Wetenschappelijk tijdschrift voor psychiaters, artsen in opleiding tot psychiater en andere geïnteresseerden
  • EN
  • NL
Tijdschrift voor Psychiatrie
  • Tijdschrift
  • Terug naar hoofdmenu
    Nieuwe artikelen Huidige nummer Vorige nummers Themanummers Boekbesprekingen
    Auteursrichtlijnen Over het tijdschrift Redactie Abonnementen Colofon Adverteren
    Huidige nummer
    Nummer 3 / 2023 Jaargang 65
    Tijdschrift voor Psychiatrie
    3 / 2023

    Huidige nummer
  • Accreditatie
  • Meetinstrumenten
  • Vacatures
Edit
  • EN
  • NL
  1. Home
  2. Vorige nummer
  3. De realiteit van waanervaring bij schizofr...
Nederlands-Vlaams toponderzoek

De realiteit van waanervaring bij schizofrenie: kwalitatief-fenomenologisch onderzoek

Jasper Feyaerts
Vorig artikel Volgend artikel

Waarom dit onderzoek?

Wanen bij schizofrenie worden doorgaans benaderd als empirisch foutieve overtuigingen over de alledaagse realiteit. Binnen de fenomenologische psychiatrie suggereert men echter dat we wanen beter kunnen begrijpen binnen een andere vorm van realiteitsbeleving. Hoe we deze andere realiteitsbeleving moeten karakteriseren, bleef tot op heden onduidelijk.

Onderzoekvraag

Op welke manier verschilt waanachtige realiteitsbeleving bij patiënten met een schizofreniespectrumstoornis van de alledaagse realiteitsbeleving? Welke ervaringsdimensies zijn hierbij betrokken? Welke betekenis kennen patiënten toe aan deze realiteitservaring?

Hoe werd dit onderzocht?

Wij verrichtten een kwalitatieve fenomenologische studie bij patiënten met ervaring met wanen en een diagnose van een schizofreniespectrumstoornis. We includeerden voor dit onderzoek 18 mensen van 18-65 jaar die ten minste 1 jaar voor deelname aan de studie een psychotische episode doormaakten met optreden van wanen. Participanten werden bevraagd via fenomenologisch bepaalde semigestructureerde interviews. We gebruikten interpretatieve fenomenologische analyse, een kwalitatieve methode toegespitst op de gedetailleerde exploratie van het eerstepersoonsperspectief van participanten, om hun verhalen systematisch te analyseren.

Belangrijkste resultaten

Wanen waren vaak ingebed in globale veranderingen van de basale realiteitsbeleving. Deze veranderingen werden gekenmerkt door moeilijk verwoordbare atmosferische en ontologische kenmerken. Dit ondermijnde de ervaring van de wereld als eenduidig reëel, probleemloos gegeven, en als gedeeld met anderen. Voorts kon deze realiteitsbeleving op diverse manieren van de standaardrealiteit verschillen (bijv., in dit onderzoek, als minder echt of hyporeëel of als echter of hyperreëel) en over verschillende dimensies (o.a. mate van betekenisvolheid, noodzakelijkheid en toeval, onthechting en betrokkenheid). Participanten waren zich bovendien vaak impliciet of expliciet bewust van het onderscheid tussen de waanachtige en standaardrealiteit. Ten slotte kon waanervaring voor patiënten een langdurige waarde en existentiële betekenis hebben die niet volledig gevat wordt vanuit een strikt medisch perspectief.

Consequenties voor de praktijk

Een betere erkenning van het specifieke karakter van waanachtige realiteitsbeleving kan nuttig zijn bij een betere therapeutische ondersteuning voor mensen met niet alledaagse realiteitservaringen.

v De psychiatrische ziekenhuizen PZ Bethanië en P.C. Dr. Guislain droegen bij aan deze studie.

LITERATUUR

Feyaerts J, Kusters W, Van Duppen Z, Vanheule S, Myin-Germeys I, Sass L. Uncovering the realities of delusional experience: a qualitative phenomenological study in Belgium. Lancet Psych 2021; 8: 784-796.

Download PDF
Twitter Facebook LinkedIn Mail WhatsApp

Auteurs

Jasper Feyaerts

E-mail: Jasper.feyaerts@ugent.be

 

Editie

Dit artikel is onderdeel van: Editie 2023/2
Uitgave van de Stichting Tijdschrift voor Psychiatrie waarin participeren de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie en de Vlaamse Vereniging voor Psychiatrie.

Over TvP

Over het tijdschrift Redactie Auteursrichtlijnen Colofon
Abonnementen Abonnee worden Adverteren

Contact

Redactiebureau Tijdschrift voor Psychiatrie
drs. S.L. (Lianne) van der Meer
p/a Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie
Postbus 20062
3502 LB Utrecht
Telefoon: 030 899 00 80
info@tijdschriftvoorpsychiatrie.nl

Copyright

Redactie en uitgever zijn niet aansprakelijk voor de inhoud van de onder auteursnaam opgenomen artikelen of van de advertenties. Niets uit dit tijdschrift mag openbaar worden gemaakt door middel van druk, microfilm of op welke wijze ook, zonder schriftelijke toestemming van de redactie.

© copyright 2023 Tijdschrift voor Psychiatrie