achtergrond In de behandeling van depressie wordt bij onvoldoende verbetering op een standaarddosering van een selectieve serotonineheropnameremmer (ssri) in verschillende richtlijnen dosisverhoging aanbevolen. Uit een systematisch literatuuroverzicht bleek dat vanwege methodologische tekortkomingen onzekerheid bestaat over de werkzaamheid van dosisverhoging
van ssri’s.
doel Samenvatten van de stand van zaken over dosisverhoging bij ssri’s en verrichten van gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek.
methode Samenvatten van Engelstalige publicaties over een systematisch literatuuroverzicht van eerdere dosisverhogingsstudies met ssri’s bij patiënten met een depressie en verrichten van een nieuwe, dubbelblind gerandomiseerde dosisverhogingsstudie met paroxetine. Met een 123I-β-cit-spect-studie werd bij een subgroep van de patiënten in de dosisverhogingsstudie de bezetting van serotoninetransporters door paroxetine gemeten. Dit leverde gecombineerde klinische en farmacologische uitkomstmaten.
resultaten Uit de dosisverhogingsstudie bleek dat dosisverhoging van paroxetine bij depressie niet werkzaam is, maar wel meer bijwerkingen gaf. De bezettingsgraad van de serotoninetransporters nam bij hogere doseringen niet significant toe, ondanks significante stijging van de bloedspiegel van paroxetine.
conclusie Bij patiënten met een unipolaire depressie, met onvoldoende klinische verbetering op een standaarddosering van een ssri, leidt dosisverhoging niet tot een hogere respons of remissiekans. De farmacologische verklaring hiervoor is dat de bezetting van serotoninetransporters niet toeneemt door dosisverhoging van ssri’s.