Dr. M.H.M. de Wolf is klinisch psycholoog, psychotherapeut en psychoanalyticus bij het Nederlands Psychoanalytisch instituut. Hij promoveerde op een onderzoek naar de aard en kwaliteit van het proces in kortdurende psychoanalytische behandelingen. De Wolf kiest voor een wetenschappelijke benadering van de psychoanalyse en de psychoanalytische therapie. Hij beschrijft menselijk gedrag als een complexe interactie tussen nature en nurture . Het resultaat van een samenkomen van genetische kwetsbaarheden, neuro-hormonale structuren en vroege objectrelaties. Deze hedendaagse benadering overstijgt het cartesiaans dualisme, zonder te vervallen in reductionisme of strikt werken volgens protocollen. Denkmodellen rond hechting en mentalisatie vormen het zwaartepunt van deze ontwikkelingen. Deze visie maakt de psychoanalyse tot een potentieel voorwerp van wetenschappelijk onderzoek. Hieruit volgt ook aandacht voor onderzoek naar de werkzaamheid van psychoanalytische behandelingen. De praktijk van de psychoanalyse wordt onder invloed van deze evolutie meer een ambacht dan een kunstvorm.

 

Vervolgens worden specifieke behandelvormen toegelicht. Naast de klassieke (kort- en langdurende, laag- en hoogfrequente) vormen van individuele psychoanalytische therapie komen ook recentere evidence-based behandelvormen aan bod: kortdurende psychoanalytische steungevende psychotherapie voor het behandelen van depressieve stoornissen, affectfobiebehandeling van McCullough, transference focused psychotherapy (Kernberg) en mentalisation-based-treatment (Fonagy e.a.). De auteur beschrijft de theorie en het verloop van deze verschillende psychoanalytische behandelvarianten. Er wordt ook een hoofdstuk gewijd aan de effectiviteit van deze behandelvormen. Het boek omvat bovendien een uitstekend overzicht van de relevante meta-analyses en in de bijlagen vindt men lijsten en tabellen met statistische informatie.

We mogen ons alvast verheugen op deel twee van het tweeluik dat later volgt. Daarin komen de normale en de pathologische ontwikkeling aan bod met vooral aandacht voor de interactie tussen biologie en psychologie.

Het boek is in ons taalgebied de best beschikbare bron voor wie geïnteresseerd is in een actuele stand van zaken aangaande de individuele psychoanalytische therapie. De Wolf slaagt erin om zowel de theorie als de praktijk bevattelijk voor te stellen. Dit mooi gebonden en uitgegeven handboek biedt een degelijke inleiding tot de hedendaagse psychoanalytische praktijk en verdient zeker een plaats in de opleiding van psychologen, psychotherapeuten en psychiaters.

E. Ceysens