Wetenschappelijk tijdschrift voor psychiaters, artsen in opleiding tot psychiater en andere geïnteresseerden
  • EN
  • NL
Tijdschrift voor Psychiatrie
  • Tijdschrift
  • Terug naar hoofdmenu
    Nieuwe artikelen Huidige nummer Vorige nummers Themanummers Boekbesprekingen
    Over het tijdschrift Redactie Abonnementen Richtlijnen voor auteurs Colofon Adverteren
    Huidige nummer
    Nummer 6 / 2022 Jaargang 64
    Tijdschrift voor Psychiatrie
    6 / 2022

    Huidige nummer
  • Accreditatie
  • Meetinstrumenten
  • Vacatures
Edit
  • EN
  • NL
  1. Home
  2. Nummer 2017/11
  3. Autisme en ADHD in een persoon. Kenmerken ...
Boekbespreking

Autisme en ADHD in een persoon. Kenmerken en ervaringen in de ritssluiting van twee stoornissen

Josine Bouwmans, Ina Van Berckelaer-onnes, Sander Begeer
Vorig artikel Volgend artikel
Lannoo Campus, Houten t2016 109 pagina’s, isbn 978-94-014-2893-4, € 19,99

De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor het perspectief van ervaringsdeskundigen. Dit is een positieve ontwikkeling omdat het levensverhaal van een ervaringsdeskundige hoop kan bieden aan lotgenoten, en behandelaars iets kan leren over de subjectieve ervaring van psychiatrische ziekte en behandeling. Helemaal mooi wordt het als ervaringsdeskundigen en experts de handen ineenslaan. Dit boek is een voorbeeld van zo’n samenwerking: het begint met het verhaal van een ervaringsdeskundige, waarna experts aan de hand van haar verhaal iets vertellen over autismespectrumstoornis (ass) en aandachtstekort-hyperactiviteitstoornis (adhd).

Aan het woord is Josine Bouwmans, een 37-jarige vrouw met een lange voorgeschiedenis van psychische problemen (o.a. sociale angst, psychotische symptomen en alcoholmisbruik) bij wie op 25-jarige leeftijd de diagnose ass gesteld is, en een paar jaar later ook de diagnose adhd.

Het verhaal van Josine is in veel opzichten een typisch verhaal voor normaal intelligente vrouwen met ass. ass wordt bij meisjes minder goed herkend, mede doordat deze zich anders uit dan bij jongens. De symptomen veroorzaken echter veel lijdensdruk en veel vrouwen met ass lopen vast in de adolescentie of vroege volwassenheid. Alcoholgebruik, o.a. ter vermindering van (sociale) angst, komt waarschijnlijk vaak voor, maar goed onderzoek hiernaar ontbreekt vooralsnog. Ook gaat ass soms gepaard met psychosegevoeligheid, zoals ook in dit boek wordt beschreven.

De experts die Josines verhaal van commentaar voorzien, zijn Ina van Berckelaer-Onnes, emeritus hoogleraar Orthopedagogiek aan de Universiteit van Leiden, en Sander Begeer, universitair hoofddocent aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Beide onderzoekers zijn gespecialiseerd in ass en actief betrokken bij de Nederlandse Vereniging van Autisme (nva)/Balans, de belangenverenigingen voor mensen met autisme en andere ontwikkelingsstoornissen.

Volgens de titel is de combinatie van ass en adhd de focus van dit boek. Persoonlijk echter vind ik dit boek vooral een goede beschrijving van kenmerken en beloop van ass bij vrouwen. De commentaren van de experts zijn gedegen met goede wetenschappelijke onderbouwing. Het hoofdstuk over de zogenaamde ‘synergie’ van ass en adhd vind ik het zwakste onderdeel van het boek, en ook het minst onderbouwde. Ten slotte, het voordeel van dit boek is tevens ook het nadeel: hoe goed het ook is om het verhaal van een ervaringsdeskundige te lezen, het blijft een n=1-casus.

Samenvattend: dit is een handzaam en leesbaar boek voor elke clinicus die geïnteresseerd is in een persoonlijke beschrijving hoe ass zich openbaart bij vrouwen.

J. Zinkstok, psychiater, Venray

Twitter Facebook LinkedIn Mail WhatsApp

Editie

Dit artikel is onderdeel van: Editie 2017/11
Uitgave van de Stichting Tijdschrift voor Psychiatrie waarin participeren de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie en de Vlaamse Vereniging voor Psychiatrie.

Over TvP

Over het tijdschrift Redactie Auteursrichtlijnen Colofon
Abonnementen Abonnee worden Adverteren

Contact

Redactiebureau Tijdschrift voor Psychiatrie
drs. S.L. (Lianne) van der Meer
p/a Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie
Postbus 20062
3502 LB Utrecht
Telefoon: 030 899 00 80
info@tijdschriftvoorpsychiatrie.nl

Copyright

Redactie en uitgever zijn niet aansprakelijk voor de inhoud van de onder auteursnaam opgenomen artikelen of van de advertenties. Niets uit dit tijdschrift mag openbaar worden gemaakt door middel van druk, microfilm of op welke wijze ook, zonder schriftelijke toestemming van de redactie.

© copyright 2022 Tijdschrift voor Psychiatrie