achtergrond Antipsychotica zijn effectieve geneesmiddelen die worden voorgeschreven aan een grote groep patiënten. De bijwerkingen kunnen echter leiden tot ernstige somatische complicaties en vroegtijdig overlijden. Het gaat om metabole, cardiovasculaire, neurologische, hematologische, gastro-intestinale en urogenitale bijwerkingen.
Cardiovasculaire aandoeningen en diabetes mellitus type II zijn prevalent bij patiënten met ernstige psychiatrische stoornissen. De kans op diabetes mellitus type II is geassocieerd met de nieuwe generatie antipsychotica, het ziektebeeld en de leefstijl van de patiënt.
De gevolgen van de bijwerkingen voor de patiënt worden onderschat, hebben invloed op de kwaliteit van leven en vormen vaak een reden om te stoppen met de medicijnen.
doel Nadelige effecten van medicatie opsporen, gezondheidsrisico’s en gezondheidsproblemen verminderen en de kwaliteit van leven verhogen. Bevorderen van compliance door het verminderen van de bijwerkingenlast en deskundigheid ontwikkelen en uitdragen.
methoden Patiënten worden gescreend op somatische klachten, gebruikte medicamenten, voeding, beweging en familiaire belasting voor diabetes en cardiovasculaire aandoeningen. Daarnaast wordt de Udfalg for Kliniske Undersogelser (uku) (Lingjaerde e.a. 1987) afgenomen, lichamelijk, bewegings- en laboratoriumonderzoek gedaan.
Op basis hiervan volgen een advies voor behandeling van de somatische complicaties en assistentie bij de uitvoering.
resultaten Er zijn 360 mensen onderzocht. De prevalentie van somatische complicaties bij mannen (M) versus vrouwen (V) zijn: overgewicht (M 76%, V 74%); metabool syndroom (M 25%, V 22%); seksuele bijwerkingen (M 22%, V 29%); bewegingsstoornissen (M34%, V39%).
Leefstijlcoaching vormt een vast onderdeel binnen de screening en follow-upcontacten. Naast deze interventie werd bij 64% een medicatiewijziging geadviseerd. De poli heeft bij 20% hiervan ondersteuning geboden aan de voorschrijvend arts bij de uitvoering van dit advies. De patiëntwaardering is hoog (8,2) en de interventies lijken de medicatietrouw positief te beïnvloeden.
conclusie De polikliniek bijwerkingen heeft een belangrijke bijdrage in het opsporen van somatische comorbiditeit en bevordert de patiëntentevredenheid. De kracht van de poli zit in de uitgebreide screening.