achtergrond Bipolaire stoornissen vertonen een grote verscheidenheid in verschij-ningsvorm en longitudinaal beloop. Dit heeft grote invloed op diagnostiek en behandeling en op de interpretatie van wetenschappelijk onderzoek.
doel Komen tot een voorstel voor het stageren en profileren van bipolaire stoornissen.
methode In de literatuur werd gezocht naar evidentie voor het definiëren van stadia van ziekteprogressie en beloopbepalende risicofactoren.
resultaten Stadia van bipolaire stoornissen variëren van een symptoomloze fase met verhoogd risico tot een therapieresistente chronisch-recidiverende stoornis. Familiaire belasting met recidiverende stemmingsstoornissen, affectieve symptomen op de kinderleeftijd en een depressie in de adolescentie zijn krachtige voorspellers voor een latere bipolaire stoornis. In de door ons voorgestelde profilering worden, naast de klinische symptomen volgens de geldende classificatie, ook klinisch relevante voorspellers voor een ongunstig beloop opgenomen, zoals beginleeftijd, cognitieve profielen, comorbiditeit, omgevingsfactoren, psychose, suïciderisico, ziekte-inzicht en therapierespons. Er zijn beperkte aanwijzingen voor genetische en andere biologische markers.
conclusie Het toepassen van stagering en profilering kan bijdragen aan tijdige diagnostiek, preventieve strategieën en op de persoon toegesneden behandeling. Ook geeft het richting aan wetenschappelijk onderzoek.