Dit boek gaat over wat in Nederland het herstelconcept wordt genoemd. In dit concept staat het cliëntenperspectief centraal. In de recent door ggz Nederland uitgebrachte visie op de (langdurende) zorg aan mensen met ernstige psychische aandoeningen, wordt gekozen voor het herstelconcept als leidend principe. Elementen van het herstelconcept zijn: versterking van de eigen regie van de cliënt, aandacht vanuit de zorg voor meerdere levensgebieden, het centraal stellen van het eigen levensverhaal van de cliënt en het meer gebruikmaken van ervaringskennis van cliënten. De auteur begint het boek met een kritiek op de huidige (medicamenteuze) behandelmethoden. Hierbij noemt hij dat de effectiviteit van medicatie sterk wordt overdreven en langetermijneffecten worden onderschat. Ook is er te weinig aandacht aan subjectieve bijwerkingen van medicatie zoals afvlakking van het gevoelsleven. Verder geeft hij aan dat professionals in hun benadering van de cliënt (het woord ‘patiënt’ past niet in het kader van het herstelconcept) onvoldoende luisteren naar diens inbreng. Hierbij kan een rol spelen dat professionals bang zijn beschuldigd te worden van het onderbehandelen van een cliënt wanneer zij zich niet aan het algoritme van een richtlijn houden. De auteur stelt dat het domineren van de evidence-based medicine heeft geleid tot een sterke afname van het gericht zijn op de context van de cliënt. Het grootste deel van het boek bestaat uit het uiteenzetten hoe men de principes van het herstelconcept in praktijk kan brengen. Hierbij geeft de auteur veel concrete voorbeelden uit projecten in diverse landen. Aan bod komen elementen zoals de cliënt helpen bij het ontwikkelen van een positieveidentiteit, het ondersteunen van de sociale inclusie en het aansluiten bij de eigen doelen van de cliënt. Een hoofdstuk is gewijd aan positieve psychologie; dit betreft de uitgangspunten die kunnen bijdragen aan een bevredigend leven. Daarbij moeten professionals zich niet zozeer erop richten dat de cliënt zich beter zou moeten gaan voelen, maar meer op het ondersteunen bij het zich weer betrokken gaan voelen bij zijn eigen leven. De auteur beschrijft op welke wijze de professional de cliënt kan helpen bij het maken van keuzes. Ook bespreekt hij de spanning die kan ontstaan wanneer een cliënt wensen heeft die de behandelaar als risicovol beschouwt. Het boek is goed geschreven en bevat ontzettend veel informatie. Er zijn tabellen waarin de besproken punten worden samengevat. Soms is er sprake van enige herhaling, maar dit is niet storend. Het boek is zo geschreven dat men de afzonderlijke hoofdstukken heel goed apart kan lezen; de auteur geeft hiervoor ook een leeswijzer. Het herstelconcept is in de (langdurende) zorg zeer actueel. Dit boek is een aanrader voor een ieder dit zich verder in dit concept wil verdiepen en voorbeelden zoekt hoe dit in de praktijk vorm te geven.

J.W. Hummelen