De auteurs van dit boek proberen reeds in hun inleiding de kritiek te ondervangen dat acceptance and commitment therapy (act) niets meer is dan oude wijn in een nieuwe zak. Toch kreeg ik tijdens het lezen ervan regelmatig dat gevoel. Gaat het hier om iets nieuws of om een amalgaam van gedragstherapeutische, experiëntiële en psychodynamische
interventies die werden overgotenmet een boeddhistisch sausje? act kan worden gesitueerd binnen een bredere evolutie of verschuiving van op inhoud gebaseerd therapeutisch werk naar een meer procesgerichte benadering van psychotherapie. De schemagerichte therapie is een voorbeeld van deze evolutie binnen de cognitieve gedragstherapieën. Binnen de psychoanalytische therapieën wordt deze evolutie duidelijk bij de op mentalisatie gebaseerde psychotherapie. De vraag blijft dus of we hier wel met iets nieuws te maken hebben. act leunt nauw aan bij de cognitieve gedragstherapie, maar anders dan deze richt act zich niet op het veranderen van de inhoud van gedachten en emoties omdat deze niet direct te beïnvloeden zijn. act-aanhangers gaan ervan uit dat vechten tegen onvermijdelijke zaken ten koste gaat van een waardevol leven. Het aanvaarden van ook pijnlijke emoties en gedachten krijgt daarom een belangrijke plaats toebedeeld. act wordt zo meer gepresenteerd als een model van interventieprocessen en minder als specifieke techniek. Als antwoord op de veronderstelde pathologische processen focust act op zes therapeutische processen. Deze zijn: acceptatie (stoppen met vermijding van innerlijke ervaringen, maar deze leren aanvaarden), cognitieve ‘defusie’ (leren onderscheiden van cognities en gedrag), aanwezig zijn in het hier-en-nu (in voortdurend en niet-oordelend contact staan met inwendige en uitwendige gebeurtenissen), het zelf als context nemen (zichzelf leren zien in samenhang met zijn omgeving en ontwikkelen van een steviger gevoel van zichzelf als waarnemer), bepalen van richtinggevende waarden (leren kijken naar wat ons leven zin geeft en op zoek gaan naar bredere mogelijkheden als leidraad), en toegewijd handelen (ontwikkelen van patronen van effectief handelen in de richting van de gekozen waarden). Deze zes processen of kerncompetenties worden in het boek op een bijzonder bevattelijke manier beschreven en geïllustreerd met dialogen uit de praktijkkamer. De bij het boek meegeleverde dvd vormt een erg welkome ondersteuning van de concrete oefeningen die bij elk van de kerncompetenties worden voorgesteld en uitgewerkt. Op die manier maakt het boek zijn naam waar. Voor beginnende therapeuten is het een echt leerboek, maar het verdient ook de interesse van ervaren therapeuten; zij kunnen hier nieuwe inspiratie vinden.

R. Vandermeeren