Een succesvolle rehabilitatie van de chronische patient stoelt met name op interventies in het sociale milieu (Shepherd 1989). Voor verbetering van het sociaal functioneren is het versterken van bestaande rollen nodig, en het scheppen van handelingsruimte waarin de patiënt nieuwe rollen kan ontwikkelen (Bennett 1978). Ter beoordeling van het sociaal functioneren van psychiatrische patiënten kan de hulpverlener in het Nederlands taalgebied beschikken over een zevental instrumenten, die met name voor onderzoeksdoeleinden zijn ontwikkeld. Geen van deze instrumenten gaat in op de ontwikkeling van het sociaal functioneren. De meeste instrumenten zijn ook sterk individugebonden; het gedrag wordt beoordeeld in relatie tot bestaande maatschappelijke, of door de onderzoeker gehanteerde, normen. Juist bij chronisch psychiatrische patienten is het gedrag een resultante van interactie van het individu met zijn omgeving (Adler 1984). Dit artikel laat aan de hand van een voorbeeld zien hoe de ontwikkeling van sociaal functioneren kan worden geanalyseerd. Het behandelt de uitgangspunten van een instrument waarmee sociaal functioneren in het kader van een handelingsoriëntatie door de hulpverlener kan worden beoordeeld.