achtergrond Dwangmaatregelen worden in de psychiatrie frequent toegepast wanneer het gedrag van een patiënt een gevaar vormt voor de patiënt zelf of voor anderen. Er bestaat geen (internationale) consensus over welke dwangmaatregel voor de patiënt het minst ingrijpend is. In Nederland is separatie relatief vaak eerste keus, terwijl in veel andere landen - zoals Zweden en Groot-Brittannië - juist vaker voor dwangmedicatie wordt gekozen.
doel Onderzoeken wat patiënten zelf de minst ingrijpende dwangmaatregel vinden.
methode Wij enquêteerden ruim 100 patiënten op 3 acuteopnameafdelingen, kort voor ontslag. We vroegen naar hun ervaringen met dwangmedicatie en separatie, de mate waarin zij de maatregel achteraf als effectief beoordeelden, in hoeverre ze de maatregel als onaangenaam hadden ervaren en naar welke maatregel hun voorkeur zouzijn uitgaan als zij hadden mogen kiezen.
resultaat Evenveel patiënten kozen voor separatie als voor dwangmedicatie. Er was geen verschil tussen beide maatregelen in de door de patiënten ervaren effectiviteit, noch in de mate waarin men de maatregel onaangenaam vond. Een opvallende bevinding was dat twee keer zoveel mannen als vrouwen voor separatie kozen.
conclusie Het is goed mogelijk om patiënten te vragen naar de dwangmaatregel die voor hen persoonlijk het minst ingrijpend is.