achtergrond In een eerder artikel in dit blad (Berger e.a. 2002) werd aangetoond dat de cognitieve stijlkenmerken 'zwakke centrale coherentie' en 'gebrekkige mentale schakelvaardigheid' weliswaar vaak voorkomen bij autismespectrumstoornissen, maar bij toetsing niet universeel blijken te zijn voor deze patiëntengroep. Mogelijk heeft dit consequenties voor het verloop van een behandeling.
doel In een vervolgonderzoek is bij 44 normaal intelligente adolescenten met autisme- spectrumstoornissen tijdens een residentiële behandeling onderzocht of deze cognitieve stijlkenmerken kunnen voorspellen of er verbetering van de sociale vaardigheden optreedt na 3 jaar behandeling.
methode Op basis van factorscores op een uitgebreide neuropsychologische testbatterij zijn subgroepen samengesteld met zwakke respectievelijk sterke centrale coherentie en mentale schakelvaardigheid. Vervolgens is met variantieanalyses onderzocht of de subgroepen voorspellend waren voor veranderingen op drie aspecten van sociaal functioneren: autistische symptomatologie, sociale intelligentie en sociale competentie.
resultaten Er bleek sprake van een kleine, maar significante vooruitgang op alle gemeten sociale domeinen. Er waren echter duidelijke individuele verschillen in de mate van vooruitgang. Mentale schakelvaardigheid bleek voorspellend te zijn voor een klinisch merkbare vooruitgang in sociale competentie.
conclusie Het gevonden verband tussen mentale schakelvaardigheid en sociale competentie pleit voor een differentieel behandelaanbod dat rekening houdt met verschillen in cognitieve stijl.