achtergrond Antidepressiva blijven controversieel, onder andere vanwege beschuldigingen dat teleurstellende resultaten zijn achtergehouden en vanwege de bescheiden gemiddelde effectiviteit.
doel Onderzoeken van bias in de onderzoeksliteratuur over antidepressiva en de mogelijkheden om te voorspellen welke patiënten met depressie of angststoornissen wél veel baat hebben bij antidepressiva.
methode We hebben bias onderzocht door informatie van de Amerikaanse geneesmiddelenautoriteit (fda) te vergelijken met de gepubliceerde literatuur. Om respons te voorspellen werden patiëntengegevens uit gerandomiseerde studies gebruikt.
resultaten Van alle studies naar antidepressiva voor depressie of angststoornissen was respectievelijk 50% en 72% positief, tegenover 95% en 96% van alle gepubliceerde studies. Veiligheidsuitkomsten werden slecht gerapporteerd in gepubliceerde artikelen en ongepubliceerde studies werden vaak ‘gebundeld’ in pooled-trialspublicaties met positieve conclusies. Wat respons op antidepressiva betreft vonden wij een associatie tussen symptoomernst en effectiviteit bij sommige, maar niet alle angststoornissen; er is eerder inconsistent bewijs gevonden voor deze associatie bij depressie. Verder hadden patiënten met een depressie die al snel iets herstelden vaker een goede respons, ongeacht welke symptomen verminderden.
conclusie Deze bevindingen tonen aan dat de onderzoeksliteratuur over antidepressiva sterk vertekend is door bias. Ernst en vroeg herstel voorspelden een goede respons, maar meer informatie is nodig om betere voorspellingen te doen. De toegenomen beschikbaarheid van patiëntengegevens maakt dit hopelijk binnenkort mogelijk.