achtergrond Over de betekenis van religie en spiritualiteit voor personen met een bipolaire stoornis bestaat zeer weinig onderzoek (Braam 2008). Enerzijds valt daarbij te denken aan de wisselwerking tussen religie/spiritualiteit en de manifestatie en het beloop van de bipolaire stoornis, anderzijds aan hoe het onderwerp zich verhoudt tot de behandelrelatie.
doel Welke thema's dragen patiënten tijdens stabiele episodes aan over de invloed van religie en spiritualiteit op hun ervaring en omgang met hun bipolaire stoornis?
methoden Het betreft een voorbereidende fase bij de ontwikkeling van een empirisch onderzoek onder patiënten met een bipolaire stoornis. Met circa tien poliklinische patiënten, die in een stabiele periode zijn en met bekende affiniteit met het onderwerp, wordt een interview gehouden. Vijf onderwerpen staan daarbij centraal: 1. religieuze opvoeding en ontwikkeling; 2. ervaringen tijdens de manie; 3. ervaringen tijdens depressie; 4. evaluatie van steunende of ondermijnende factoren; 5. behandelervaringen en behandelverwachtingen. De gesprekken worden opgenomen, zodat overeenkomstige thema's kunnen worden geïnventariseerd.
resultaten Deze worden gepresenteerd tijdens het symposium. Aandacht wordt besteed aan zowel inspirerende ervaringen tijdens een manie, als desillusie en schaamte tijdens depressies, en ondervonden begrip, onbegrip of wantrouwen over het onderwerp religie en spiritualiteit van de kant van behandelaars.
conclusie Sommige van de besproken thema's liggen in de taboesfeer, zowel voor patiënten, als voor behandelaars. Daarbij zijn verschillende uitgangspunten in het geding: religieuze ervaringen als ziektemanifestatie enerzijds, en religie als zingevingskader anderzijds. Op grond van de meest vigerende thema's wordt een nadere onderzoeksagenda voorgesteld.