Wetenschappelijk tijdschrift voor psychiaters, artsen in opleiding tot psychiater en andere geïnteresseerden
  • EN
  • NL
Tijdschrift voor Psychiatrie
  • Tijdschrift
  • Terug naar hoofdmenu
    Nieuwe artikelen Huidige nummer Vorige nummers Themanummers
    Over het tijdschrift Redactie Meetinstrumenten Abonnementen Richtlijnen voor auteurs Colofon Adverteren
    Huidige nummer
    Nummer 6 / 2022 Jaargang 64
    Tijdschrift voor Psychiatrie
    6 / 2022

    Huidige nummer
  • Accreditatie
  • Meetinstrumenten
  • Vacatures
Edit
  • EN
  • NL
  1. Home
  2. Nummer 2014/4
  3. De eenzaamheid van de psychose. De rol van...
Schizofrenie en psychose

De eenzaamheid van de psychose. De rol van veilige strijd bij het ontstaan en het herstel van een psychose

G. Faber
Vorig artikel Volgend artikel

Margreet de Pater

Uitgeverij SWP, Amsterdam 2013 286 pagina’s, isbn 978-90-885-0112-8, € 29,95

In haar werk met gezinnen van patiënten met schizofrenie als psychiater van de transmurale gezinsbegeleiding ontwikkelde Margreet de Pater een theorie over het ontstaan van schizofrenie. De eenzaamheid waarin mensen verkeren, in combinatie met (genetische) aanleg en andere factoren zoals drugsgebruik, speelt een hoofdrol bij het ontstaan van een psychose. Dat komt omdat deze patiënten onvoldoende contact hadden met hun zogenoemde ‘kernzelf’, ‘ dat deel van jezelf dat bestaat uit het besef dat je bestaat en dat jij het bent die handelt ’ (naar A. Damasio).

Op een constructieve wijze de strijd aangaan met de omgeving, met name de ouders, is essentieel voor een gezonde ontwikkeling van dit kernzelf en voor het ontwikkelen van psychische en sociale weerbaarheid. Deze ‘veilige strijd’ heeft ontbroken bij mensen met een psychose, in de peuter-kleuterleeftijd of in de adolescentie.

Allereerst gaat De Pater – met dit in het achterhoofd – in op ‘het raadsel psychose’ vanuit de (wetenschappelijke) literatuur. Daarbij put zij uit velerlei bronnen: medisch-psychiatrisch, epidemiologisch, onwikkelingspsychologisch en filosofisch.

Om haar theorie te toetsen heeft De Pater een verkennend kwalitatief onderzoek verricht met semigestructureerde interviews onder 46 patiënten en hun naasten met als belangrijkste vragen of eenzaamheid een rol speelde bij het ontstaan van een psychose en of er sprake was van een onveilige of veilige strijd in de kritieke levensfasen. De resultaten van dit onderzoek bevestigen haar theorie.

In het laatste deel van het boek wordt de transmurale gezinsbegeleiding beschreven als methode om deze niet goed verlopen veilige strijd alsnog te corrigeren.

Het is niet moeilijk kritiek te hebben op de theorie en op de werkwijze. Bij het literatuuroverzicht in het eerste deel citeert ze selectief uit de literatuur om haar theorie te ondersteunen. ‘Eenzaamheid’ is een subjectief begrip, net zoals ‘veilige strijd’. De Pater moet zich nogal eens in bochten wringen om haar gelijk aan te tonen, ook in het interviewmateriaal. En dan nog is er de vraag betreffende de causaliteit.

Het boek is geschreven voor een breed publiek (dus ook patiënten en familie) en goed ontvangen door zowel de patiëntenvereniging Anoiksis als de familievereniging Ypsilon. Het is zeker ook geschikt voor psychiaters in het veld. Ook al is haar theorie niet universeel toepasbaar op alle mensen met psychose, er staat meer dan genoeg in het boek (theoretisch en praktisch) om een aanvulling te zijn op de huidige behandelpraktijk en het spoort aan tot meer samenwerking tussen patiënt, familie en hulpverleners.

Twitter Facebook LinkedIn Mail WhatsApp

Editie

Dit artikel is onderdeel van: Editie 2014/4
Uitgave van de Stichting Tijdschrift voor Psychiatrie waarin participeren de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie en de Vlaamse Vereniging voor Psychiatrie.

Over TvP

Over het tijdschrift Redactie Auteursrichtlijnen Colofon
Abonnementen Abonnee worden Adverteren

Contact

Redactiebureau Tijdschrift voor Psychiatrie
drs. S.L. (Lianne) van der Meer
p/a Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie
Postbus 20062
3502 LB Utrecht
Telefoon: 030 899 00 80
info@tijdschriftvoorpsychiatrie.nl

Copyright

Redactie en uitgever zijn niet aansprakelijk voor de inhoud van de onder auteursnaam opgenomen artikelen of van de advertenties. Niets uit dit tijdschrift mag openbaar worden gemaakt door middel van druk, microfilm of op welke wijze ook, zonder schriftelijke toestemming van de redactie.

© copyright 2022 Tijdschrift voor Psychiatrie