In dit boek wordt een groepsprotocol beschreven voor het implementeren van mindfulnesstraining binnen de schematherapie. De training heeft als doel patiënten met een persoonlijkheidsproblematiek meer bewust te maken van de werking van hun schema’s en modi en van hoe de activatie van deze schema’s kan aanzetten tot automatisch handelen. Reageren vanuit de automatische piloot werkt disfunctionele reacties op moeilijke en destructieve emoties in de hand. De mindfulnessoefeningen helpen om, bij activatie van bepaalde schema’s, meer ‘mentale’ ruimte te creëren zodat iemand een doordachtere keuze kan maken over hoe te reageren in die situatie. De auteurs benadrukken dat deze training vóóraf kan gaan aan, of aanvullend bedoeld kan zijn bij een andere lopende (schema)therapie. De auteurs beschrijven een trainingsprogramma waarin een interessante en zinvolle kruisbestuiving tot stand komt tussen de schematherapie en mindfulnesstraining. Patiënten met een (ernstige) persoonlijkheidsproblematiek hebben vaak weinig vaardigheden om hun gevoelens en gedachten te observeren en te beschrijven. Het werken met de disfunctionele schema’s reikt hun concrete tools aan om de psychologische inhouden te benoemen, waartegenover ze een houding gekenmerkt door mindfulness kunnen ontwikkelen. Het concept van schemacoping maakt concreter op welk disfunctioneel proces deze houding kan ‘ingrijpen’. De mindfulnesstraining van haar kant reikt handvatten aan om bewust te worden van het moment waarop disfunctionele schema’s actief worden en van hoe dit kan aanzetten tot automatische, disfunctionele reacties. In het boek wordt een zeer uitgebreid en gedetailleerd protocol beschreven, met een handboek voor de trainer en een werkboek voor de patiënten. Op de twee bijgevoegde cd’s zijn bijna alle genoemde mindfulnessoefeningen ingesproken. Zoals de ondertitel van het boek aangeeft, heeft de lezer met dit boek alle materiaal in handen om praktisch aan de slag te gaan met de groepstraining. Het geven van een dergelijke training aan een dergelijke patiëntenpopulatie vraagt echter, zoals de auteurs kort aangeven, om uitgebreide ervaring met het geven van schematherapie, met mindfulnesstraining en met de groepsdynamiek die eigen is aan groepen van patiënten met persoonlijkheidsstoornissen. In die zin is het lezen van dit boek maar een eerste stap – of misschien beter de laatste – in effectief  aan de slag te gaan met deze veelbelovende groepstraining.

K. de Cuyper