achtergrond Diverse bronnen wijzen erop dat agressie tegen personeel van penitentiaire inrichtingen veelvuldig voorkomt. Toch zijn gedetailleerde registratiegegevens over de aard, oorzaken en ernst van agressief gedrag in detentiecentra schaars.
doel Meer inzicht krijgen in aard en ernst van agressie bij gedetineerden met ernstige psychiatrische stoornissen.
methode Van 1 oktober 2001 tot en met 31 juli 2002 (10 maanden) werden alle agres-sieve handelingen van gedetineerden op de 7 afdelingen van de Forensische Observatie en Begeleidingsafdeling (66 cellen) geregistreerd, met een aan het gevangeniswezen aangepaste versie van de Staff Observation Aggression Scale-Revised.
resultaten Gedurende de 10 maanden werden 186 agressieve incidenten gerapporteerd, waarmee de omgerekende frequentie per cel op 3,4 incidenten per jaar kwam. Ongeveer 1 op de 7 gerapporteerde incidenten had fysieke gevolgen voor de slachtoffers en de agressie richtte zich doorgaans tegen het personeel (79%). De agressiefrequentie was hoog op de afdeling 'very intensive care' (9 incidenten per cel per jaar). De directe aanleiding tot agressie lijkt bij deze patiëntencategorie significant vaker in het ziektebeeld te liggen. Agressie vindt verder vaak plaats in deuropeningen van de cellen.
conclusie Overvraging en overprikkeling lijken - ondanks de structuur en rust die men aan de patiënten van de Forensische Observatie en Begeleidingsafdeling biedt - toch nog een rol te spelen bij het ontstaan van agressie, vooral bij de meest ontregelde (psychotische) gedetineerden. In het licht van de discussie over het huisvesten van meer dan één gedetineerde per cel, is het interessant dat meer dan een kwart van de incidenten in deuropeningen van de cellen plaatsvond. Een van de mogelijke nadelen van meerpersoonscellen die namelijk door penitentiaire inrichtingswerkers worden genoemd, is dat er juist bij het in- en uitsluiten vaak gevaarlijke situaties kunnen optreden.