toelichting De snelle opeenvolging van edities van de dsm laat zien dat zowel onze kennis als ons denken over de classificatie en diagnostiek van psychiatrische stoornissen veranderen. Er zijn een aantal prominente problemen met de huidige classificatie van stoornissen. Het gaat dan om het dichotoom classificeren van continue fenomenen, het hanteren van onscherpe en slecht geoperationaliseerde grenzen tussen normaliteit en pathologie, maar ook dat wij stoornissen classificeren zonder daarbij systematisch rekenschap te geven van de etiologie, pathogenese, het beloop of de effecten van behandeling. Classificatie en diagnostiek dienen verschillende doelen. Deze omvatten: 1. communicatie met de patiënt en diens naasten; 2. indicatiestelling voor de meest passende behandeling; 3. het voorspellen van het te verwachten beloop of gevolgen van de ziekte, en 4. de selectie van de juiste patiënten voor onderzoek. Voor de klinische praktijk zijn de middelste twee doelen het belangrijkst. Classificatie en diagnostiek moeten voor alles in dienst staan van de selectie van de juiste behandeling en moeten het te verwachten beloop van ziekte helpen voorspellen. Communicatie en wetenschap volgen daarop. De meeste psychiatrische stoornissen hebben een complexe etiologie, waarbij zowel genetische als omgevingsfactoren van invloed zijn op ontstaan en beloop. De grote psychiatrische ziektebeelden ontstaan vaak al vroeg in het leven en het beloop kan enorm variëren. Net als bij andere complexe ziekten elders in de geneeskunde is het stadium van ontwikkeling van de ziekte waarschijnlijk in hoge mate bepalend voor welke behandeling effectief kan zijn. Eenvoudiger interventies zijn vaak vroeg in de ontwikkeling effectiever en verliezen in latere fasen hun werkzaamheid. Als wij het beloop van ziekte wezenlijk willen beïnvloeden en als wij de progressie van ziekte, ziektelast en schade voor onze patiënten zo veel mogelijk willen beperken, dan is een diagnostiek gebaseerd op de ontwikkelingsgeschiedenis van de ziekte noodzakelijk. Elders in de geneeskunde is een dergelijke klinische stagering van ziekte goed ontwikkeld.
leerdoel Aan het eind van de sessie heeft de deelnemer inzicht verkregen in hoe, met de oncologie als voorbeeld, een klinische stagering van psychotische stoornissen, bipolaire stoornis, verslaving, ontwikkelingsstoornissen en depressie eruit zou kunnen zien. De centrale gedachte van dit symposium is dat wij als psychiaters veel kunnen leren van de manier waarop onze collega's elders in de geneeskunde de klinische stagering van ziekte hebben uitgewerkt. Met de oncologie als voorbeeld wordt een voorstel gedaan voor een klinische stagering van psychotische stoornissen, bipolaire stoornis, verslaving, ontwikkelingsstoornissen en depressie.