Nummer 2025 / 1

H.L. Van

‘De intuïtieve geest is een godsgeschenk, het rationele verstand een dienaar. We hebben een maatschappij geschapen die de dienaar vereert en het geschenk is vergeten’
(Albert Einstein)

Al of niet bewust zullen velen van u klinische intuïtie gebru...

Redactioneel

Het Tijdschrift in 2025

H.L. Van

Voor redacties en auteurs van tijdschriften is interactie met lezers stimulerend. Bij onlineplatforms als Linkedin vindt deze veelvuldig en per ommegaande plaats. Informatie is immers voor iedereen beschikbaar, reacties kan je laagdrempelig geven ...

Wetenschapsnieuws

Voeding en depressie

C.F.M. van Hooijdonk

Nieuwe inzichten uit omvangrijke Amerikaanse gezondheidsstudie

Sinds 1960 doen jaarlijks zo’n 5000 Amerikanen mee aan de National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES-onderzoek). Zij weerspiegelen de Amerikaanse bevolking. De onderzoek...

Commentaar

Verplichte zorg bij een wilsonbekwame zwangere: maatwerk met respect voor mensenrechten

J.A. Godschalx-Dekker, W. Duijst

Keuzes over zwangerschap zijn beslissingen die levens veranderen en waarbij keuzevrijheid het kernwoord is. We moeten ze met zorgvuldigheid, nuance en binnen de wettelijke kaders bespreken. Keuzevrijheid wordt door mensenrechten en grondrechten be...

Overzichtsartikel

Neurosteroïden als behandeling van post-partumdepressie: kritische literatuurstudie

J. Sondervan, A. Hostens, G. Lemmens

Depressie is een van de meest voorkomende aandoeningen gedurende de post-partumperiode, met wereldwijd prevalentiecijfers tussen de 5,5-23,5%.1,2 Suïcide is de oorzaak van ongeveer 20% van de post-partumsterfgevallen. Naast de impact op de vrouw z...

Onderbelichte gevolgen van euthanasie op psychiatrische gronden voor de ggz

S.M.P. van Veen, M.M. Palm, E. Elzinga, L.J.S. Schweren, A.T.F. Beekman

Euthanasie op psychiatrische gronden is een thema dat onze maatschappij in toenemende mate bezighoudt. Hoewel het al sinds de jaren 90 van de vorige eeuw mogelijk is om na een vrijwillig en weloverwogen verzoek euthanasie te krijgen als er sprake ...

Orgaandonatie na euthanasie: voldoende basis voor zorgvuldigheid in de huidige richtlijnen

W.N.K.A. van Mook, N.M. van Dijk, W.C. de Jongh, R.C. Oude Voshaar, R.M. Marijnissen, J.A.M. Bollen, J.A. Godschalx-Dekker

Recentelijk beschreven Van Dijk e.a. in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) dat in het Erasmus MC verzoeken van patiënten met een psychische stoornis ‘extra’ worden getoetst door een onafhankelijk psychiater in geval van orgaandonat...

De verpleegkundig specialist als zorgverantwoordelijke: kansen en uitdagingen

M.J. van Til, J.M.C. van Dam, D.G. Hollands, M.B. de Koning

Sinds vier jaar mag in Nederland de verpleegkundig specialist geestelijke gezondheidszorg (verder genoemd verpleegkundig specialist) binnen de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) zorgverantwoordelijke zijn. Twee van ons (MvT en DH) ...

Burgerschapsbevordering en herstelondersteuning bij ernstige psychiatrische aandoeningen

J. van Weeghel, Ph.A.E.G. Delespaul, F. Bovenberg, C.L. Mulder

De noden van mensen met een ernstige psychiatrische aandoening (hierna: cliënten) beperken zich zelden tot het terrein van de ggz. Net als andere burgers willen zij goed wonen, relaties aangaan, fatsoenlijk werk en voldoende inkomen hebben. Maar b...

Verplichte zorg bij een wilsonbekwame zwangere: een casus

B. Schreuders, L. Saleh, A-M. den Hertog-de Visser, S. Morsink, A.G.M.G.J. Mulders, K.M. Koorengevel

De meeste zwangere patiënten met een psychiatrische stoornis kunnen wilsbekwame keuzes maken over de noodzakelijke psychiatrische en obstetrische zorg.1 Maar wat te doen als er sprake is van wilsonbekwaamheid bij een zwangere met ernstige psychiat...

Farmacotherapeutische behandeling bij een jongere met bipolaire stemmingsstoornis

L. Van de Steen

Het spectrum van bipolaire stemmingsstoornissen (BPSS) omvat ernstige psychiatrische aandoeningen gekenmerkt door stemmingswisselingen tussen (hypo)manische en depressieve episoden, die leiden tot significant disfunctioneren in het dagelijks leven...

Een psychotherapeutische benadering bij erotomanie en complexe rouw

F. Janssens, F. Auwerkerken

Gaëtan De Clérambault

Erotomanie wordt reeds sinds de oudheid vermeld in verschillende teksten en verhalen. Sinds De Clérambault dit fenomeen in 1921 uitgebreid beschreef in ‘Les psychoses pasionelles’, wordt het ook ‘het syndroom van De Cléramba...

Recidiverende fugues: denk ook aan epilepsie

J. Broekmeulen, J. Schulkens, C. de Leeuw, E.I. Hoff

Een epileptische aanval is een paroxismaal optreden van symptomen die het gevolg zijn van abnormaal excessieve of synchrone neuronale hersenactiviteit.1 De aanvallen kunnen gegeneraliseerd zijn of focaal. Epilepsie is een aandoening waarbij er een...

Referaat

Pramipexol bij therapieresistente depressie?

H. Knegtering, S.K. Spoelstra, C.A.J. Baas

Achtergrond

Therapieresistente depressie, zowel unipolair als bipolair, is een veelvoorkomende aandoening die gepaard gaat met aanzienlijke psychische, sociale en somatische klachten. Aangezien anhedonie een belangrijk symptoom van depressie is, ...

Impactvol Nederlands-Vlaams Onderzoek

Kun je PTSS behandelen tijdens de slaap?

H.J.F. van Marle

Waarom dit onderzoek?

Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een ernstige psychiatrische stoornis waarbij traumatische herinneringen ten grondslag liggen aan herbelevingen en nachtmerries. Slaap na behandeling biedt een unieke mogelijkheid om ...

Impactvol Nederlands-Vlaams Onderzoek

Het risico op pneumonie bij schizofrenie: verband met antipsychoticagebruik?

J.J. Luykx

Waarom dit onderzoek?

Het is onduidelijk of antipsychoticagebruik geassocieerd is met een verhoogd risico op pneumonie, welke antipsychotica geassocieerd zijn met het optreden van pneumonie, en of er relaties met specifieke doseringen en receptor...

Psychiatrie van de Toekomst

Psychiatrische aandoeningen als dynamisch systeem: van theorie naar praktijk?

J.M. van der Wal

Waarom dit onderzoek?

Psychiatrische aandoeningen zijn dynamisch, met symptomen die fluctueren over de tijd en die worden beïnvloed door een samenspel van biologische, psychologische, en sociale factoren. Dit maakt het uitdagend om het beloop of ...