achtergrond Er is een aantal cohortstudies waaruit het effect van psychoanalyse blijkt. Ondanks eerdere pogingen in verschillende landen, is het echter nog niet gelukt psychoanalyse in een gerandomiseerde studie te onderzoeken. Zoals geldt voor elke langdurige en intensieve behandeling in de geneeskunde en de psychiatrie, is niet alleen de financiering lastig, maar roept vooral ook de keuze van een (voor de patiënt) geloofwaardige controleconditie nogal wat dilemma’s op.
doel De huidige studie richt zich op de aanvaardbaarheid en uitvoerbaarheid van de verschillende mogelijke controlecondities als alternatief voor de langdurige psychoanalyse in een gerandomiseerde studie.
methoden In een kosten-batenanalyse worden de voor- en nadelen van de verschillende controle interventies geïnventariseerd wat betreft aanvaardbaarheid voor patiënten en wetenschappelijke bewijskracht van het design.
resultaten Het blijkt dat controlecondities als geen behandeling, wachtlijst, placebo en treatment as usual voor patiënten als onaanvaardbaar dienen te worden beschouwd. Wel kunnen bewezen korte en langdurende psychotherapievormen in aanmerking komen om als controleconditie voor psychoanalyse te dienen, alhoewel ook daar met specifieke dilemma’s rekening gehouden moet worden.
conclusie Het is mogelijk een onderzoeksdesign te ontwerpen waarbij het effect van psychoanalyse in een rct wordt getoetst. Het is daarom van belang dat dit gaat worden uitgevoerd om de voortdurende discussie over de (on)werkzaamheid van psychoanalyse te beslechten.