Tijdschrift voor Psychiatrie

Mogelijkheden van kinder- en jeugdpsychiatrische (dag)klinische behandeling

F. Verheij

Omgevingen waarin kinderen leven zijn niet bij voorbaat goed of slecht. Toch beschouwen velen instituties als slecht en gezinnen als goed wat betreft verzorging, opvoeding en behandeling. In dit artikel staat deze aanname ter discussie. Stilgestaa...

De weg naar werk. Arbeidsrehabilitatie in de regio Den Bosch

J.F.G. Hell, J.A. Kool, A.E.S. Sijben

De centrale vraagstelling van dit onderzoek is welke knelpunten zich voordoen in het proces van arbeidsrehabilitatie voor langdurig zorgafhankelijke psychiatrische patiënten. Patiënten, hun hulpverleners, bedrijven en intermediairen tussen patiënt...

Affectiviteit en zelfbeoordeling van depressie en angst

F.P.M.L. Peeters, R.H.W.M. Ponds, M.T.G. Vermeeren

Bestaande zelfbeoordelingslijsten voor het meten van de ernst van een depressie blijken weinig specifiek. Vooral de afgrenzing van angststoornissen blijkt problematisch; enkele redenen hiervoor worden in dit artikel toegelicht. Vervolgens wordt de...

Normen en grenzen in de psychiatrische behandeling: beschouwingen over juridisering

J. Legemaate

Recentelijk is een aantal nieuwe wettelijke regelingen van kracht geworden, waaronder de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (BOPZ) en de Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO). Deze regelingen bevatten normen die v...

EDITIE 1996/2 Themanummer Dissociatieve Stoornissen

Problemen bij de klinische behandeling van meervoudige persoonlijkheidsstoornis

M. van Gerven

Het gangbare traumabehandelmodel, zoals beschreven door Van der Hart e.a., bestaat uit: (1) stabilisatie en symptoomreductie, (2) behandeling van traumatische herinneringen, en (3) herintegratie en rehabilitatie. In dit artikel worden de implicati...

EDITIE 1996/2 Themanummer Dissociatieve Stoornissen

Reflecties over dissociatie

W. van der Eycken

Deze kritische beschouwing staat allereerst stil bij de definitie van dissociatie. Het verwarrend gebruik van de term heeft te maken met het vermengen van beschrijvende en verklarende definities en de toepassing op uiteenlopende fenomenen van vers...

EDITIE 1996/2 Themanummer Dissociatieve Stoornissen

Klinische behandeling van meervoudige persoonlijkheidsstoornis: indicaties en voorwaarden

F.H. Olthuis

De indicaties voor klinische behandeling van patiënten met een meervoudige persoonlijkheidsstoornis worden aangegeven. Categorale behandeling verdient de voorkeur boven het behandelen binnen een algemene psychiatrische afdeling. Besproken worden d...

EDITIE 1996/2 Themanummer Dissociatieve Stoornissen

Stabilisatie en symptoomreductie in de behandeling van patiënten met een dissociatieve identiteitsstoornis

S. Boon, O. van der Hart

Een algemeen erkend model voor de behandeling van posttraumatische stress, inclusief de dissociatieve identiteitsstoornis (DIS) (voorheen meervoudige persoonlijkheidsstoornis (MPS), is het fasenmodel van Pierre Janet, bestaande uit: (1) stabilisat...

EDITIE 1996/2 Themanummer Dissociatieve Stoornissen

Vier controversen over dissociatieve identiteitsstoornis

P. Spinhoven

Vier controversen over dissociatieve identiteitsstoornis worden besproken. Ten eerste: is deze stoornis een artefact, te wijten aan iatrogene invloeden? Er blijkt onvoldoende empirische evidentie te zijn voor deze stelling. Niettemin gaat het om e...

EDITIE 1996/2 Themanummer Dissociatieve Stoornissen

Dierlijke defensieve reacties als model voor dissociatieve reacties op psychotrauma

E.R.S. Nijenhuis, J. van der Linden

Patiënten met ernstige dissociatieve stoornissen verkeren in wisselende psychofysiologische toestanden, die afzonderlijk verschijnen, discontinu zijn en zich doorgaans verzetten tegen integratieve tendensen. In dit artikel wordt als verklaringsmod...

EDITIE 1996/2 Themanummer Dissociatieve Stoornissen

Knelpunten in de differentiële diagnostiek van de dissociatieve identiteitsstoornis

N. Draijer, S. Boon

Dit artikel behandelt de volgende vragen: (1) Hoe is de dissociatieve identiteitsstoornis (DIS) te onderscheiden van een aantal diagnoses die hetzij met DIS verward worden, hetzij erop lijken, namelijk: schizofrenie en andere psychotische stoornis...

EDITIE 1996/2 Themanummer Dissociatieve Stoornissen

Trauma en dissociatie bij borderline-persoonlijkheidsstoornissen

S. Vuchelen, J. van der Linden, W. van der Eycken, G. Pieters

Het voorkomen van traumatische ervaringen en dissociatieve klachten bij patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis (n = 32) werd onderzocht aan de hand van een gestructureerd interview en vragenlijsten. Zoals gerapporteerd in de literat...

EDITIE 1996/2 Themanummer Dissociatieve Stoornissen

Dissociatieve stoornissen en gezinstherapie

D.A.J. de Wachter, A. Lange

In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de literatuur over dissociatieve stoornissen en gezinstherapie. Ondanks de grote hoeveelheid publikaties op beide terreinen afzonderlijk is het overlappende veld weinig onderzocht. Naast een mogelijke...

State of the art

A.J.L.M. van Balkom, P. van Oppen

In dit literatuuroverzicht worden diagnose, epidemiologie, etiologie, meetinstrumenten en behandeling van obsessieve compulsieve stoornis (OCS) besproken. De diagnose OCS wordt voornamelijk gesteld op grond van de anamnese, en kan betrouwbaar gesc...

Het nut van bepaling van bloedspiegels van antidepressiva in de klinische praktijk

P. Moleman, J.A. Bruijn, J.H.M. Tulen

Bij de discussie of bepaling van bloedspiegels van antidepressiva nuttig is moet onderscheid worden gemaakt tussen de vraag of er een relatie bestaat tussen bloedspiegel en therapeutisch effect en of het nuttig is hiervan gebruik te maken bij de i...

Met het oog op morgen: een overzicht van EMDR-studies

P.G. van der Velden, R.J. Kleber

De Eye Movement Desensitization Reprocessing (EMDR) is een recentelijk door Shapiro ontwikkelde psychotherapeutische techniek voor de behandeling van PTSS-klachten. In dit artikel wordt een overzicht geboden van 27 empirische studies naar de EMDR-...

Het syndroom van Charles Bonnet

R.J. Teunisse, F.G. Zitman

Dit artikel behelst een literatuurstudie over het syndroom van Charles Bonnet. Ter illustratie worden de verschijnselen beschreven zoals deze zich voordeden bij een oudere zenuwarts. Het syndroom van Charles Bonnet wordt gekenmerkt door het optred...

Geloof en wetenschap in de psychoanalyse

C.P.F. Lemke

In dit artikel verplaatst de auteur - als psychiater in opleiding - het al lang bestaande dispuut of het psychoanalytische denken nu een wetenschap of geloof is, `naar binnen'. Als psychotherapeut in wording, kennismakend met de psychoanalytische ...

EDITIE 1994/10 Neurobiologisch onderzoek bij schizofrenie

Genetische epidemiologie van schizofrenie

C.J. van Oel, H.W. Hoek, R. Kahn

De etiologie van schizofrenie is nog onvoldoende duidelijk. Omdat de concordantie tussen monozygote tweelingen (48%) hoger is dan die tussen dizygote tweelingen (17%), lijkt er in elk geval sprake te zijn van een genetische component. Onderzoek bi...

EDITIE 1994/10 Neurobiologisch onderzoek bij schizofrenie

In-vivo morfologisch hersenonderzoek bij patinten met schizofrenie

W.F.C. Baar, H.E. Hulshoff, R. Kahn

In-vivo morfologisch hersenonderzoek bij patiënten met schizofrenie met computer tomografie- en magnetische resonantie imaging-technieken heeft informatie opgeleverd waaruit blijkt dat schizofrenie waarschijnlijk in de eerste plaats een hersenaand...

EDITIE 1994/10 Neurobiologisch onderzoek bij schizofrenie

Non-monoaminerge systemen bij schizofrenie

B.N.M. van Berckel, J.M. van Ree, R. Kahn

Vooral monoaminerge systemen, met name dopaminerge systemen, hebben in het onderzoek naar de ontstaanswijze en behandeling van schizofrenie veel aandacht gekregen. Er is daarentegen slechts weinig bekend omtrent het aandeel van diverse niet-monoam...

EDITIE 1994/10 Neurobiologisch onderzoek bij schizofrenie

Beeldvorming van fysiologische processen bij schizofrenie: PET en SPECT

J.W. Louwerens

In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen op het gebied van beeldvorming van fysiologische processen bij schizofrenie door middel van emissie tomografische technieken. De techniek en de mogelijkheden van deze vormen van "neu...

EDITIE 1994/10 Neurobiologisch onderzoek bij schizofrenie

Foetale ontwikkeling en schizofrenie: evidentie uit post mortem onderzoek

L.M. Talamini, J. Korf

Post mortem onderzoek heeft dusver geen, of weinig, consistente aanwijzingen geleverd voor een dopaminerge pathogenese van schizofrenie. Wel is er evidentie voor een aandoening van de limbische allocortex, met name van het entorhinale gebied. Gezi...

EDITIE 1994/10 Neurobiologisch onderzoek bij schizofrenie

Dopamine en serotonine bij schizofrenie

R. Kahn, H.G.M. Westenberg

Oorspronkelijk is gepostuleerd dat schizofrenie een gevolg zou zijn van verhoogde aktiviteit van het dopaminesysteem in de basale ganglia. Deze hypothese was voornamelijk gebaseerd op het werkingsmechanisme van neuroleptica, en het gegeven dat dop...