achtergrond Stoornissen in het reflectief functioneren of mentaliseren spelen volgens de Britse onderzoeker Fonagy een centrale rol bij de ontwikkeling van persoonlijkheidspathologie. Met name vroegkinderlijke trauma's als mishandeling en misbruik verstoren de reflectieve functie.
doel Dit literatuuronderzoek beschrijft de relatie tussen hechting, metacognitie en reflectieve functie in relatie met de pathogenese van persoonlijkheidstoornissen.
methode Voor de samenstelling van dit literatuuroverzicht is gebruikgemaakt van handboeken over attachmentonderzoek, een bibliografie van Fonagy en een gerichte internetzoekopdracht naar voordrachten en verslagen van lopende onderzoeksprojecten van Fonagy in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië.
resultaten De reflectieve functie is een maat voor het vermogen tot mentaliseren, waarmee bedoeld wordt het kunnen beleven van anderen als wezens met een eigen geest. Dit reflectief vermogen blijkt ernstig belemmerd bij personen met een persoonlijkheidstoornis. Seksueel misbruik, mishandeling en verlies tijdens de kinderleeftijd blijken een hinderpaal bij de ontwikkeling van de reflectieve functie. De reflectieve functie is meetbaar met een schaal, ontwikkeld door Fonagy en medewerkers, die ontleend is aan het Adult Attachment Interview.
conclusie In de psychotherapie met patiënten met een voorgeschiedenis van fysieke of seksuele trauma's of een persoonlijkheidstoornis dient men aan te sluiten bij de reflectieve functie. Deze kan toenemen met een aanpak die bekend staat als 'developmental help'. De mate van reflectief functioneren kan ook dienen als maat voor de effectiviteit van de psychodynamische behandeling van persoonlijkheidsstoornissen, posttraumatische stress-stoornissen en dissociatieve stoornissen.