Het Tijdschrift in 2025
Voor redacties en auteurs van tijdschriften is interactie met lezers stimulerend. Bij onlineplatforms als Linkedin vindt deze veelvuldig en per ommegaande plaats. Informatie is immers voor iedereen beschikbaar, reacties kan je laagdrempelig geven en discussies kan je van likes, duimpjes of smileys voorzien.
Ook op informatieve platforms waar experts antwoorden geven op gerichte vragen is het contact met lezers intensief en voor een ieder te volgen. Psychosenet is daarvan een mooi voorbeeld.
Bij het Tijdschrift voor Psychiatrie komen de reacties meer tijdens een al of niet toevallige liveontmoeting, soms lang na publicatie van een artikel. Of van lezers die actief een persoonlijk mailtje sturen. Voor auteurs is het altijd fijn te merken dat ze gelezen worden. En al lijkt het misschien wat ouderwets, dit soort persoonlijke reacties worden gewaardeerd en ervaren als betekenisvol. Voel u dus niet belemmerd feedback te geven.
Een andere betekenisvolle interactie heeft het Tijdschrift met allen die artikelen reviewen. Zij maken het mogelijk dat elk manuscript minimaal door een redactielid en een externe expert kan worden beoordeeld. Peerreview gebeurt anoniem en belangeloos. Desalniettemin zijn vele, vaak drukbezette collegae hiertoe bereid. Op de lijst van het TvP staan ruim 200 reviewers die in de afgelopen jaren 1 of meerdere artikelen hebben beoordeeld.
Dit peersysteem is een essentieel filter voor elk wetenschappelijk tijdschrift. Het is onze ingebouwde factcheck. En niet alleen om de toenemende invloed van fakenieuws te modereren. Ook door de steeds geleidelijker overgang tussen openaccesstijdschriften met auteursbetalingen als verdienmodel en de zogeheten ‘rooftijdschriften’ is dit filter alleen maar belangrijker geworden. Het is om zo te zeggen de basis voor de epistemic trust in het tijdschrift voor de lezers. Tevens genereert het naar ik hoop vertrouwen in de kennis van psychiaters en andere ggz-behandelaren bij patiënten, beleidsmakers en het grotere publiek. Juist in de psychiatrie als specialisme met een relatief grote gevoeligheid voor eenzijdige informatie of weinig onderbouwde meningen, is het noodzakelijk dat we vanuit de wetenschap richting trachten te geven aan bredere debatten.
Wat kunt u verwachten in 2025?
Wederom liggen twee themanummers in het verschiet. Het eerste komt uit in februari en gaat over de toekomst van de psychiatrie, waarin de gastredactie, hoewel we meestal slecht kunnen voorspellen, toch de waarde van (ver) vooruitkijken wil laten zien. Onderwerpen zijn onder meer precisiepsychiatrie, polygene risicoscores, opleiden, duurzame psychotherapie en stigma. Naar aanleiding van dit nummer zal tevens op het Voorjaarscongres in Maastricht een symposium worden georganiseerd.
Voor najaar 2025 is een themanummer over diagnostiek in voorbereiding. Vragen over waarde en risico’s van transdiagnostiek, classificatie, houdbaarheid van diagnoses over de levensloop heen en psychodynamische diagnostiek komen aan de orde.
Samenstelling redactie
Eind 2024 heeft Sabine Roza afscheid genomen van de hoofdredactie waarvan zij sedert 2015 lid was na eerder drie jaar gewoon redactielid geweest te zijn. Zij schreef mooie gebalanceerde redactionelen waaruit haar betrokkenheid bij onderwerpen bleek. Een van haar eerste ging overigens over peerreview.1 Haar brede blik bleek al uit een eerdere bijdrage over preventie.2 Later bracht zij haar specifieke expertisegebied van de forensische psychiatrie meer naar voren. Zo besprak ze de verwarring over verwardheid, de (mogelijke) relatie tussen ambulantisering en een toenemend aantal psychiatrische patiënten in gevangenissen, en omgaan met onzekerheid bij inschatten van ernstig nadeel, gevaar en risico.3-5
Al deze bijdragen zijn lezenswaardig, eigenlijk nog steeds actueel en laten zien dat een weloverwogen, heldere schrijfstijl tijdloos kan zijn. Als laatste activiteit was zij gasthoofdredacteur van het themanummer Psychiatrie en recht, en voorzitter van het eerste TvP-symposium dat we naar aanleiding van dit themanummer konden organiseren.
Wij zijn haar dan ook bijzonder dankbaar voor de jarenlange inzet voor het Tijdschrift en de betrouwbare wijze waarop ze het redactielidmaatschap heeft ingevuld.
Als nieuw lid van de hoofdredactie verwelkomen we Lineke Tak. Zij is gewoon redactielid sedert 2018, en onder meer betrokken bij de rubriek ‘Psychiatrie van de Toekomst’ van De Jonge Psychiater. Zij werkt als hoofdonderzoeker en bij Dimence Alkura, TOPGGz-centrum voor Aanhoudende Lichamelijke Klachten. In het verlengde hiervan gaat haar belangstelling uit naar psychodynamische psychotherapie, lichaamsbeleving en de rol van taal in de psychiatrie.
Voorts zijn in de loop van 2024 toegetreden tot de redactie:
Linda Van Diermen, psychiater bij Universiteit Antwerpen en gespecialiseerd in ouderenpsychiatrie en slaapstoornissen. Haar proefschrift ging over ECT met als focus cognitieve neveneffecten en onderhoudsbehandeling en predictie van behandelrespons.
Steven Berendsen, werkzaam als psychiater en senior onderzoeker bij GGz Centraal, onder meer op het gebied van ontwikkelingsstoornissen. Hij promoveerde op een betrouwbaarheids- en valideringsonderzoek van stageringsmodellen bij psychotische stoornissen.
Nina Grootendorst, werkzaam als psychiater in het Erasmus MC binnen de zorglijn vroege psychose, hoofdonderzoeker van de iBerry Study en projectleider van de Rotterdamse vestiging van @ease.
Tot slot, namens allen die zijn betrokken bij het Tijdschrift wensen wij u en uw naasten een mooi en inspirerend 2025!
Literatuur
1 Roza S. Peer review. Tijdschr Psychiatr 2015; 57: 313-5
2 Roza S. Preventie. Tijdschr Psychiatr 2013; 55: 149-52.
3 Roza S. Verwarring over verwardheid. Tijdschr Psychiatr 2016; 58: 774-6.
4 Roza S. Leidt ambulantisering tot meer gevangenschap van psychiatrische patiënten? Tijdschr Psychiatr 2020; 62: 94-7.
5 Roza S. Over ernstig nadeel, gevaar en risico: omgaan met onzekerheid. Tijdschr Psychiatr 2023; 65: 343-4.
Auteurs
Rien Van, psychiater, opleider psychiatrie, Arkin, directeur behandelzaken, NPI, onderdeel van Arkin, Amsterdam, en hoofdredacteur Tijdschrift voor Psychiatrie.
Correspondentie
Dr. Rien Van (Rien.Van@arkin.nl).
Geen strijdige belangen gemeld.
Citeren
Tijdschr Psychiatr. 2025;67(1):8-9