Omdat de kennis over schizofrenie in de laatste jaren een exponentiële vlucht heeft genomen, namen de onderzoekers van het project Genetic Risk and Outcome in Psychosis (group) het op zich om deze samen te vatten in het Handboek schizofrenie.

Vervolgens komen risicofactoren en epidemiologie aan bod, om over te gaan naar de etiologie. Hier worden naast risicogenen ook genetische syndromen en omgevingsfactoren behandeld. Er volgt een overzicht over de pathofysiologie van schizofrenie met onder andere cognitieve stoornissen, elektrofysiologie en neuroanatomie. De klassieke dopamine- en glutamaathypothese komt geconcentreerd aan bod. Een sterkte van deze delen is dat ze zeer complexe materie op goed toegankelijke wijze kunnen verwoorden, zonder te grote omissies.

Er worden enkele hoofdstukken gewijd aan lichamelijke comorbiditeit zoals het metaboolsyndroom of bewegingsstoornissen, maar ook aan psychiatrische comorbiditeit, zoals middelenmisbruik of obsessieve-compulsieve stoornis. Hoewel deze hoofdstukken mooi uitgewerkt zijn, vraag ik mij af of sommige onderwerpen, zoals depressie, niet ontbreken wanneer over comorbiditeit gesproken wordt.

Verder spitsen de auteurs zich toe op de behandeling van de ziekte, waarbij ze niet alleen de klassieke farmacotherapie bespreken, maar ook aandacht geven aan psychotherapie, rehabilitatie en organisatie van zorg. Hierbij heb ik als opmerking dat deze hoofdstukken wel heel beknopt zijn, en sommige aspecten van farmaca, zoals bijwerkingen, meer aandacht verdienen. Ten slotte eindigt het boek met een bondig overzicht over het perspectief van de betrokkene, zowel familie als patiënt.

Dit handboek geeft een ambitieuze inleiding in de kennis van schizofrenie op een toegankelijke, maar vaak zeer beknopte wijze. Ondanks de duidelijke en toegankelijke structuur, is dit een multi-auteursboek en is er weinig samenspel tussen hoofdstukken. Een voordeel hiervan is dat de geïnteresseerde lezer zich tot subdelen kan beperken.

Toch is er een groot nadeel aan dit boek en dat is het complete en consequente negeren van de Belgische of Vlaamse situatie. Dit is bijzonder jammer in hoofdstukken zoals organisatie van de zorg, waarbij de Belgische situatie niet aan bod komt.

Samenvattend: een mooie en beknopte inleiding in de kennis over schizofrenie. Sommige hoofdstukken vormen echte pareltjes, maar soms is men net iets te beknopt.

Tim Moons