achtergrond Depressie is voor de meeste mensen een recidiverende aandoening. Veel patiënten met depressie hebben tevens last van lichamelijke klachten, die niet specifiek aan een bepaalde lichamelijke ziekte kunnen worden toegeschreven. In deze deelstudie hebben wij onderzocht in hoeverre deze onbegrepen of niet te verklaren lichamelijke klachten het beloop van depressie kunnen voorspellen bij de door ons onderzochte groep van mensen met een recidiverende depressie.
doel Bewustwording van het aanhoudende karakter van lichamelijke klachten bij deze recidiverende groep patiënten. Inzicht geven in de belangrijkste lichamelijk onbegrepen klachten en de wijze waarop dit inzicht in de klinische praktijk kan worden toegepast.
methoden Op basis van drie meetmomenten (met een Physical Symptom Checklist) gedurende 12 maanden werden twee groepen geselecteerd uit het Delta-cohort van patiënten met recidiverende depressie: 41 patiënten met aanhoudend veel somatisch onverklaarde lichamelijke klachten en 34 patiënten met aanhoudend lage of geen klachten. Door deze twee groepen met elkaar te vergelijken, konden wij naar het beloop van de lichamelijke klachten en naar hun betekenis voor terugval kijken.
resultaten Het bleek dat over een periode van drieënhalf jaar deze aanhoudende klachten een duidelijke predictieve waarde hebben ten aanzien van terugval en recidivering van depressie. Dit gold ook na correctie voor het aantal eerdere episoden, de leeftijd waarop depressie was begonnen en het gebruik van antidepressiva. Ondanks dat mensen niet depressief waren, bestonden er toch chronische lichamelijke klachtenen recidiveerden zij eerder dan mensen die deze klachten niet hadden.
De lichamelijke klachten die het meest werden vermeld, waren pijn in de armen en benen (54%), spierspanningen (54%), rugpijn (51%), kortademigheid (49%), misselijkheid (41%) en hoofdpijn (37%).
conclusie Besproken wordt op welke wijze deze kennis van somatisch onbegrepen lichamelijke klachten de klinische zorg voor mensen met recidiverende depressie zou kunnen veranderen.