Bij Routledge verscheen de eerste internationale bundel over traditionele Caribische geneeswijzen. Ontstaan in de wonderlijke smeltkroes van Afrikaanse, Europese en Indiaanse invloeden uit het koloniale tijdperk, vormen deze geneeswijzen een veelzijdig en onderbelicht onderwerp dat 150 jaar na de afschaffing van de slavernij niets aan relevantie heeft ingeboet – noch voor hulpzoekenden, noch voor behandelaren binnen en buiten de Cariben die in aanraking komen met voodoo, obeah, sango, spiritisme, santería, rastafari, revival of een van de vele andere Afro-Amerikaanse religies die in dit boek de revue passeren.

Wat het boek aantrekkelijk maakt voor hulpverleners is de blik die achter de schermen wordt gegund van al die fascinerende stromingen waaraan patiënten in de praktijk wel refereren, maar waaraan geen opleiding diepgaande aandacht besteedt. En dat door een keur aan experts uit onder andere de culturele antropologie, filosofie, psychologie, psychiatrie en farmacologie. Experts bovendien die hun sporen veelal hebben verdiend in veldstudies in de transculturele hulpverlening.

Wat het boek voor Nederlandse, Antilliaanse en Surinaamse hulpverleners iets minder relevant maakt, is het ontbreken van hoofdstukken over brua en winti. Het op de Bovenwindse Eilanden beoefende obeah komt wel aan bod, maar juist die religies die een sleutelrol spelen bij de ziektebeleving en het hulpzoekgedrag van Surinamers en Antillianen van de Benedenwindse Eilanden Aruba, Bonaire en Curaçao ontbreken. Daar staat tegenover dat hoofdstuk 15 een uniek licht werpt op invloeden uit de Islam, een onderwerp dat men niet snel verwacht in een context als deze.

Wat het boek als geheel beslist tekortdoet, is het voorwoord door prof. Suman Fernando, die te hoop loopt tegen het verlies aan spiritualiteit in de wereld, de westerse psychiatrie kenschetst als ‘ intrinsiek discriminerend ’ en meent dat de diagnose ‘schizofrenie’ minder vaak zou worden gesteld als westerse hulpverleners eindelijk eens begrip leerden opbrengen voor culturele diversiteit, daarbij klaarblijkelijk niet gehinderd door enig begrip van de notie ‘perspectivisme’. Wanneer Fernando bovendien de aanval opent op de global mental health beweging, krijgt zijn betoog de dimensies van een schot hagel afgevuurd op alles wat niet lokaal aan Caribische bodem is ontsproten.

Mijn advies is dan ook om u door die inleiding niet uit het veld te laten slaan en snel door te bladeren naar een van de 19 uitstekende hoofstukken. Of simpelweg te beginnen bij de index en aan de hand van deze goudmijn aan fascinerende sleutelwoorden uw weg te zoeken door het boek. Er zal een wereld voor u opengaan.

J.D. Blom