achtergrond Kwalitatieve onderzoeksmethoden worden de afgelopen jaren steeds vaker toegepast in de onderzoekspraktijk van de gezondheidszorg. Onderwerpen als de beleving van ziekte of de arts-patiëntcommunicatie lenen zich nu eenmaal beter om met kwalitatieve methoden onderzocht te worden. Ook in evaluatieonderzoek (van bijvoorbeeld interventies) wordt steeds meer gebruik gemaakt van kwalitatieve onderzoeksmethoden. De groeiende aandacht voor dit type onderzoek blijkt ook uit het toenemend aantal publicaties in vooraanstaande wetenschappelijke tijdschriften zoals bmj en jama.
doel Verhelderen wat kwalitatief onderzoek is en wat de meerwaarde ervan kan zijn voor de psychiatrie.
methoden Inleidende voordracht.
resultaten De meest gebruikte methoden in kwalitatief onderzoek zijn het interview, de (participerende) observatie, focusgroepen en de documentanalyse. Naast een puur kwalitatief design zien we ook steeds vaker zogenaamde mixed-methods designs waarin zowel kwalitatieve als kwantitatieve methoden worden gebruikt. Kwalitatief onderzoek wordt dan bijvoorbeeld ingezet (vooraf) ter voorbereiding van kwantitatief onderzoek zoals het ontwikkelen van een vragenlijst, of (achteraf) om kwantitatieve onderzoeksresultaten beter te begrijpen. In aanloop op een aantal concrete voorbeelden van kwalitatief onderzoek in de psychiatrie wordt een algemene inleiding gegeven over de ins en outs van kwalitatief onderzoek (aard ervan, theorie en stromingen, methoden en technieken van dataverzameling en analyse, kwaliteitscriteria, uitdagingen in psychiatrisch onderzoek).
conclusie Kwalitatief onderzoek heeft voor- en nadelen. Het heeft meerwaarde voor de psychiatrie vanwege het exploratieve en participatoire karakter.