Editie

H.L. Van

Mocht u een goed voornemen voor dit nieuwe jaar hebben uitgesproken, dan is niet uitgesloten dat u het advies kreeg het ‘SMART’ te maken. Dat wil zeggen specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden. Dat lijkt een praktische en log...

Redactioneel

Het Tijdschrift in 2023

H.L. Van

Het afgelopen jaar heeft zich vooral gekenmerkt door toenemende zorgen. Primair uiteraard door de oorlog in Oekraïne en de cascade aan vervolgconsequenties. In Nederland en Vlaanderen komt dat voor de een wat harder aan dan voor de ander, maar jui...

Wetenschapsnieuws

De impact van COVID-19 op de (mentale) gezondheid

C.F.M. van Hooijdonk

Er is momenteel veel maatschappelijke aandacht voor alle gevolgen van COVID-19. In dat kader wordt er veel onderzoek gedaan naar de impact van het virus op het mentaal welzijn.

Werken antidepressiva preventief tegen COVID-19-complicaties?

Het af...

Commentaar

De invloed van menstruatie op stemmingsklachten: een lacune belicht

N.M. Batelaan

In dit nummer van het Tijdschrift voor Psychiatrie bespreken de zussen Terwisscha van Scheltinga de mogelijke invloed van hormonale schommelingen op stemmingsklachten bij vrouwen in de premenopauzale periode.¹ Zij bespreken pathofysiologie, mogeli...

Onderzoeksartikel

Meisjes met een subtieler autismebeeld; casusbeschrijvingen

M.E. Buruma, E.A.M. Boeve-van Sleeuwen, E.M.A. Blijd-Hoogewys

Een autismespectrumstoornis (ASS) wordt bij meisjes vaak later vastgesteld dan bij jongens, maar wordt ook nog vaak niet herkend.^1,2 Er kan sprake zijn van op het oog subtielere ASS-problematiek die hulpverleners minder goed herkennen, maar ook va...

Overzichtsartikel

Het opwindingsdelier bij gewelddadige arrestatie: preventie, behandeling en controverses

S.G. Heuts, J.B. Zoeteman, A.F.R.R. van Reijsen, H.L. Van

De politie komt geregeld als eerste bij personen die met een acute verwardheid worden aangetroffen. Bij aanhouding wordt soms geweld toegepast en in een klein aantal gevallen ontstaat een ernstige medische noodtoestand die een fatale afloop kan he...

Overzichtsartikel

Buprenorfinedepot bij een stoornis in het gebruik van opiaten

A. Neven, G.J.H. Dumont

Een stoornis in opiaatgebruik is vaak een chronische aandoening met grote individuele en maatschappelijke gevolgen. Deze verslaving kan medicamenteus behandeld worden met methadon of buprenorfine. Methadon is een opiaatagonist, die zich met name b...

Overzichtsartikel

Elektroconvulsietherapie bij patiënten met metallische schedelimplantaten

D. Segers, T. Segers, G. De Bruecker, E. Lievens

Elektroconvulsietherapie (ECT) is de doeltreffendste behandeling voor ernstige stemmingsstoornissen. Deze kan levensreddend zijn bij patiënten met ernstige katatonie, unipolaire depressie en bipolaire stoornis.¹

Patiënten die een hoofdtrauma door...

Klinische Praktijk

Het herkennen en behandelen van premenstruele stemmingsklachten

A.F. Terwisscha van Scheltinga, J.A. Terwisscha van Scheltinga

Veel vrouwen ervaren fysieke en psychische klachten rondom hun menstruatie. Bij 30-40% is de intensiteit of de hinder door deze klachten zodanig dat gynaecologen spreken van een premenstrueel syndroom (PMS).¹ De soortgelijke premenstruele dysfore ...

Klinische Praktijk

Autismespectrumstoornis en schizofrenie: een uitdagende differentiaaldiagnose

S. De Moerloose, G. Degraeve, C. De Smul, G. Lemmens

De Zwitserse psychiater E. Bleuler gebruikte als eerste de term schizofrenie, een aandoening met ‘autisme’ (waarmee hij emotionele aliënatie bedoelde) als één van de vier kernsymptomen.¹ Tot op heden suggereert de DSM-5-classificatie nog altijd ee...

Klinische Praktijk

Ernstige, reversibele encefalopathie bij langdurig valproïnezuurgebruik

P.C.F. van Haaren, D. Bloemkolk, R.S. Rundervoort, F.L. Gerritse

Valproïnezuur werd voor het eerst gesynthetiseerd in 1882 en werd jarenlang gebruikt als oplosmiddel, onder andere in de farmaceutische industrie.¹ De therapeutische eigenschappen van valproïnezuur werden per toeval ontdekt in de jaren zestig, toe...

Proefschriftartikel

Dagboekmetingen als hulpmiddel in de psychiatrische zorg: beloften, valkuilen en mogelijkheden

F.M. Bos, L. van der Krieke, M. Wichers, R. Bruggeman, E. Snippe

Bij ongeveer een derde van de wereldbevolking wordt ooit in het leven een psychische stoornis gediagnosticeerd, variërend van een depressie of angststoornis, tot minder voorkomende diagnoses als bipolaire stoornis of schizofrenie.¹ Een psychische ...

Referaat

Psychosociale recidiefpreventie bij schizofrenie: systematische review en netwerkmeta-analyse

S. Berendsen, J.M. Hagen

Omdat het risico op een recidiefpsychose bij patiënten met schizofrenie hoog is, worden in de klinische praktijk verschillende psychosociale en psychologische behandelingen aangeboden ter voorkoming van een recidief. Een voornamelijk Europese groe...

Nederlands-Vlaams toponderzoek

Intensieve behandeling thuis als alternatief voor opname: een RCT

J.E. Cornelis

Waarom dit onderzoek?

Intensieve behandeling thuis (IBT) is ontwikkeld als kortdurende gepersonaliseerde interventie om opname te voorkomen of te verkorten, door de patiënt intensief thuis te behandelen. Wij startten een gerandomiseerde gecontrol...

Psychiatrie van de Toekomst

Genetische basis voor causale rol van depressie bij de ziekte van Alzheimer

P.C.F. van Haaren. F.L. Gerritse

Waarom dit onderzoek?

Prospectieve epidemiologische onderzoeken hebben aangetoond dat depressie een risicofactor is voor de ziekte van Alzheimer (zvA). Er is echter weinig bekend over de genetisch-moleculaire mechanismen verantwoordelijk voor dit...