Themanummers

Depressief na een beroerte

EDITIE 1991/3

V. Wils, J. Godderis

Ondanks moeilijkheden bij de diagnosestelling blijken depressies frequent voor te komen tijdens de eerste twee jaar na het doormaken van een beroerte: een majeur depressief syndroom zou gevonden worden bij zeker 20 tot 30% van de thuisverblijvende...

Psychiatrische stoornissen en het effect van psychiatrische consulten bij lang opgenomen ziekenhuispatiënten

P.D. Meesters, A.J.M. de Craen, M.W. Hengeveld, J. Hermans

Het frequent voorkomen van psychiatrische stoornissen in het algemeen ziekenhuis geeft aanleiding tot onderzoek naar de waarde van opsporing en behandeling van deze stoornissen. Dit artikel beschrijft een onderzoek bij lang opgenomen ziekenhuispat...

Recht en onrecht in de psychotherapie

F.H.L. Beyaert

In dit artikel wordt betoogd dat de rechtspositie van de patiënt in de psychotherapie en de verdediging daarvan, een te waarderen goed is. Juist voor patiënten in psychotherapie die in de dyade verkrampt raken of daarvoor terugschrikken, lijkt de ...

Ziektewinst

A. Kaasenbrood

In deze inmiddels anekdotische bijdrage schetst de auteur de lotgevallen van het middel clozapine op de Amerikaanse markt. Door een samenloop van omstandigheden heeft de firma Sandoz in de VS niet alleen de verantwoordelijkheid voor de productie v...

Slaapverlamming en angst rondom het slapen in verre en nabije culturen

J.T.V.M. de Jong

Slaapverlamming behoort tot de minder bekende en onschuldige vormen van de parasomnieën. De zogenaamde primaire of idiopathische vorm wordt geïllustreerd aan de hand van de behandeling van een Guinee-Bissause, een Marokkaanse, een Nederlandse en e...

De invloed van antidepressiva op de slaap en de mogelijke betekenis voor het therapeutisch werkingsmechanisme

A.G. Havermans, A.L. van Bemmel

Neurochemische theorieën schrijven het therapeutisch effect van antidepressiva toe aan een beïnvloeding van processen op het niveau van de neurotransmissie. De empirische en conceptuele kloof tussen neurochemische processen en depressieve klachten...

De toepassing van carbamazepine bij patiënten lijdend aan schizofrenie: een overzicht

J.A. Buddingh, J.W. Louwerens, J. Korf, C.J. Slooff

In dit artikel wordt een aantal studies geëvalueerd die het effect van carbamazepine bij patiënten met een schizofrenie beschrijven. Het toepassingsgebied voor carbamazepine bij deze patiëntengroep lijkt klein. Een antipsychotische werking kan nie...

Alexithymie

A.M. den Hollander, J.A. Bruijn, R.W. Trijsburg

Het alexithymiebegrip verwijst naar het onvermogen om gevoelens te verbaliseren en te fantaseren. Hoewel zij aanvankelijk vooral beschreven werden in de context van psychosomatische aandoeningen, kunnen alexithyme kenmerken bij diverse somatische ...

Over revalidatie en differentiatie

L.H.W.M. Kaiser

Voor langdurig in een APZ opgenomen patiënten kunnen bij de revalidatie protheses nodig zijn. In een onderzoek bij 208 patiënten van het sociotherapeutisch centrum op het terrein van een APZ werd de hulp, die zij volgens de verpleegkundigen nodig ...

De periodieke catatonie

Th.B. Kraft

In dit artikel wordt een overzicht gegeven van het ziektebeeld van de periodieke catatonie. Voor het eerst werd dit beeld beschreven door Kraepelin in 1906. Er wordt één ziektegeschiedenis van een man vermeld, die van 1949 tot zijn overlijden in 1...

Het EEG en de CT-scan van de hersenen in de psychiatrie

J. Vink, W.A. van Gool

In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de literatuur over indicaties voor EEG en CT-scan van de hersenen bij psychiatrische patiënten. Solide kwantitatieve gegevens blijken niet beschikbaar te zijn. Uit de besproken studies kan echter wel ...

De coördinatie-ontwikkelingsstoornis: een nieuwe diagnostische categorie in de DSM-III-R

H.M.P. van Leeuwen, H.M. Slot

De coördinatie-ontwikkelingsstoornis is een nieuwe diagnostische categorie, die op As II van de DSM-III-R wordt genoteerd. De motorische coördinatie van 122 kinderen, die voor (semi-)residentiële kinderpsychiatrische behandeling waren opgenomen, w...

Het effect van lithium-additie bij cyclische antidepressiva

E. Hoencamp, M.S. Verjaal, W.A. Nolen, P.M.J. Haffmans

Van de groep depressieve patiënten die adequaat behandeld werden met cyclische antidepressiva reageert ongeveer éénderde niet of niet voldoende. Eén van de mogelijkheden om bij deze `therapieresistente' depressieve patiënten alsnog, middels medica...

Psychiaters in zwakzinnigenzorg

G.J. Zwanikken, A.E.S. Sijben

De zwakzinnigenzorg heeft zich gedurende de laatste 25 jaar uit de psychiatrie losgemaakt en een eigen identiteit ontwikkeld. Na een periode van scheiding, ontstaat geleidelijk binnen de zwakzinnigenzorg weer meer vraag naar psychiatrische hulp en...

Bruikbaarheid van de intramurale psychiatrische patiëntenobservatieschaal (IPPO) in een PAAZ

L. van Mulders, M. Vanschoenwinkel, E. Meers, A.M. Moens, L. Kaufman, M.P. Derde

In dit artikel worden de resultaten weergegeven van een onderzoek naar de betrouwbaarheid en sensitiviteit van de Intramurale Psychiatrische Patiënten Observatieschaal (IPPO). 98 gehospitaliseerde patiënten met een diagnostische verdeling die repr...

Het tussenmenselijke in groepspsychotherapie: een ontmoeting tussen psychoanalytische en existentiële visies

M.C. van der Laan

Wat zich tussen de groepsleden afspeelt levert een belangrijke bijdrage aan het groepstherapeutische proces. Onderzocht wordt hoe het tussenmenselijke in de literatuur over groepspsychotherapie naar voren komt.

In de psychoanalytisch georiënte...

De psychosociale gevolgen van een faillissement

M. Ausems, C. v.d. Burgt, F. Gerards

Naar de psychosociale gevolgen van een faillissement is geen onderzoek gedaan. Om ernst en omvang van de psychosociale gevolgen van een faillissement enigszins in kaart te kunnen brengen, is een beperkt onderzoek gedaan bij acht gefailleerden. Van...

MAO-remmers als antidepressiva

T.K. Birkenhäger, J.A. Bruijn, W.A. Nolen, M. Vegt

De laatste jaren worden MAO-remmers, hoewel ze niet geregistreerd zijn, in Nederland steeds meer gebruikt bij de behandeling van patiënten met depressies. Op basis van een literatuuronderzoek wordt een aantal aspecten van het gebruik, met name het...

Haalbaarheid van Opnamevervangende Dagbehandeling in relatie tot de psychopathologie bij opname

F.J. Nienhuis, R. Giel, H. Kluiter, M. Rüphan, D. Wiersma

In het kader van een gerandomiseerd experiment wordt onderzocht in hoeverre de aard en ernst van de psychopathologie bij de opnamepopulatie van een algemeen psychiatrisch ziekenhuis bepalend zijn voor de haalbaarheid van opnamevervangende dagbehan...

Haalbaarheid van Opnamevervangende Dagbehandeling in relatie tot sociale beperkingen bij opname

M. Rüphan, R. Giel, H. Kluiter, F.J. Nienhuis, D. Wiersma

In het kader van een gerandomiseerd experiment wordt onderzocht in hoeverre sociale beperkingen bij de opnamepopulatie van een algemeen psychiatrisch ziekenhuis een rol spelen in de haalbaarheid van opnamevervangende dagbehandeling. Patiënten in d...

Een Nederlandse patiënte met Latah

J.A. Jenner

Mensen met Latah reageren op geringe stimuli met overmatige schrikreacties, laten vallen wat ze in handen hebben, slaan obscene taal uit en vertonen imitatiegedrag. Vooral in Aziatische landen en in mindere mate in Afrika, Amerika en Europa komen ...

Migrantenzorg, een Janusbeleid?

EDITIE 1991/6

J.T.V.M. de Jong

Zich baserend op de bestaande literatuur over migrantenzorg in Nederland, stelt de auteur dat er sprake is van een fundamenteel gebrek aan wetenschappelijke kennis over bijvoorbeeld de epidemiologie en de psychopathologie van geestesstoornissen on...

Het syndroom van Meige als gevolg van neurolepticagebruik

EDITIE 1991/6

J. Arends, R.J.P. Rijnders, C.A.L. Hoogduin

Bewegingsstoornissen komen waarschijnlijk veel vaker voor in de algemene psychiatrische praktijk dan wordt aangenomen. Aan de hand van drie casus onderzoeken de auteurs de literatuur betreffende het primaire en secundaire syndroom van Meige (het b...

Regionale verschillen en tendensen in onvrijwillige opnamen in de periode 1984-1988

EDITIE 1991/6

C.E. Klein Ikkink, A.I. Wierdsma, A.C. de Graaf

In dit artikel wordt een onderzoek gepresenteerd, in navolging van een onderzoek van De Graaf en Dekker (1987), naar het aantal onvrijwillige opnamen in een drietal grote steden namelijk Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, en een plattelandsgebied, ...