Challenging depression is een ‘challenge’ voor de depressieve patiënt, voor wie dit boek (ook) bedoeld is. Je moet over al je cognitieve vermogens beschikken en goed uitgeslapen zijn om je door dit lijvige 656 pagina’s dikke boek heen te werken. Maar als dat lukt dan loont het wel de moeite. Het boek is erg volledig en gedetailleerd en het is bovendien vlot geschreven, door het trio van auteurs: een psychiater, een kinderpsychiater en een psychiatrisch verpleegkundige.

In de eerste hoofdstukken beschrijven de auteurs mooi hoe depressie, door hen ‘de vijand’genoemd, zich toont in verschillende omstandigheden: bij de huisarts (met pijnklachten), bij de therapeut (met relationele problemen), bij de psychiater (met melancholische tekenen), bij de priester (met existentiële vragen), op het werk (met ‘presenteïsme’), bij de kapper of bij vrienden (met allerhande vragen over ‘wat het allemaal nog voor zin heeft’), en in de thuissituatie (door regressie). Daarnaast worden alle persoonlijkheidsstoornissen in detail beschreven, volgens de auteurs om de herkenbaarheid ervan te vergroten en patiënten op weg te helpen naar een adequate psychotherapeutische behandeling.

De volledigheid van het boek is tegelijk ook het enige nadeel. Soms wordt te zeer op onbelangrijke theoretische details ingegaan, waarbij de auteurs volgens mij zowel de patiënt als de clinicus verliezen. De belangrijkste meerwaarde van het boek ligt in de nadruk op de zelfwerkzaamheid van de patiënt met een depressieve stoornis.

Een uitgebreid hoofdstuk bespreekt de verschillende aspecten van de samenwerkingsrelatie met de behandelaar, en reikt instrumenten aan om die werkrelatie te optimaliseren, om te gaan met langdurig geneesmiddelengebruik, het verloop van de aandoening in kaart te brengen en adequaat te communiceren met de behandelaar. De auteurs pleiten voor een gecombineerde medicamenteuze en psychotherapeutische aanpak en bespreken strategieën om meer uit psychotherapie te halen door duidelijke doelen voor ogen te houden, open en eerlijk te communiceren, maar ook door goed in te schatten wanneer de therapeut zijn of haar boekje te buiten gaat.

Ten slotte doen de auteurs ook een poging om de lezer op weg te helpen om de veelheid aan informatie op het internet op een adequate manier te filteren, en studieresultaten verstandig te interpreteren. Kortom, een erg lijvig en soms te gedetailleerd boek, nuttig voor de erg leergierige patiënt, maar zonder meerwaarde voor de belezen psychiater.

Pascal Sienaert