Wetenschappelijk tijdschrift voor psychiaters, artsen in opleiding tot psychiater en andere geïnteresseerden
Edit

Themanummers

Vorige nummers

Redactioneel

De behandelrelatie, verplichte zorg én de zoektocht naar perspectief

EDITIE 2025/05
3 juni 2025
S. Berendsen

Veel psychiaters hebben in meer of mindere mate te maken met patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen en een afwezig of beperkt ziekte-inzicht. Het opbouwen van een relatie gaat dan vaak moeizaam en er is soms langdurig verplichte zorg n...

Lees verder
Wetenschapsnieuws

PTSS en angststoornissen

EDITIE 2025/05
3 juni 2025
C.F.M. van Hooijdonk

Erfelijke component bij PTSS hoger bij vrouwen dan mannen

Vrouwen hebben ongeveer twee keer zoveel kans om een posttraumatische stressstoornis (PTSS) te krijgen als mannen. Zowel genen als omgeving dragen mogelijk bij aan deze geslachtsverschille...

Lees verder
Opinie

Hersteld of niet hersteld? Hoe cannabis mijn herstel van psychose bevorderd heeft

EDITIE 2025/05
3 juni 2025
P. Tomlinson

In september 2024 publiceerde ik een artikel waarin ik het verhaal vertel over de rol van cannabis tijdens mijn crisis en herstel.1 Daarin pleit ik ook voor het opnemen van niet-abstinent herstel als een geldige en positieve weg naar herstel. Dit ...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Stabiele clozapinegebruikers: zorg voor de tweede lijn

EDITIE 2025/05
3 juni 2025
A. Jongkind, L.M. Gielen, P. Martens, K.P. Grootens

Het totale aantal patiënten dat in behandeling is voor een psychotische stoornis in Nederland wordt geschat tussen 120.000 en 150.000 mensen. Bij 20 tot 30% van de patiënten met schizofrenie is er sprake van therapieresistentie, gedefinieerd door ...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Psychiatrische verpleegkunde of ggz-verpleegkunde: een Vlaamse vacatureanalyse

EDITIE 2025/05
3 juni 2025
K. Desmet, E. Deproost, G. Lemmens, O. Cools, J. De Fruyt, S. Verhaeghe

De Vlaamse bacheloropleiding verpleegkunde kenmerkte zich tot de jaren 80 door een relationele en medisch-psychiatrische oriëntatie, waarbij de nadruk lag op intramurale zorg. De Vlaamse traditie van diverse therapeutische stromingen verrijkte dez...

Lees verder
Onderzoeksartikel

De herstelondersteunende chat van de e-­community PsychoseNet.nl als publieke ggz

EDITIE 2025/05
3 juni 2025
S. van Duijn, J. van Os

Recente gegevens van het NEMESIS-3-populatie­onderzoek tonen een stijging in de jaarprevalentie van psychische aandoeningen over de afgelopen 15 jaar, tot momenteel 25%, die al begon voor de COVID-19-pandemie.1 Deze jaarprevalentie van 25% bij een...

Lees verder
Essay

Psychiatrie verbonden met de maatschappij: leidende kracht in socio-ecologische crisis

EDITIE 2025/05
3 juni 2025
P.M.C. Kraanen

We bevinden ons in een existentiële crisis: over de hele planeet verliezen mensen en niet-mensen hun levens, veroorzaakt door de mensheid.1 In de huidige samenleving zijn er daarnaast ook andere onheilspellende ontwikkelingen die van invloed zijn ...

Lees verder
Overzichtsartikel

Seksueel delinquent of grensoverschrijdend gedrag bij adolescenten met autismespectrumstoornis

EDITIE 2025/05
3 juni 2025
L. Jeuniaux, D. Van West

Binnen het werkveld van de forensische kinder- en jeugdpsychiatrie is het fenomeen van autismespectrumstoornissen (ASS) bij seksuele delinquentie een thema dat bijzondere aandacht verdient. In het beoordelen van een risico op delictpleging in het ...

Lees verder
Klinische Praktijk

ECT bij patiënten met diepe hersenstimulatie: de eerste Nederlandse casuïstiek

EDITIE 2025/05
3 juni 2025
G.J.J. Mol, T. Goedemans, S. Rutten, I.O. Bergfeld, M.S. Oudijn, F. de Wit, L. Aben, D.S. Scheepens, K.W.F. Scheepstra, E.C. Puts, V.J.J. Odekerken, R.H.N. Prins, M. Bot, P. van den Munckhof, A. Lok, R.J.T. Mocking

Elektroconvulsietherapie (ECT) is een van de meest effectieve en grondig onderzochte behandelingen voor depressie. Meer dan 70% van de patiënten bereikt respons en de helft remissie.1 Bij ECT wordt onder narcose een gegeneraliseerd insult opgewekt...

Lees verder
Klinische Praktijk

Zoektocht naar behandeling van adolescent met therapieresistente schizofrenie

EDITIE 2025/05
3 juni 2025
E. Métens, C. Cescutti

Schizofrenie zoals beschreven in de DSM-5 kan, hoewel zeldzaam, ook voorkomen voor de leeftijd van 13 jaar. Volgens data van het National Institute of Mental Health bedraagt de incidentie 0,04%.1 Ten opzichte van schizofrenie met aanvang op volwas...

Lees verder
Referaat

Risico op manie en psychose door stimulantia

EDITIE 2025/05
3 juni 2025
A. Neven

Middelen voor ADHD, zoals methylfenidaat en dexamfetamine, verhogen de presynaptische dopamineconcentratie. Dit veroorzaakt een verhoogd risico op psychose. Het effect van dexamfetamine is viermaal zo sterk als dat van methylfenidaat.1 In een casu...

Lees verder
Impactvol Nederlands-Vlaams Onderzoek

Effect van directe en indirecte psychotherapie op suïcide-ideatie en -pogingen

EDITIE 2025/05
3 juni 2025
W. van Ballegooijen

Waarom dit onderzoek?

Suïcide-ideatie en -pogingen zijn ernstige psychische problemen die vaak worden behandeld met ‘indirecte’ psychotherapie, d.w.z. psychotherapie die zich richt op andere psychische problemen zoals depressie of persoonlijkheid...

Lees verder
Impactvol Nederlands-Vlaams Onderzoek

Associatie chronisch roken en hersenveranderingen bij patiënten met schizofreniespectrumstoornis

EDITIE 2025/05
3 juni 2025
M. Koster

Waarom dit onderzoek?

De prevalentie van tabaksgebruik bij patiënten met een schizofreniespectrumstoornis is uitzonderlijk hoog: bijna 70% rookt, 2 tot 3 keer zoveel als in de algemene bevolking. Roken wordt niet alleen geassocieerd met vroegtijd...

Lees verder
Psychiatrie van de Toekomst

Euthanasie bij jongeren met psychiatrische stoornissen

EDITIE 2025/05
3 juni 2025
R.A.L. Beekman. R.H. Wichers

Waarom dit onderzoek?

Euthanasie bij jongeren op basis van ondraaglijk en uitzichtloos psychiatrisch lijden leidt tot ethische dilemma’s. Wettelijk kunnen Nederlandse jongeren vanaf 12 jaar een euthanasieverzoek indienen. Beperkte wetenschappelij...

Lees verder
Ingezonden brief

Reactie op ‘De verpleegkundig specialist als zorgverantwoordelijke: kansen en uitdagingen’

EDITIE 2025/05
22 april 2025
M. de Leeuw, J. van den Berg, J. Juffer, W. Borren, G. Sibon, K. Nederveen

In het artikel ‘De verpleegkundig specialist als zorgverantwoordelijke: kansen en uitdagingen’ bespreken Van Til e.a. de rol van de verpleegkundig specialist (VS) in de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en stellen zij de vraag i...

Lees verder
Ingezonden brief

Reactie op ‘De artsen in opleiding tot psychiater zijn de toekomst van de psychiatrie in Europa’ en ‘De opleiding psychiatrie: 10 jaar vooruit’

EDITIE 2025/05
15 mei 2025
J.J. Luykx, P. Kraanen

Met veel interesse lazen wij de artikelen De artsen in opleiding tot psychiater zijn de toekomst van de psychiatrie in Europa van Gezels en Konings en De opleiding psychiatrie: 10 jaar vooruit van Strijbos e.a. over de toekomst van opleiden van ps...

Lees verder
Ingezonden brief

Reactie op ‘Naar effectieve publieke mentale gezondheidszorg in de 21ste eeuw’

EDITIE 2025/05
15 mei 2025
W.M.N.J. Buis

Met veel belangstelling las ik het artikel Naar effectieve publieke mentale gezondheidszorg in de 21ste eeuw van Popma.

Het gaat over een belangrijk onderwerp: een overkoepelend, langetermijnplan om preventie van mentale problemen nu eens echt go...

Lees verder
Redactioneel

Hoe kunnen we het tekort aan psychofarmaca oplossen?

EDITIE 2025/04
1 april 2025
T.K. Birkenhäger

Net zoals bij andere medische specialismen is er in de psychiatrische zorg steeds vaker sprake van een tekort aan medicatie. Dit speelt in geheel Europa, maar Nederland wordt wel zwaar getroffen.1 Het gaat dan om o.a. olanzapine (suspensie voor in...

Lees verder
Wetenschapsnieuws

Somatiek en psychiatrie

EDITIE 2025/04
1 april 2025
C.F.M. van Hooijdonk

Lagere sterfte onder psychiatrische patiënten door sepsis

Sepsis is een zeer heftige ontstekingsreactie van het lichaam op een infectie. Hierbij raken organen beschadigd. Bij sommige patiënten daalt de bloeddruk zo sterk dat er onvoldoende zuurst...

Lees verder
Juryrapport Publicatieprijs

Juryrapport publicatieprijs artsen in opleiding tot psychiater 2023-2024

EDITIE 2025/04
1 april 2025
R.M.C. Klaassen, M.J.A. Van Den Bossche, E. Warreman, M. Boks, R.J. Duvivier

Sinds de instelling in 1997 heeft de juryprijs van het Tijdschrift voor Psychiatrie als doel om Nederlandse artsen in opleiding tot psychiater (aiossen) en Vlaamse arts-specialisten in opleiding (ASO’s) te stimuleren om een wetenschappelijk artike...

Lees verder
Opinie

Hoe stevig is de wetenschappelijke basis van het concept positieve gezondheid?

EDITIE 2025/04
1 april 2025
C.H. Vinkers, C.L. Chiu

Van oudsher werd gezondheid, ook door de WHO, gedefinieerd als de afwezigheid van ziekte. Er is steeds meer bewustwording dat gezondheid niet alleen draait om de afwezigheid van ziekte, maar dat ook het welbevinden en de veerkracht van een persoon...

Lees verder
Commentaar

Zorgen om de beschikbaarheid van het olanzapinedepot in Nederland

EDITIE 2025/04
1 april 2025
M. Russcher, J. van Breeschoten, R. Moss, J.G.W. Kosterink, F. Mermi, B. van de Lagemaat, M. Bakker, S.R.T. Veerman

Geneesmiddelentekorten − ook van psychofarmaca − vormen de laatste jaren helaas een hardnekkig probleem in Nederland. Zo kampten in 2024 ruim 4,5 miljoen mensen met beschikbaarheidsproblemen van geneesmiddelen en was er in 13% van de gevallen zelf...

Lees verder
Onderzoeksartikel

Klinische gedragsactivatie bij depressie: eerste effectmeting van multimodaal programma

EDITIE 2025/04
1 april 2025
C. Hennipman-Herweijer, C. Vrijmoeth, L.A. Bergsma, H.G. Ruhé, B. van den Brink

Een ernstige depressie is een van de meest voorkomende psychische ziekten en heeft een hoge gezondheidslast.1 Volgens de Nederlandse Richtlijn Depressie zijn psychotherapeutische en medicamenteuze behandelingen aanbevolen bij matige aanhoudende of...

Lees verder
Overzichtsartikel

Familiaal accommoderend gedrag en obsessieve-compulsieve stoornis: meta-analyse en systematische review

EDITIE 2025/04
1 april 2025
J. De Witz, M. Danckaerts

Een obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) is een chronische angststoornis gekarakteriseerd door de aanwezigheid van ongewenste en terugkerende gedachten of gevoelens (obsessies) die leiden tot angstklachten. Deze obsessies leiden vaak tot gedragin...

Lees verder
12345...229Volgende