Dit artikel is een revisie van vroeger gepubliceerde opvattingen over wanen en hallucineren en geeft bovendien een aanvulling op de zijnswijzen van bewustzijn zoals deze destijds door de auteur in zijn boek 'De Sympathische Mens' werden behandeld. Bewustzijn wordt aangegeven als bewust wijze van zijn. Er zijn drie zijnsmodaliteiten, de sympathische, de waarnemende en de reflectieve, waarvan een altijd domineert over de beide andere. Deze dominantie is transitief. Van de stoornissen van waarnemen worden speciaal wanen en hallucineren behandeld in verband met bovenstaande conceptie.