achtergrond Herhaaldelijk is aangetoond dat de vroeg tijdens de behandeling gemeten therapeutische relatie geassocieerd is met het uiteindelijke effect van de therapie. In de meeste studies is echter geen rekening gehouden met het eventuele effect van het vroeg opknappen op de ontstane therapeutische relatie en het is daarom de vraag of de voorspellende waarde van de therapeutische relatie daarvan wel onafhankelijk is.
doel Het bepalen van de psychometrische kwaliteiten van de Helping Alliance Questionnaire I (haq i) en de mate waarin de kwaliteit van de therapeutische relatie bepaald wordt door symptoombeloop. Het beantwoorden van de vraag of de therapeutische relatie een onafhankelijke voorspeller is voor de behandeluitkomst.
methoden Bij 142 patiënten afkomstig uit verschillende rct’s naar de effectiviteit van kortdurende psychodynamische steungevende psychotherapie (kpsp) bij depressies werd de therapeutische relatie gemeten na 12 weken en aan het einde van de behandeling (week 24). Er werd een factoranalyse uitgevoerd en een multilevel regressieanalyse om de onderlinge verbanden te bepalen tussen het beloop van depressiescores, de therapeutische relatie en de uiteindelijke uitkomst. De Hamilton Depression Rating Scale (hdrs-17) werd gebruikt als ernstmaat.
resultaten Er komen twee factoren naar voren: 1. kwaliteit van de relatie en 2. interne verandering. Beide factoren voorspelden opknappen tussen week 12 en week 24. Dit was onafhankelijk van de mate waarin na week 12 reeds symptoomverbetering was opgetreden.
conclusie De therapeutische relatie kan worden onderscheiden in de beleefde kwaliteit van de relatie door de patiënt en een subjectief gevoel van verbetering. Dit laatste lijkt vooraf te gaan aan daadwerkelijke symptoomverbetering, Beide factoren voorspellen de latere uitkomst. Deze bevinding draagt bij aan de verdere ontwikkeling van het theoretisch concept over de therapeutische relatie en kan voor de clinicus behulpzaam zijn om richting te geven aan het therapeutisch proces.