiater zijn de toekomst van de psychiatrie in Europa’ en ‘De opleiding psychiatrie: 10 jaar vooruit’

15 mei 2025

J.J. Luykx, P. Kraanen

Met veel interesse lazen wij de artikelen De artsen in opleiding tot psychiater zijn de toekomst van de psychiatrie in Europa van Gezels en Konings en De opleiding psychiatrie: 10 jaar vooruit van Strijbos e.a. over de toekomst van opleiden van ps...

Lees verder

Ingezonden brief

Reactie op ‘Naar effectieve publieke mentale gezondheidszorg in de 21ste eeuw’

15 mei 2025

W.M.N.J. Buis

Met veel belangstelling las ik het artikel Naar effectieve publieke mentale gezondheidszorg in de 21ste eeuw van Popma.

Het gaat over een belangrijk onderwerp: een overkoepelend, langetermijnplan om preventie van mentale problemen nu eens echt go...

Lees verder

Redactioneel

Hoe kunnen we het tekort aan psychofarmaca oplossen?

EDITIE 2025/04

1 april 2025

T.K. Birkenhäger

Net zoals bij andere medische specialismen is er in de psychiatrische zorg steeds vaker sprake van een tekort aan medicatie. Dit speelt in geheel Europa, maar Nederland wordt wel zwaar getroffen.1 Het gaat dan om o.a. olanzapine (suspensie voor in...