De auteur van dit boek is een psychodynamisch therapeut en ‘psychohistorica’. Dit is het vervolg op haar – ja, het is een Amerikaans boek – ‘succesvolle’ boek How to talk to a narcissist . Een borderlinepersoonlijkheidsstoornis is volgens haar een nog ernstiger stoornis dan narcisme. Zij belooft dat we met haar boek in de hand nieuwe benaderingen leren om met mensen met een borderlinepersoonlijkheidsstoornis te communiceren. Zij verwijst vooral naar haar eigen publicaties (17 keer), meer dan naar Freud, Kohut en Kernberg samen. Het zit vol met psychoanalytisch jargon en zij heeft het herhaaldelijk over haar eigen ontdekking, met de ordinaire naam: ‘V-spot’. Waar de G-spot lust prikkelt, prikkelt de V-spot pijn – de ‘V’ staat voor vulnerability , dat is gerelateerd aan het persoonlijke archaic injury . Cliënten dient voorgehouden te worden dat wat zij ‘gevoelens’ noemen, in feite afweermechanismen zijn.

Lachkar presenteert 8 verschillende typen borderlinepersoonlijkheidsstoornissen, grotendeels zelf verzonnen. Een aantal types is herkenbaar uit het systematische werk van Theodore Millon, naar wie zij overigens niet verwijst. Zij beschrijft ook een aantal fictieve gesprekken met de vrouw van Madoff, de beurszwendelaar, en Ted Bundy, de seriemoordenaar. De ‘ pathologische borderline ’ wordt de ‘minst toxische’ genoemd, dan heb je nog de ‘ maligne borderline ’ waarmee zij op mensen zoals Milosevic en Osama Bin Laden doelt.

Ten slotte spreekt zij over de ‘ transculturele borderline ’, dat zijn mensen uit andere culturen, die hun agressie legitimeren door te verwijzen naar hun cultuur of religie. Daar komt het werk als ‘psychohistorica’ om de hoek kijken: de auteur weet dat islamitisch terrorisme voortkomt uit de ontkenning van het geboorterecht aan Ismaël (hij wordt dan de metafoor voor de Arabieren), die naar de woestijn werd verbannen, terwijl Isaäk (staat voor de Joden, die het gekozen volk zijn) het geboorterecht kreeg. Hier gaat de auteur wat mij betreft helemaal uit de bocht, waarbij realiteitstoetsing, identiteitsdiffusie en primitieve afweer kenmerken van haar beschrijvingen zijn. De obligate tekst op de achterflap, dat dit boek in de boekenkast van elke therapeut thuis hoort, zou ik toch willen duiden als een misverstand.

Dit boek hoeft u niet te lezen. Kenners en aanhangers van het psychodynamische gedachtegoed kunnen elders veel beter terecht, leken zullen hier niets van begrijpen en aanhangers van andere scholen zal het tegen de borst stuiten. Ik vond het vooral uiterst stigmatiserend en wel erg op persoonlijke en/of subculturele fantasie berusten.

Dirk Corstens