De uitnodiging om een recensie te schrijven over de nieuwe editie van Inleiding tot de gedragstherapie kwam als een aangename verrassing. Het was ook een aanleiding om de eerdere editie weer eens uit de kast te pakken, die al te lang onaangeroerd op de plank had gestaan. Dirk Hermans, die voor de huidige editie het voortouw heeft genomen, noemt in zijn voorwoord dat het boek de gedegen Leuvense opleiding van de drie auteurs in de experimentele psychologie weerspiegelt. Degelijkheid is inderdaad wat het boek uitstraalt, van de eerste hoofdstukken over de grondslagen en de geschiedenis van de gedragstherapie tot het laatste hoofdstuk over de evaluatie van het behandelbeloop en de n=1-studie. In de huidige editie is een aantal wijzigingen ingevoerd. De hoofdstukken over de grondslagen en de geschiedenis van de gedragstherapie zijn beknopter gehouden. Het hoofdstuk over het gedragstherapeutisch proces is aanzienlijk uitgebreid en wordt ook ruim geïllustreerd met klinische voorbeelden. Aan de holistische theorie bij patiënten met complexe problematiek wordt apart aandacht besteed, omdat 'de therapeut nimmer uit het oog mag verliezen dat hij niet puur van doen heeft met een probleem maar met een mens met een probleem'. Een zinsnede die mij uit het hart gegrepen is. In plaats van de haast encyclopedische opsomming van modificatieprocedures in de vijfde druk, worden in het huidige hoofdstuk over de behandelmethoden systematisch de vier klassieke procedures beschreven: exposure, operante en cognitieve technieken en technieken voor ontspanning. Een zeer belangrijke, en voor degenen die hun opleiding in de gedragstherapie nog moeten afmaken ongetwijfeld zeer welkome toevoeging, is het laatste hoofdstuk over de evaluatie van het behandelbeloop. Niet alleen de n=1-studie komt in dit hoofdstuk uitgebreid aan bod, maar ook bijvoorbeeld de zeer bruikbare definities van klinische significantie en betrouwbare verandering. Kortom: een nieuwe, verfrissende editie van een leerboek dat zijn plaats in de boekenkast al ruimschoots verdiend had. Deze uitgave is even degelijk als de vorige, maar met meer klinische voorbeelden en bruikbare toevoegingen op het gebied van de wetenschappelijke evaluatie van het behandelresultaat. Gezien de theoretische basis gaat het nog altijd meer om een leerboek dan een handboek voor de klinische praktijk, maar desalniettemin is het zeer bruikbaar voor opleidelingen, therapeuten en supervisoren. In ieder geval verdient deze nieuwe druk vaker uit de kast te worden genomen dan mijn vorige editie.

A.E.M. Speckens