In de geschiedenis van de Nederlandse psychiatrie wordt een belangrijke plaats ingenomen door een gestichtsarts: J.N. Ramaer (1817-1887). Ramaer was een van de oprichters van de Nederlandse Vereeniging voor Psychiatrie en was werkzaam als Inspecteur der Krankzinnigengestichten. Het leven van Ramaer en de geschiedenis van zijn bibliotheek is beschreven door Lindeboom (1982). In dit artikel wordt ingegaan op het wetenschappelijk werk van Ramaer. De invloed wordt beschreven van de Duitse psychiater Wilhelm Griesinger. Deze streefde naar een natuurwetenschappelijke psychiatrie, waarin psychische stoornissen worden opgevat als het resultaat van fysische processen. In deze psychiatrie had de fysiologie het primaat, aangezien deze discipline (i.t.t. de anatomie) een procesmatige aanpak van ziekte en gezondheid mogelijk maakte. Ramaer ondersteunde de opvattingen van Griesinger en met name diens strijd tegen het zogenaamde `ontologisch' denken, dat als de grootste hinderpaal werd beschouwd op de weg naar een fysiologische psychiatrie. De auteur concludeert dat het programma van Ramaer (en Griesinger) onuitvoerbaar was, omdat ziekte en gezondheid niet in puur fysische termen zijn te begrijpen.