achtergrond Rapid cycling is een beloopsvorm van de bipolaire stoornis die gekenmerkt wordt door frequent recidiverende episoden en een matige respons op farmacotherapie. Het is onduidelijk of het hier om een subtype van de bipolaire stoornis gaat, dat mogelijk een andere pathofysiologische achtergrond heeft.

doel Te beschrijven of, en in welke mate, de rapid-cycling- en de non-rapid-cyclingbeloopsvorm onderscheiden kunnen worden op basis van patiëntkenmerken, klinische kenmerken anders dan episodefrequentie, en respons op behandeling.

methode Naast literatuuronderzoek, waaronder een meta-analyse, werd prospectief onderzoek verricht bij 539 patiënten met een bipolaire stoornis. Hierbij werd naast de traditionele dichotome benadering gekozen voor een dimensioneel perspectief.

resultaten Rapid cycling is geassocieerd met diverse demografische, biografische, en psychiatrische factoren die alle geleidelijk toenemen bij een oplopende episodefrequentie, zonder dat er een duidelijke grens getrokken kan worden met non-rapid cycling. Depressieve verschijnselen staan bij alle patiënten met een bipolaire stoornis op de voorgrond; manische verschijnselen nemen toe naarmate de stoornis frequenter recidiveert. Lithium blijft ook bij rapid cycling de eerste keus stemmingsstabilisator; er zijn geen aanwijzingen dat andere middelen bij voorbaat effectiever zijn.

conclusie Rapid cycling is geen apart subtype van de bipolaire stoornis, maar op te vatten als een van de uitersten op het continuüm van episodefrequenties.