Een samenvatting van ons gehele vakgebied in pocketformaat. Dat is wat deze zesde editie van Kaplan & Sadock’s Pocket handbook of clinical psychiatry biedt. De auteurs slagen er uitstekend in om een gedetailleerd overzicht van psychiatrische ziektebeelden en behandelmodaliteiten te geven. Deze editie is volledig aangepast aan de dsm-5.

Wat mij betreft, is dit boekje een onmisbaar naslagwerk voor arts in opleiding tot psychiater en psychiaters. Het is gebaseerd op de onlangs verschenen tiende editie van Kaplan & Sadock’s Comprehensive textbook of psychiatry. Deze pocket biedt echter ruim voldoende informatie en diepgang als naslagwerk voor de dagelijkse klinische praktijk. De vele tabellen waarin je snel iets kan nazoeken, zijn buitengewoon nuttig. Ook is er veel aandacht voor relevante somatische aspecten. Door het formaat kan je het bovendien gemakkelijk meenemen, bijvoorbeeld tijdens het doen van crisisdienst of, als je in het ziekenhuis werkt, in de zak van een witte jas.

Uiteraard is het geschreven vanuit de Amerikaanse situatie. De lezer zal zich dus moeten realiseren dat niet alles van toepassing is op de Nederlandse praktijk. Dit geldt met name voor informatie over wettelijke regelingen. Ook zijn sommige besproken geneesmiddelen in ons land niet geregistreerd (zoals het antidepressivum trimipramine) of zijn onder een andere merknaam op de markt gebracht (zoals Paxil voor paroxetine).

Een groter nadeel is dat de informatie hier en daar in strijd is met in Nederland geldende richtlijnen en de in Nederland geldende behandelpraktijk. Zo wordt bij de medicamenteuze behandeling van een delier gesproken over doseringen van haloperidol tot 40 mg per dag, terwijl het Farmacotherapeutisch kompas een maximale dosering van 10 mg per dag aanbeveelt. Het hoofdstuk over angststoornissen bevat informatie over de interpretatie van de rorschachtest, die door de meeste clinici al geruime tijd als obsoleet wordt aangemerkt.

Het boek is daarom ongeschikt als eerste kennismaking met de psychiatrie voor studenten. Daarvoor kan men beter het Leerboek psychiatrie van Hengeveld e.a. (2016) gebruiken. Voor aiossen en psychiaters is het echter een fantastisch naslagwerk om meer diepgang te geven aan de dagelijkse klinische praktijk. Zij moeten zich dan wel realiseren dat dit boekje slechts een hulpmiddel en naslagwerk is. Bij het nemen van behandelbeslissingen moeten de Nederlandse richtlijnen en zorgstandaarden leidend zijn.

• Hengeveld MW, van Balkom AJLM, van Heeringen C, Sabbe BGC (red.). Leerboek psychiatrie. Utrecht: de Tijdstroom; 2016.

  
  Wolters Kluwer,

  New York 2019

  617 pagina’s,

  isbn 978-14-963-8693-9,

  $ 47,97