achtergrond Cognitieve achteruitgang, stemmingsproblemen, gedrags- en slaapstoornissen zijn van grote invloed op het leven van patiënten met dementie en hun familieleden. Deze symptomen zijn geassocieerd met verstoringen van het circadiane ritme.
doel Onderzoeken of de progressie van cognitieve en non-cognitieve symptomen bij dementie afneemt door langetermijnbehandeling met lichttherapie of melatonine (welke van invloed zijn op het circadiane ritme), of een combinatie van beide.
methoden Middels een dubbelblinde, placebogecontroleerde, 2 x 2 gerandomiseerde onderzoeksopzet werd bij 189 (overwegend) demente ouderen onderzocht wat het effect was van dagelijkse blootstelling aan helder licht (ongeveer 1000 lux) of gedimd licht (ongeveer 300 lux), gecombineerd met een behandeling met melatonine (2,5 mg) of een placebo.
resultaten Licht verbeterde de score op de Cornell Scale for Depression in Dementia (csdd) met 1,5 punt (95% ci= 0,24 tot 2,70) ten opzichte van de placebolichtgroep. Melatonine had geen significant effect op de csdd-score, maar resulteerde wel in een verslechtering van stemming op de Philadelphia Geriatric Centre Affect Rating Scale, (positief affect -0,5 punt, 95% ci= -0,1 tot -1, negatief affect +0,8 punt, 95% ci= 0,20 tot 1,44). Bij melatonine werd tevens een toename in teruggetrokken gedrag gezien, hoewel dit niet werd gevonden als de behandeling gecombineerd werd met helder licht. Tevens waren er positieve effecten van licht op cognitie (mini mental-state examination, mmse) en adl-functioneren. Melatonine verkortte de inslaaptijd (-8,2 minuten, 95% ci = 1,08-15,38) en verlengde de totale slaapduur (+ 27 minuten, 95% ci = 9-46). Gecombineerde behandeling leidde tot een toegenomen slaapefficiëntie met 3,5% (95% ci, 0,8-6,1%) en tot verbetering van agressief gedrag.
conclusie De simpele toepassing van een toegenomen lichtintensiteit in de woonkamer laat een verbetering zien van cognitie, stemming, gedrag, adl-functies en slaap. Melatonine verbetert met name slaap, maar had een nadelig effect op stemming wat gedeeltelijk tegengegaan kan worden door gelijktijdige behandeling met helder licht.