achtergrond Angst en depressie bij de ziekte van Parkinson worden regelmatig niet herkend, mede door de complexe relatie met slaapproblemen en andere parkinsongerelateerde symptomen.
doel Meer inzicht verwerven in angst, depressie en slaapproblemen bij de ziekte van Parkinson, hun onderlinge interactie en de relatie met andere (niet-)motorische symptomen.
methode Met drie epidemiologische studies in dit proefschriftartikel beschrijven we: de symptoomdimensies van angst, en de associaties met depressie, motorische symptomen en autonome functiestoornissen; voorspellers van het beloop van angst; en de temporele relatie tussen angst, depressie en insomnie bij de ziekte van Parkinson.
resultaten Angst bij de ziekte van Parkinson heeft één affectieve en diverse somatische symptoomdimensies. Er bestaat een symptomatische overlap tussen angst en motorische en autonome stoornissen. Angst, depressie en impulsieve-compulsieve gedragingen bij de-novoziekte van Parkinson laten een parallel beloop zien. Cognitieve functiestoornissen en een rem-slaapgedragsstoornis zijn risicofactoren voor angst bij mensen met de ziekte van Parkinson. De relatie tussen insomnie en angst en depressie is bidirectioneel.
conclusie Ons onderzoek toont een overlap, comorbiditeit en wisselwerking tussen angst, depressie, slaap-problemen, en (niet-)motorische symptomen, waardoor een multidisciplinaire benadering van mensen met de ziekte van Parkinson gewenst is. Slaapstoornissen en cognitieve problemen bieden mogelijk aangrijpingspunten voor de behandeling en preventie van angst en depressie bij de ziekte van Parkinson.