Themanummers

G. Meynen, M. Destoop, J.J.M. van Delden, A. Vellinga, H.L. Van, J. Vandenberghe, K.R. Goethals

Overzichtsartikel

Ethiek van (big)datatoepassingen in de psychiatrische praktijk

F.E. Scheepers, M. Mostert, M.M. Milota, G.J.M. van Thiel

Achtergrond Door snelle digitalisering zijn er steeds meer data beschikbaar en ook in de zorg doen big data en artificiële intelligentie (AI) hun intrede.
Doel Inzicht geven in de verschillende ethische dilemma’s waar rekening mee gehouden mo...

Vroegsignalering van risico op antisociaal gedrag: naar morele mensverbetering?

J. Specker, M.H.N. Schermer

Achtergrond Nieuwe technologische mogelijkheden voor vroegsignalering van (risico) op later antisociaal gedrag.
Doel De vraag opwerpen of, of onder welke voorwaarden, vroegsignalering in het belang van het (jonge) kind is.
Methode Ethisch...

De morele moed van psychiaters

E. Karssing

Achtergrond Morele moed is de moed om te doen wat iemand moreel juist acht, ondanks de aanwezigheid van gevaar. In de beroepspraktijk van psychiaters kunnen zich vele situaties voordoen waarin zij moreel moedige besluiten moeten nemen.
Doel H...

Wachten op de dood: een analyse van de wachtlijst van Expertisecentrum Euthanasie

S.M.P. van Veen, G.A.M. Widdershoven

Achtergrond De wachtlijst van Expertisecentrum Euthanasie (EE) in Nederland voor patiënten die op basis van psychisch lijden euthanasie willen, is in korte tijd opgelopen tot twee jaar.
Doel Helderheid verkrijgen over de oorzaken en directe c...

De rol van wilsbekwaamheid in de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg

A. Vellinga, I.M. Hein, C. Blankman, A.J.K. Hondius, S.P.K. Welie

Achtergrond In de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) heeft wilsbekwaamheid een centralere positie gekregen.
Doel De positie van wilsbekwaamheid in de Wvggz beschrijven en reflecteren op de morele vragen die dit oproept.
Me...

Waarden onder vuur; ethiek in de forensische psychiatrie

S. Kremer, K. Goethals

Achtergrond Professionals in de forensische psychiatrie komen regelmatig voor morele vraagstukken te staan. Zij moeten bijvoorbeeld afwegingen maken tussen de behandeling van een patiënt en de beveiliging van de maatschappij.
Doel Inzicht ge...

De stem van de patiënt in de psychiatrie: niet gehoord, cocreatie, coöptatie of parallelle organisatie?

J. van Os, J.J.M. van Delden, W. Boevink

Achtergrond Een belangrijke ethische kwestie in de psychiatrie betreft de relatie met patiënten. Een centraal dilemma hierin is dat ervaringskennis (rond herstel van perspectief) en professionele kennis (rond het paradigma van de-juiste-medicatie...

De ondervertegenwoordiging van complexe patiëntengroepen in wetenschappelijk onderzoek: ethische overwegingen

M.B. de Koning, T.J. Burger, R. van Eck, M.J. Kikkert, L. de Haan, A. Vellinga

Achtergrond Subgroepen patiënten met ernstige psychische aandoeningen (EPA) zijn ondervertegenwoordigd in wetenschappelijk onderzoek. Een van de redenen hiervoor is dat er bij deze patiëntengroepen belemmeringen kunnen bestaan voor het geven van ...

‘Is dit het beste wat ik kan doen?’ Ethische reflecties over goede zorg bij schaarste en beperkingen

Y. Denier

Achtergrond Schaarste en beperkingen bepalen de context van de zorg en hebben een impact op onze beleving van wat goede zorg is. Dit uit zich in een continu gevoelen van tekort: tekort aan tijd, aan mensen, aan plaatsen, aan geld, aan mogelijkhed...

Ethische aandachtspunten bij de verdere ontwikkeling van psychiatrische diepe hersenstimulatie

A.F.G. Leentjens, K. Schruers, P.C.M. Ackermans, D. Horstkötter

Achtergrond Behalve bij de obsessieve-compulsieve stoornis is diepe hersenstimulatie (deep brain stimulation; DBS) bij psychiatrische indicaties een experimentele behandeling die alleen bij de ernstigste en therapieresistente gevallen wordt toege...

Dwang en drang vanuit zorgethisch perspectief

Y. Voskes, G.A.M. Widdershoven, A.L. van Melle

Achtergrond Dwang in de psychiatrie is een veelbesproken onderwerp.
Doel Presenteren van een zorgethische benadering met aandacht voor de morele aspecten van de relatie tussen zorgvrager en zorgverlener, en het voorkómen en verminderen van dw...

Moreel beraad: dialogisch onderzoek als vehikel voor continu leren en goede zorg

A.C. Molewijk

Achtergrond Professionals die zich inzetten voor een goede geestelijke gezondheidszorg kunnen verschillende soorten morele vragen ervaren.
Doel Beschrijven van een specieke gespreksmethodiek voor het gezamenlijk bespreken van die morele vrage...

Ethiek van de bemoeizorg: een casusbespreking

A. Liégeois, E. Berghmans, M. Destoop

Achtergrond Begeleiders hebben behoefte aan een ethisch kompas om een weg in de bemoeizorg te vinden.
Doel Een ethisch kader van graduele zorg ontwikkelen.
Methode Aan de hand van een casus wordt het ethisch kader van graduele zorg beschr...