Vorige nummers

G. Jacobs

De huidige tijdgeest kenmerkt zich door modetrends op verschillende fronten. Deze trekken tijdelijk buitensporig veel aandacht, om vervolgens vaker wel dan niet weer ongemerkt in de vergetelheid te verdwijnen. Ook ons vak ontkomt niet aan zulke ‘h...

Wetenschapsnieuws

Het belang van een gezond leven en een groene omgeving

C.F.M. van Hooijdonk

Bewegen als preventie bij verhoogd risico op psychose

Patiënten met een klinisch verhoogd risico op een psychotische stoornis hebben een grotere kans op lichamelijke en geestelijke aandoeningen. Zij hebben mogelijk baat bij beweeginterventies. Da...

Commentaar

Lithium: nog geen geschiedenis

A. Dols, R. Kupka, E. Regeer

Elders in dit tijdschrift beschrijven Hendriks en Geerling de geschiedenis van lithium bij de behandeling van stemmingsepisoden, en de kennelijke terughoudendheid bij het voorschrijven daarvan.¹ Lithium is min of meer bij toeval ontdekt als werkza...

Onderzoeksartikel

Profielschets van de minderjarige patiënt met psychose in een Vlaams kader

N. Heirbaut, M. Dhar, D. Van West

Psychotische stoornissen komen het frequentst tot ontwikkeling tijdens de adolescentie.¹ Bij minderjarigen is de prevalentie van psychose echter laag, naar schatting rond de 0,5% in de leeftijdsgroep 13 tot 19 jaar.² Dit en de aspecificiteit van d...

Onderzoeksartikel

Euthanasie in de ggz: kwalitatief onderzoek naar de mening van psychiaters

M.J. Besjes, S. van de Vathorst

In 1994 bepaalde de Hoge Raad in het Chabot-arrest dat hulp bij zelfdoding niet is uitgesloten voor degenen die psychisch lijden.¹ In 2002 stelde de Hoge Raad in het zogenoemde Brongersma-arrest dat dit lijden wel een medische grondslag moet hebbe...

Overzichtsartikel

Antipsychotica voor vrouwen: overzicht van de literatuur en praktijkadviezen

J.N. de Boer, B.A. Brand, I.E.C. Sommer

Lange tijd werd gedacht dat vrouwen een gunstiger beloop hadden van schizofreniespectrumstoornissen (SSD) dan mannen, maar dat idee is achterhaald. Vrouwen hebben gedurende hun leven evenveel heropnames,¹ het herstelpercentage voor vrouwen is verg...

Overzichtsartikel

Het effect van samen beslissen bij depressie: systematische review en meta-analyse

V.E.M. van Buuren, E. Eigenhuis, R.E. Boeschoten, P. van Oppen, A.D.T. Muntingh, N.M. Batelaan

In de gezondheidszorg van de 21ste eeuw is het devies niet langer dat de professional de wijsheid in pacht heeft, maar wordt samen beslissen (shared decision making; SDM) geadviseerd. SDM is oorspronkelijk binnen de geneeskunde ontwikkeld als stra...

Essay

De geschiedenis van lithium

S.M. Hendriks, B. Geerling

10 februari 2023

Lithium is het lichtste metaal van het periodieke systeem der elementen en komt voor in bepaalde rotssoorten en waterbronnen. Lithium werd in 1817 ontdekt door de Zweedse chemicus Johan Arfwedson tijdens het onderzoeken van mineralen in de Utö-mij...

Proefschriftartikel

Op naar een gepersonaliseerde clozapinebehandeling

C. Okhuijsen-Pfeifer, M.Z. van der Horst, J.J. Luykx

Clozapine wordt vooral voorgeschreven aan mensen met lastig behandelbare psychotische klachten, zoals mensen met schizofreniespectrumstoornissen die niet goed reageerden op eerdere antipsychotica.¹ In dit artikel verstaan we onder ‘schizofreniespe...

Klinische Praktijk

Patiënte met foetale alcoholspectrumstoornis

M.A.J.T. Blanken, G.M. Overvliet, G. Veen

Hoewel de teratogene effecten van alcohol al sinds 1700 bekend zijn, werd foetale alcoholspectrumstoornis (fetal alcohol spectrum disorder; FASD) voor het eerst in 1968 in Frankrijk beschreven door Lemoine e.a. in een serie casusbeschrijvingen.¹ I...

Klinische Praktijk

rTMS bij een patiënt met een derealisatie-stoornis; een experimentele behandeling

P.M. van den Berg, D.W.W. de Knijff, G.N. Beute, J.J.D. Tilanus

Symptomen van derealisatie en/of depersonalisatie worden in de klinische praktijk niet altijd herkend. De lifetimeprevalentie van deze symptomen varieert in de literatuur echter tussen 31 en 66% in de ambulante psychiatrische populatie, tot zelfs ...

Referaat

Antipsychoticadosering en opnamerisico

H.W. Heetla, H. Knegtering, S.K. Spoelstra

Er is weinig bekend over de optimale medicatiestrategie na een eerste psychose. Taipale e.a. onderzochten het verband tussen antipsychoticagebruik, -doseringen en het opnamerisico na een eerste psychose in het kader van schizofrenie.¹

Uit Finse ...

Referaat

Fysieke activiteit en risico op depressie

C. Baas, S.K. Spoelstra, H. Knegtering

Lichaamsbeweging helpt om depressie te voorkomen. Maar hoeveel moet je bewegen en wat voor positief effect mag je verwachten?

Om die vragen te beantwoorden onderzochten Pearce e.a. de dosis-effectrelatie tussen lichaamsbeweging en depressie op ba...

Nederlands-Vlaams toponderzoek

De realiteit van waanervaring bij schizofrenie: kwalitatief-fenomenologisch onderzoek

Jasper Feyaerts

Waarom dit onderzoek?

Wanen bij schizofrenie worden doorgaans benaderd als empirisch foutieve overtuigingen over de alledaagse realiteit. Binnen de fenomenologische psychiatrie suggereert men echter dat we wanen beter kunnen begrijpen binnen een ...

Nederlands-Vlaams toponderzoek

Subjectieve beleving bij antipsychotische polyfarmacie

Martijn Kikkert

Waarom dit onderzoek?

Bij circa 10-30% van mensen met een psychotische stoornis wordt een combinatie van verschillende antipsychotica voorgeschreven. Antipsychotische polyfarmacie (APP) wordt voornamelijk gehanteerd als andere strategieën, waaron...

Psychiatrie van de Toekomst

De subjectieve ervaring en betekenis van wanen in de context van psychose

Karl Gerritse, Koen Bolhuis

Waarom dit onderzoek?

Hedendaags onderzoek naar wanen in de context van psychose is veelal kwantitatief en daarbij beschouwt men wanen als foutieve en disfunctionele overtuigingen. Hiermee loopt men het risico om de ervaring en persoonlijke betek...