Bij alle patiënten met een dementie komt er in het beloop van de ziekte een moment dat er uitspraken gedaan moeten worden over de bekwaamheid ten aanzien van het uitvoeren van bepaalde activiteiten of het nemen van bepaalde beslissingen. Hierbij kan men denken aan beslissingen over de medische behandeling, het beheer van financiën, het besturen van een voertuig en het opstellen van een testament. Respect voor de autonomie van de patiënt enerzijds en het beschermen van de patiënt, zijn naasten en de samenleving tegen de negatieve gevolgen van de ziekte anderzijds moeten hierbij tegen elkaar worden afgewogen. Dit is veelal een moeilijke taak en er zijn geen duidelijke klinische richtlijnen voorhanden over hoe deze afweging te maken. Het European Dementia Consensus Network (edcon) heeft een inventarisatie gemaakt van de wet- en regelgeving op dit terrein in verschillende Europese landen, en mede op basis van de resultaten een consensusdocument opgesteld. Dit vormt samen met enkele algemene hoofdstukken de inhoud van dit boek. De eerste vier hoofdstukken gaan over de rol van neuropsychologisch onderzoek bij beoordeling van competentie, de rol van hersenstructuren bij beslisvaardigheid, en de manier waarop bepaalde ziekten en medicamenten de beslisvaardigheid kunnen beïnvloeden. Na twee hoofdstukken over respectievelijk de ethische en juridische aspecten van de beoordeling van beslisvaardigheid volgen enkele hoofdstukken over de beoordeling van de competentie in verschillende contexten: autorijden, het bezit van vuurwapens, het opstellen van een testament en wilsverklaringen, en het geven van informed consent voor wetenschappelijk onderzoek. De overige 18 hoofdstukken beschrijven de wet- en regelgeving in de 18 verschillende Europese landen die meededen met de inventarisatie. Opvallend is de grote diversiteit van de regelgeving tussen de landen. De uiteindelijke consensustekst beslaat één pagina en bevat teleurstellend slechts algemene uitspraken. Deze consensustekst kan ook gevonden worden via de website van edcon: http://www.edcon-dementia.net/en/ consensusoverview.php. Wie een praktische richtlijn of handleiding verwacht over hoe in de kliniek te handelen bij de beoordeling van beslisvaardigheid zal over dit boek teleurgesteld zijn. Het aardige van dit boek is vooral dat men eigen ideeën en handelwijzen kan spiegelen aan de internationale opvattingen en aan verschillende wet- en regelgevingen. Deze spiegeling kan tot verdere nuancering van de eigen opvattingen leiden, hetgeen de dagelijkse praktijk van de lezer kan beïnvloeden en de kwaliteit van de beoordelingen zal doen toenemen.

A.F.G Leentjens