Dit boek is bedoeld als een eerste verkenning voor de hulpverlener die in het psychiatrische symptomenveld zijn of haar weg wil zoeken. Het eerste deel behandelt een aantal frequente psychiatrische ziektebeelden. Naast beschrijving van het symptomenbeeld wordt per ziektebeeld pragmatisch weergegeven hoe dit te herkennen en hoe ermee om te gaan. Op deze wijze komt het boekje nog meer als een gids in ‘eerste diagnostiek’ tot zijn recht. In de behandeling is de huisarts een prominente rol toebedeeld. Daarbij worden met een open geest verschillende behandelmogelijkheden beschreven. Contactadressen en doorverwijsadressen zijn op het Vlaamse landschap van de ggz geënt.

Het tweede deel haalt zijn meerwaarde uit de specificiteit van onderwerpen. Zo komen aan bod: gedwongen opname, onverklaarde lichamelijke klachten, ongewenst gedrag, al of niet met agressie, en communicatie rond psychiatrische en psychische aandoeningen. Zoals in het eerste deel is de heldere uiteenzetting van herkenning en behandeling praktisch relevant en geslaagd in zijn opzet.

Er zou nog een deel aan het boek toegevoegd dienen te worden. Daarin zou de louter descriptieve diagnostiek van de caleidoscopische waaier aan symptomen gekoppeld kunnen worden aan betekenis en samenhang van psychopathologische verschijnselen. Betekenis kan een objectiverende tendens van classificatie – schatplichtig aan het dsm-construct – openbreken naar een benadering die meer recht doet aan het subject getroffen door en verwikkeld in een psychiatrische aandoening. Samenhang veronderstelt een visie op psychiatrische stoornissen die niet versplinterd is zoals nu het geval is – bijvoorbeeld de factor van minstens drie die er nu bestaat tussen de eerste en de huidige editie van (alweer) de dsm wijst daarop – maar een interne coherentie in en tussen ziektebeelden impliceert. Met andere woorden: nosografie gebaseerd op nosologie.

Als eerste kennismaking is het dus een handig boekje – echter geen handboek.

M. Calmeyn