Wetenschappelijk tijdschrift voor psychiaters, artsen in opleiding tot psychiater en andere geïnteresseerden
Edit

Nieuwe artikelen

Vorige nummers

Redactioneel

AI en psychiatrische wetenschappelijke literatuur: kans of uitdaging?

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
T. Pattyn

De laatste jaren heeft artificiële intelligentie (AI) een opvallende opmars gemaakt in allerlei aspecten van de maatschappij. Ook binnen de wetenschap zien we steeds meer inzet van AI-technologieën: van het analyseren van grote datasets tot het on...

Lees verder
Wetenschapsnieuws

Bipolaire stoornis

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
C.F.M. van Hooijdonk

Minder ziekteverzuim bij gebruik van stemmingsstabilisatoren en antipsychotica

De meeste farmacologische studies bij bipolaire stoornissen focussen op de verbetering van psychiatrische klachten en besteden weinig aandacht aan functionele uitkomst...

Lees verder
Opinie

Wat ondeugd ons leert over professionaliteit

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
J.A. Godschalx-Dekker, W.N.K.A. van Mook

De professionaliteit van artsen krijgt toenemend aandacht en ook in dit tijdschrift wordt er geregeld over gepubliceerd. Zo verschenen er recent twee publicaties van Strijbos over professionaliteit in de opleiding tot psychiater en de geestelijke ...

Lees verder
Psychiatrie en COVID-19

Symptomen van aanpassingsstoornis tijdens de COVID-19-pandemie: longitudinale studie

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
G.T.M. Mooren, L. Reitsma, J. Mouthaan, M.J. van Hoof, S.P.N. Groen, L.I.M. Lenferink

COVID-19 heeft verstrekkende gevolgen gehad voor de publieke gezondheid, met name sinds maart 2020 toen de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het virus formeel tot een wereldwijde pandemie verklaarde. Inmiddels zijn vele internationale publicaties...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Diagnose en behandeling van conversieverschijnselen in de jaren zestig in Amsterdam

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
M. Vermeulen

De zenuwarts Samuel Waterman (zie kader) heeft in de avonduren een praktijk aan huis gehad voor expertises en voor patiënten die huisartsen naar hem verwijzen. Een dochter van Waterman heeft mij inzage gegeven in de patiëntendossiers van haar vade...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Externe aanwijzingen binnen de Wvggz bij een ggz-instelling in de regio Rijnmond

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
Y. Fransen, M.A.V. van Verschuer, N.J.M. van Beveren

In de geneeskunde melden patiënten zich doorgaans op eigen initiatief met een probleem of hulpvraag bij een arts. In overeenstemming met de patiënt wordt er dan indien nodig een passende behandeling gekozen. Hiervoor is het nodig dat arts en patië...

Lees verder
Overzichtsartikel

Terugval bij psychotische depressie en vergelijking met niet-psychotische depressie

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
L. Cools, O. Jennen, S. Lambrichts, K. Vansteelandt, P. Sienaert

De psychotische depressie (PD) wordt omschreven als een ernstige depressieve episode waarbij, meestal stemmingscongruente, wanen en/of hallucinaties voorkomen. De levensprevalentie van een PD wordt geschat op 0,35-1% en volgens sommige studies vol...

Lees verder
Proefschriftartikel

Trauma- en persoonlijkheidsgerichte behandeling bij PTSS en comorbide cluster C-persoonlijkheidsstoornissen

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
A. van den End, A.T.F. Beekman, J.J.M. Dekker, K. Thomaes

Posttraumatische stressstoornis (PTSS) komt vaak voor in combinatie met persoonlijkheidsstoornissen (PS).1 Traumagerichte behandelingen voor PTSS zijn minder effectief bij een comorbide persoonlijkheidsstoornis, hoewel de effectgroottes nog steeds...

Lees verder
Klinische Praktijk

SIADH bij patiënt die met quetiapine behandeld werd

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
A. L’Ecluse, Y. Balthasar, M. Destoop

Hyponatriëmie (gedefinieerd als serumnatriumwaarde < 135 mmol/l) is een frequent voorkomende elektrolytenstoornis in de zorgsector. De incidentie is 20-35% in ziekenhuissetting. Patiënten opgenomen op een intensivecareafdeling en ouderen vallen bi...

Lees verder
Referaat

Farmacologische interventies voor gewichtstoename door antipsychotica bij schizofrenie: een netwerkmeta-analyse

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
S.K. Spoelstra, H. Knegtering

Antipsychoticageïnduceerde gewichtstoename (AIG) is een belangrijke bijwerking van antipsychotica en kan leiden tot cardiovasculaire aandoeningen. Clozapine en olanzapine vertonen op dat vlak de ongunstigste metabole profielen, terwijl aripiprazol...

Lees verder
Impactvol Nederlands-Vlaams Onderzoek

Predictiemodel voor effectiviteit van elektroconvulsietherapie

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
D. Loef, A. Dols

Waarom dit onderzoek?

Elektroconvulsietherapie (ECT) is een bewezen effectieve behandeling voor mensen met een ernstige depressieve stoornis, maar de uitkomsten variëren sterk tussen patiënten. Inzicht in voorspellers van ECT-effectiviteit kan he...

Lees verder
Impactvol Nederlands-Vlaams Onderzoek

Circadiane ritmes als voorspellers van behandelsucces bij depressie; een systematische review

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
S.J.M. Druiven

Waarom dit onderzoek?

Er is steeds meer bewijs dat er een sterke associatie bestaat tussen circadiane ritmes ( 24-uursritmes zoals het slaap-waakritme) en depressieve stoornissen. Depressie is een heterogene aandoening met grote variaties van sym...

Lees verder
Impactvol Nederlands-Vlaams Onderzoek

Effectiviteit van rTMS versus medicatie als behandeling voor depressie

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
A.I. Dalhuisen

Waarom dit onderzoek?

Repetitieve transcraniële magnetische stimulatie (rTMS) is een veilige en effectieve behandeling voor depressie, die al geruime tijd wordt toegepast in de klinische praktijk. Sinds mei 2024 heeft rTMS een officiële plaats ge...

Lees verder
Psychiatrie van de Toekomst

Cytisine: even werkzaam en veilig als varenicline tegen nicotineverslaving

EDITIE 2025/03
2 maart 2025
H.S. van der Heijden

Waarom dit onderzoek?

Nicotine in tabak is, na crack en heroïne, de meest verslavende drug. Medicamenteuze behandeling kan helpen om van een tabaksverslaving af te komen. Een van de mogelijke middelen is cytisine, een plantaardig alkaloïde uit de...

Lees verder
Redactioneel

De toekomst die we willen versus de toekomst die we krijgen

EDITIE 2025/02 Toekomst
24 januari 2025
L.M. Tak, J. De Fruyt, M.J. Konings, P. Bracke, K.R. Goethals, A. Dols

Tijd

Ik droomde, dat ik langzaam leefde…

langzamer dan de oudste steen.

Het was verschrikkelijk: om mij heen

schoot alles op, schokte of beefde,

wat stil lijkt. ‘k Zag de drang waarmee

de bomen zich uit de aarde wrongen

terwijl ze hees en h...

Lees verder
Essay

Naar een toekomstbestendige psychotherapie: enkele aanbevelingen

EDITIE 2025/02 Toekomst
24 januari 2025
W.J.M.W. Cuijpers

‘It is very difficult to predict – especially the future.’
Toegeschreven aan Niels Bohr

 

Sinds de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw is de zorg voor mensen met psychische aandoeningen enorm verbeterd. Er zijn talloze evidencebased behandelingen ...

Lees verder
Essay

Naar effectieve publieke mentale gezondheidszorg in de 21ste eeuw

EDITIE 2025/02 Toekomst
24 januari 2025
A. Popma

Rudolf Virchow (Duits arts, antropoloog en politicus; 1821-1902) stelde als één van de grondleggers van het hedendaags denken over publieke gezondheid, dat ‘politiek niets anders is dan geneeskunde op grote schaal’. Ondanks de oer-Nederlandse weer...

Lees verder
Essay

Van het huidige medisch model naar mensgerichte zorg in de toekomst

EDITIE 2025/02 Toekomst
24 januari 2025
F.P. Velders

‘Neem nooit beslissingen gebaseerd op angst. Neem beslissingen op basis van hoop en mogelijkheden. Beslis op basis van wat er moet gebeuren, niet op basis van wat er niet mag gebeuren.’
– Michelle Obama

 

Wees gewaarschuwd, want dit speciale the...

Lees verder
Essay

Netwerkzorg: waar wachten we op?

EDITIE 2025/02 Toekomst
24 januari 2025
K. Hagoort, J.J. van Os, F.E. Scheepers

Om de zorg toegankelijk, passend en betaalbaar te houden, is betere samenwerking een vereiste. In het bijzonder daar waar verschillende disciplines en expertisegebieden elkaar moeten vinden. Het Zorginstituut Nederland (ZIN) concludeerde recent no...

Lees verder
Essay

Ouderenpsychiatrie van morgen: oplossingsrichtingen voor een toekomstbestendige zorg

EDITIE 2025/02 Toekomst
24 januari 2025
G.J. Hendriks, S. Sobczak, M.L. Oudega, H. Jeuring, E. van Exel, D. Rhebergen, R.C. Oude Voshaar

Het aandeel 65-plussers in Nederland is toegenomen van 12,8% in 1990 naar 20,5% in 2024. Momenteel zijn er drie volwassenen van 20-65 jaar per oudere, maar dit zal tegen 2040 voor de decennia daarna liggen rond de twee per oudere. Daarbij zal de k...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Breukjes in het glazen plafond: toename van vrouwelijke hoogleraren in de psychiatrie

EDITIE 2025/02 Toekomst
24 januari 2025
A.B. Koopmans, M. Lancee, M.H. Rubbens-Özgen, M.H.J. Hillegers, J. Zinkstok, A. Dols

‘Diversity is being invited to the party. Inclusion is being asked to dance.’
– Vernā Myers

 

Hoewel in Nederland met regelmaat gedacht wordt dat de vrouwenemancipatie voltooid is, zijn er op de arbeidsmarkt nog steeds aanwijzingen voor structur...

Lees verder
Overzichtsartikel

De toekomst van predictiemodellen voor precisiepsychiatrie

EDITIE 2025/02 Toekomst
24 januari 2025
E. van Dellen

Individuele behandeluitkomsten en prognoses zijn in de psychiatrie moeilijk te voorspellen. Precisiepsychiatrie is een onderzoeksveld dat zich richt op deze uitdaging.1,2 Er worden onder andere machinelearningalgoritmen getraind op omvangrijke dat...

Lees verder
Essay

Van AI tot polygene risicoscores: welke innovaties vormen de psychiatrie van morgen?

EDITIE 2025/02 Toekomst
24 januari 2025
J.M. van Gaalen, A. ten Hagen, C.H. Vinkers, J.J. Luykx

Een veelzijdigheid aan benaderingen heeft de wetenschap binnen de psychiatrie de afgelopen jaren gedomineerd. Zo is grote vooruitgang geboekt op gebieden die variëren van behandelopties (bijv. (es)ketamine in de behandeling van depressie) tot gene...

Lees verder
Essay

De psychiatrische geneesmiddelontwikkeling: op naar het Rubiconmoment?

EDITIE 2025/02 Toekomst
24 januari 2025
G. Jacobs

De psychiatrische geneesmiddelontwikkeling is sinds een paar jaar weer spannend en dynamisch. Dit is broodnodig voor de psychiatrie na een lange periode van betrekkelijke stilstand met relatief weinig innovatie. Desondanks is er onvoldoende reden ...

Lees verder
Vorige12345...229Volgende