Dit tekstboek voor forensische psychiatrie is volledig geschreven volgens het Amerikaanse rechtssysteem, dat sterk afwijkt van het onze. Ook de besproken onderwerpen zijn sterk gerelateerd met de Amerikaanse maatschappij en cultuur. Het boek is echter makkelijk toegankelijk en leesbaar geschreven als een leerboek. Er is een opbouw van hoofdstukken van basis naar specifieke onderwerpen en de opbouw van elk hoofdstuk is steeds dezelfde: eerst een inleiding op het onderwerp, vervolgens uitwerking van dit onderwerp met uitleg over basisterminologie en voorbeelden, en aan het einde een samenvatting met als slot enkele sleutelbegrippen.

Het boek is opgesplitst in 7 delen. Het eerste deel is een introductie tot de forensische psychiatrie met hoofdstukken met uitleg over de basis, zoals ‘getuige-deskundige’ (expert-getuige) en ‘introductie van het juridische systeem’ en ook hoofdstukken over het schrijven van forensische rapporten, de plaats van psychologische testen bij evaluaties en over de evaluatie van simulatie.

In het tweede deel wordt meer ingegaan op de wettelijke regelingen in de relatie arts-patiënt alsook regels rond behandeling, terwijl het derde deel focust op civielrechtelijke beoordelingen zoals psychiatrisch onderzoek bij bepaling van persoonlijke schade, discriminatie of intimidatie, arbeidsgeschiktheid en psychische beperkingen.

Het vierde deel heeft betrekking op psychiatrische beoordelingen verbonden aan strafrecht, zoals evaluatie van geschiktheid om de rechtsgang te volgen, toerekeningsvatbaarheid bij criminele feiten en bevat ook een bijzonder hoofdstuk over psychiatrische beoordeling voorafgaand aan het uitvoeren van de doodstraf.

Het daaropvolgende deel gaat over de organisatie van de zorg in gevangenissen, de rechten van gedetineerden en specifiek over risicobeoordelingen bij seksuele plegers.

In het voorlaatste - zesde - deel wordt ingegaan op de specifieke situatie bij minderjarigen.

Het zevende deel ten slotte beschrijft enkele specifieke forensische onderwerpen, zoals inschatting van het risico op zelfmoord en van taxatie van het risico op agressie, en bevat ook hoofdstukken over specifieke populaties zoals oudere forensische psychiatrische patiënten of meer specifieke situaties, bijvoorbeeld bij militairen. Er is ook een apart hoofdstuk gewijd aan de nieuwe situaties die er ontstaan zijn door de komst van het internet.

Wat het boek interessant maakt, is dat men bij de diverse onderwerpen ook steeds de bijhorende ethische aspecten bespreekt. De andere denkwijze en organisatie van de Amerikaanse maatschappij, die in het gehele boek naar voren komen, zetten de lezer ook aan het denken over onze eigen zienswijze. Er is een vergaande juridisering in de Amerikaanse maatschappij, waardoor bijvoorbeeld een specifiek hoofdstuk over de inschatting van het zelfmoordrisico werd opgenomen: 15% van de rechtszaken tegen psychiaters betreft klachten over schuldig verzuim na zelfmoord.

Het boek gaat dus over de wettelijke regels van het beroep van psychiater en de psychiatrische expertise in diverse wettelijke situaties, maar helemaal niet over de link tussen psychiatrische stoornissen en afwijkend en/of crimineel gedrag.

N. Verbeeck, psychiater-psychotherapeut, Beernem