Oorlogen, genocide, discriminatie en schending van mensenrechten verstoren de intermenselijke relaties en kunnen grote psychische schade veroorzaken. Ook interpersoonlijke conflicten, bijvoorbeeld tussen echtelieden, kunnen diepe geestelijke wonden achterlaten. Verzoening is vaak een voorwaarde voor herstel en voor het maken van een nieuwe start; mensen zijn en blijven tot elkaar veroordeeld. Dit gegeven is het onderwerp van het boek Trauma, truth and reconciliation. Voor het tot stand brengen van verzoening bestaat geen standaardrecept. Cultuur, de politieke context, de voorgeschiedenis en de verwachtingen van mensen vragen om een aanpak 'op maat'. Het onderwerp trauma en verzoening wordt uitgewerkt vanuit het perspectief van de slachtoffers en de daders. Auteurs uit kringen van de filosofie, theologie, psychoanalyse, psychologie en psychiatrie, onder wie de Nederlandse psychiaters Glas en Verhagen, hebben een bijdrage aan dit boek geleverd. De eerste hoofdstukken schetsen parallellen tussen het werk van verzoeningscommissies, zoals de South African Thruth and Reconciliation Commission ('Waarheidscommissie'), en het werk van psychotherapeuten. Uiteraard zijn er ook verschillen, bijvoorbeeld de roep om rechtvaardigheid. Daarna volgt een aantal hoofdstukken dat gewijd is aan de relatie tussen het zich uiten in verhalen, het vertellen van de waarheid en het bewerkstelligen van verzoening. Genoemde relatie wordt vervolgens theoretisch uitgediept vanuit verschillende filosofische en psychotherapeutische gezichtspunten. Hierbij worden met name de functie en het belang van het vergeven onder de loep genomen. De laatste hoofdstukken gaan over de nadelige effecten van het onderdrukken van het vertellen van de waarheid op vergeven en verzoenen. Het boek is een bloemlezing van theoretische en praktijkgerichte artikelen uit verschillende wetenschappelijke richtingen. De redactie is er goed in geslaagd een samenhang tussen de verschillende hoofdstukken tot stand te brengen. Over het algemeen straalt het boek een optimisme uit, hoewel er ook grenzen aan het vermogen van mensen tot vergeving en verzoening zitten. Ter illustratie van dat laatste wordt iemand die de Holocaust overleefde aan het woord gelaten. Het boek is niet alleen informatief en instructief, maar ook inspirerend. Warm aanbevolen voor hulpverleners en anderen die met getraumatiseerde mensen te maken hebben.

F.A.M. Kortmann